PHẦN LAN – Được biết đến với nền giáo dục thuộc top đầu thế giới, hiện tại, đất nước này có khoảng 1.400 tiến sĩ thất nghiệp, trong đó hai phần ba là thất nghiệp dài hạn.
Phần Lan có số lượng lớn các nhà nghiên cứu sau tiến sĩ đang gặp khó khăn khi tìm kiếm việc làm trong thị trường lao động ngày càng cạnh tranh. Hiện nay, có khoảng 1.400 tiến sĩ thất nghiệp, trong đó 2/3 là thất nghiệp dài hạn.
Theo Cơ quan Giáo dục Quốc gia Phần Lan, những người có bằng tiến sĩ trong các lĩnh vực như nhân văn, nghệ thuật, khoa học tự nhiên và kỹ thuật đặc biệt dễ thất nghiệp sau một năm tốt nghiệp.
Mặc dù chương trình tiến sĩ được thiết kế để đào tạo các nhà nghiên cứu, nhưng chỉ 1/3 trong số họ tìm được việc làm tại trường đại học. Nhà tuyển dụng lớn tiếp theo là các công ty và chính quyền địa phương, theo Yle News.
Suvi Liikkanen, Giám đốc Dịch vụ nghề nghiệp tại Liên đoàn Chuyên gia về Khoa học Môi trường, Tự nhiên và Lâm nghiệp Loimu tại Phần Lan cho rằng nhà tuyển dụng nên tận dụng tốt hơn chuyên môn của các nghiên cứu sinh sau tiến sĩ.
Theo Liikkanen, vấn đề là các công ty thường bỏ qua những kỹ năng rộng và có thể áp dụng linh hoạt của các tiến sĩ, trong khi những người này đôi khi chưa biết cách thể hiện hiệu quả khả năng của mình.
Các công ty thường tìm kiếm chuyên môn trong quản lý dự án và lãnh đạo – những kỹ năng không được giảng dạy trực tiếp trong các chương trình tiến sĩ. Ngược lại, nhiều tiến sĩ khao khát cống hiến ở lĩnh vực mình nghiên cứu và không hứng thú với những công việc khác.
Dịch vụ việc làm hỗ trợ không hiệu quả
Theo một nghiên cứu gần đây của Viện Nghiên cứu Kinh tế Lao động (Labore), nhiều tiến sĩ thất nghiệp cảm thấy không được hỗ trợ đầy đủ từ các dịch vụ việc làm. Nghiên cứu đã khảo sát 700 tiến sĩ thất nghiệp dài hạn.
Nhà nghiên cứu Anna Idström của Labore cho biết, các cuộc phỏng vấn cho thấy dịch vụ việc làm thiếu chuyên môn để hỗ trợ các tiến sĩ có được công việc đúng ý.
Nhiều người càng bực bội khi dịch vụ này thường gợi ý các công việc thấp hơn trình độ học vấn của họ. Chẳng hạn, một tiến sĩ có nguồn tài trợ lớn lại được đề nghị làm trợ lý công viên để dọn dẹp chất thải. Một tiến sĩ có nền tảng nhập cư được hướng dẫn tham gia khóa học hòa nhập, trong khi một cựu giáo sư lại được mời làm lao công ở nhà hát.
Nhà nghiên cứu Idström thấy rằng việc chuyển giao dịch vụ việc làm cho các thành phố và khu vực địa phương vào đầu năm có thể là một cơ hội tiềm năng. Tình trạng thất nghiệp của tiến sĩ đặc biệt cao ở khu vực đô thị Helsinki và các thành phố, đại học lớn, nơi có thể cung cấp dịch vụ hỗ trợ tốt hơn dành riêng cho những người có trình độ học vấn cao.
Theo Idström, một số tiến sĩ bị phân biệt đối xử khi xin việc trong khu vực tư nhân và phải che giấu bằng tiến sĩ để tìm được việc làm.
Có quá nhiều tiến sĩ tại Phần Lan?
Trước tình trạng nhiều người có trình độ cao thất nghiệp, công đoàn đề xuất giới hạn số lượng tiến sĩ, trong khi các chuyên gia đặt câu hỏi liệu Phần Lan có đang đào tạo quá nhiều tiến sĩ khi các trường đại học lại không có kế hoạch tuyển dụng hết những nhân sự này.
Trong khi đó, chính phủ của Thủ tướng Petteri Orpo lại đặt mục tiêu tăng số lượng các nhà nghiên cứu sau tiến sĩ và chuyên gia trong lực lượng lao động. Vào tháng 2, Bộ Giáo dục và Văn hóa Phần Lan thông báo sẽ phân bổ 255 triệu euro cho các trường đại học từ 2024 đến 2027 để thử nghiệm các phương pháp mới trong giáo dục và đào tạo 1.000 tiến sĩ mới.
“Chúng tôi không chỉ đào tạo tiến sĩ để làm việc tại các trường đại học. Mục tiêu là tăng số lượng người có bằng tiến sĩ làm việc trong khu vực tư nhân, cho các doanh nghiệp. Các quốc gia châu Âu khác tận dụng chuyên môn của những nhân viên có học vấn tiến sĩ nhiều hơn. Chúng ta đang tụt lại phía sau và lãng phí tiềm năng”, Bộ trưởng Khoa học và Văn hóa Sari Multala cho biết.
Giám đốc Dịch vụ Hướng nghiệp Loimu, bà Liikkanen, cho rằng mục tiêu của chính phủ đang có sự mâu thuẫn, mặc dù bà hiểu rằng đổi mới chỉ thành công từ trình độ chuyên môn cao.
“Bằng cấp cao ở Phần Lan vẫn được coi trọng và mọi người đều khuyến khích học hỏi càng nhiều càng tốt. Nhưng thực tế là sau khi theo đuổi con đường học thuật dài, bạn có thể khó tìm được một công việc phù hợp”, bà Liikkanen nói.
Tuy nhiên, nhìn chung, tỷ lệ thất nghiệp của các tiến sĩ thấp hơn so với những người có trình độ học vấn khác.
“Mặc dù vấn đề này không quá nghiêm trọng về mặt con số, nhưng đó là một bi kịch lớn đối với những cá nhân cảm thấy không thể tìm được chỗ đứng trên thị trường lao động”, bà Liikkanen bày tỏ.
Tiến sĩ thất nghiệp trải lòng
Một ví dụ điển hình về tình trạng tiến sĩ thất nghiệp là Elina Ahokangas. Chị nhận bằng tiến sĩ về địa lý, tập trung vào tài nguyên nước ngầm, tại Đại học Turku vào năm 2019. Chị đã thất nghiệp suốt một năm nay.
Ahokangas nghiên cứu sau tiến sĩ tại trường đại học trong 4 năm. Một năm trước, chị hoàn thành một công việc tạm thời kéo dài 5 tháng với vai trò chuyên gia về nước ngầm trong một dự án tại cơ quan phát triển kinh tế khu vực.
Ahokangas đã nộp đơn xin tài trợ nghiên cứu, các khoản trợ cấp và công việc cả trong khu vực tư nhân và công cộng, nhưng không thành công. Việc thay đổi nghề nghiệp hay học thêm kỹ năng mới không dễ dàng với chị.
“Thật sự rất căng thẳng nếu không thể tìm được việc làm với trình độ chuyên môn này”, chị chia sẻ.
Ahokangas vẫn hy vọng sẽ tìm được việc làm trong năm nay, và đã cân nhắc những lựa chọn như tư vấn về các vấn đề tài nguyên nước ngầm hoặc tổ chức các khóa đào tạo và giảng dạy.
Nguồn: https://vietnamnet.vn/nhieu-tien-si-that-nghiep-o-dat-nuoc-co-nen-giao-duc-top-dau-the-gioi-2362867.html
