Nhiều bệnh nhân nguy kịch phải thở máy, lọc máu vì viêm phổi

Các ca bệnh viêm phổi được ghi nhận ở nhiều độ tuổi khác nhau, từ người già, người có bệnh nền đến những bệnh nhân bị suy giảm miễn dịch và trẻ em.

Bệnh nhân măvcs viêm phổi đang điều trị tại Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương.

Điển hình là trường hợp của ông N.T. (62 tuổi, ở Hà Nội) nhập viện trong tình trạng rất nặng, khó thở nghiêm trọng, môi tím tái, ý thức mơ hồ, chỉ số SPO2 chỉ đạt 47% – thấp hơn rất nhiều so với mức bình thường là trên 92%.

Trước đó, ông T. mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) hơn 10 năm, thường xuyên sử dụng thuốc xịt hỗ trợ thở chứa corticoid tại nhà mà không tuân thủ điều trị định kỳ.

Khoảng một tuần trước, ông T. tiếp xúc với người thân mắc cúm và nhanh chóng xuất hiện các triệu chứng sốt cao, khó thở ngày càng nặng, kèm theo ho và đờm đặc.

Khi nhập viện, ông được chẩn đoán mắc viêm phổi nặng, nhiễm cúm A và bội nhiễm nấm Aspergillus (hậu quả nghiêm trọng của việc lạm dụng corticoid kéo dài, làm suy yếu hệ miễn dịch trầm trọng).

Ngay khi nhập viện, ông được đặt ống thở máy để duy trì hô hấp. Các bác sỹ cũng sử dụng kháng sinh phổ rộng để chống nhiễm trùng và thuốc kháng nấm để tiêu diệt nấm phổi. Sau một tuần điều trị tích cực, tình trạng của ông đã cải thiện, nhưng ông vẫn được theo dõi chặt chẽ để ngăn ngừa biến chứng tái phát.

Trường hợp thứ hai là bệnh nhân N.V.T. (48 tuổi, Thanh Hóa). Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng nguy kịch sau 3 ngày sốt cao, khó thở tăng dần và tụt huyết áp. Bệnh nhân có tiền sử lạm dụng rượu kéo dài, dẫn đến xơ gan vừa được chẩn đoán cách đây 3 năm nhưng không điều trị thường xuyên.

Ban đầu, bệnh nhân này được đưa đến cơ sở y tế và được chẩn đoán viêm phổi thùy phải kèm sốc nhiễm khuẩn. Tuy nhiên, tình trạng của bệnh nhân không cải thiện và nhanh chóng chuyển nặng. Sau đó, ông được chuyển đến khoa Cấp cứu (Bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới Trung ương).

Tại đây, ông được chẩn đoán viêm phổi nặng với tổn thương lớn ở phổi phải. Các xét nghiệm cho thấy chỉ số đông máu chỉ đạt 26%- rất thấp so với mức bình thường (70%-140%). Điều này khiến bệnh nhân đối mặt với nguy cơ chảy máu nghiêm trọng.

Bệnh nhân được đặt ống thở máy, lọc máu liên tục để loại bỏ độc tố và sử dụng kháng sinh mạnh, kết hợp thuốc hỗ trợ tuần hoàn. Sau 5 ngày điều trị, tình trạng của ông dần cải thiện.

“Viêm phổi không chỉ là bệnh phổ biến mà còn đặc biệt nguy hiểm ở những người mắc bệnh nền hoặc suy giảm miễn dịch. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến suy hô hấp, nhiễm khuẩn huyết và tổn thương đa cơ quan”, Ths.Trần Văn Bắc, Phó Trưởng khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới Trung ương chia sẻ.

Để phòng ngừa và kiểm soát viêm phổi, bác sĩ Trần Văn Bắc khuyến cáo, đối với người dân, nhất là trẻ em dưới 5 tuổi, người lớn trên 65 tuổi, người có bệnh lý nền, suy giảm miễn dịch, nên tiêm phòng cúm hằng năm và vắc xin phế cầu một lần trong đời để giảm nguy cơ mắc bệnh và biến chứng.

Ngoài ra, những người có bệnh nền cần tuân thủ điều trị định kỳ, tránh tự ý dùng thuốc, đặc biệt là corticoid vì có thể làm suy giảm miễn dịch.

Mặt khác, người dân cần thực hiện các biện pháp phòng tránh lây nhiễm như giữ ấm cơ thể, đeo khẩu trang nơi đông người, rửa tay thường xuyên và hạn chế tiếp xúc gần với người mắc bệnh. Khi có dấu hiệu như sốt cao, ho kéo dài hoặc khó thở, cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.

Để phòng chống viêm phổi khi mắc cúm, theo khuyến cáo, người dân cần tránh khói thuốc lá bởi hóa chất trong thuốc lá có thể làm suy yếu hệ miễn dịch, giảm khả năng bảo vệ cơ thể khỏi các vi sinh vật gây bệnh.

Tiếp xúc với khói thuốc làm tăng nồng độ cytokine và tế bào miễn dịch tiền viêm như bạch cầu trung tính, đại thực bào hoạt động quá mức. Chúng khiến hệ miễn dịch có thể phản ứng thái quá với virus cúm.

Chất độc hại trong khói thuốc cũng làm tê liệt tế bào lông chuyển, giảm độ nhạy cảm của cơ thể với những cơn ho thúc đẩy loại bỏ virus cúm.

Điều này làm cho người bệnh sau mắc cúm có thể bị viêm phổi kéo dài, tổn thương nhu mô phổi lớn hơn so với người không hút thuốc. Người bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) nhiễm cúm có thể khiến tình trạng trở nặng.

Người hút thuốc mắc bệnh cúm có khả năng phải nhập viện cao hơn 1,5 lần, chăm sóc đặc biệt cao hơn 2,2 lần so với người chưa bao giờ hút thuốc.

Không uống bia rượu giúp hạn chế tổn thương hệ thống tế bào miễn dịch phổi có chức năng tiêu thụ, loại bỏ virus, vi khuẩn như các đại thực bào phế nang và tế bào thực bào. Thói quen này cũng làm tăng tình trạng mất nước, cản trở chức năng miễn dịch, kích hoạt phản ứng viêm.

Giữ gìn vệ sinh cá nhân như rửa tay thường xuyên bằng xà phòng sau khi ho, xì mũi, đi vệ sinh, trước khi ăn hoặc chế biến món ăn… để hạn chế lây nhiễm virus, vi khuẩn khác.

Vệ sinh tai mũi họng bằng muối sinh lý ấm giúp làm mềm chất nhầy, giảm nghẹt mũi. Tránh gây tổn thương cho mũi bởi nếu mũi tổn thương sẽ tạo cơ hội cho virus, vi khuẩn xâm nhập, gây viêm. Vệ sinh miệng để ngăn chặn tác nhân gây bệnh xâm nhập từ đường mũi, họng.

Tắm nhanh bằng nước ấm dưới vòi hoa sen ở nơi kín gió, sau đó lau khô cơ thể nhanh, nhẹ nhàng giúp thư giãn, giảm mệt mỏi, giảm đờm trong cổ họng, mũi thông thoáng, dễ thở.

Uống nhiều nước lọc ấm để tránh mất nước, hỗ trợ cơ thể thải độc, tăng cường sản xuất bạch huyết, cải thiện hệ thống miễn dịch hô hấp.

Người bệnh giảm ho, dịu cơn đau họng, tăng khả năng ngăn chặn mầm bệnh xâm nhập cơ thể, dễ dẫn đến nhiễm trùng. Người bệnh có thể uống nước điện giải, cháo loãng, nước ép trái cây, rau củ, sinh tố ít đường, nước gừng, mật ong chanh. Trung bình người trưởng thành cần bổ sung khoảng 1,5-2 lít nước từ đồ uống và thực phẩm.

Tránh tiếp xúc với người ốm hay tụ tập nơi đông người, đeo khẩu trang, giữ ấm cổ bằng khăn quàng khi ra ngoài để tránh lây lan bệnh ra cộng đồng, ngăn ngừa lây nhiễm tác nhân có thể dẫn tới viêm phổi.

Ăn uống đầy đủ dưỡng chất, ưu tiên rau xanh, thức ăn giàu vitamin C và kẽm để cải thiện miễn dịch, tăng sức đề kháng. Hạn chế thức ăn cay nóng, nhiều đường hoặc chất béo.

Các triệu chứng có thể khiến người bệnh mệt mỏi, chán ăn. Nên chia làm nhiều bữa ăn trong ngày, tăng cường thực phẩm lỏng, dễ tiêu như cháo, súp… để cơ thể nhanh hồi phục.

Tập thể dục đều đặn đẩy nhanh thời gian hồi phục nếu bị nhiễm cúm, giảm nguy cơ biến chứng viêm phổi. Hoạt động thể chất giúp tăng nồng độ và kích thích hoạt động các tế bào bạch cầu, cải thiện các phản ứng miễn dịch. Cơ thể giảm mức độ stress oxy hóa, từ đó làm giảm nguy cơ tổn thương do viêm trong phổi.

Duy trì thói quen này đều đặn để cải thiện tuần hoàn máu, đưa oxy đến các mô phổi bị tổn thương. Sức mạnh cơ hô hấp được tăng cường, chức năng phổi cải thiện, giảm nguy cơ biến chứng như viêm phổi. Tập thể dục cũng giảm nguy cơ mắc một số bệnh lý như tiểu đường, cao huyết áp, béo phì.

Nghỉ ngơi hợp lý để cơ thể có thời gian hồi phục, tránh làm việc hoặc vận động quá sức. Người bệnh cần đảm bảo ngủ đủ giấc, giữ tinh thần thư giãn nhằm tăng cường đề kháng.