Nhiễm độc gan nặng vì sử dụng thuốc không rõ nguồn gốc

Các trường hợp này đã gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, đồng thời đặt ra những cảnh báo quan trọng về nguy cơ từ việc tự ý sử dụng thuốc, đặc biệt là các loại thuốc được mua trên môi trường mạng, không được kiểm chứng.

Thời gian gần đây đã tiếp nhận và điều trị một số ca bệnh viêm gan nhiễm độc cấp nặng liên quan đến việc sử dụng thuốc không rõ nguồn gốc.

Bệnh nhân nữ, 66 Tuổi, Bắc Ninh. Bệnh nhân có tiền sử sức khỏe bình thường, làm nghề nông và có thói quen tự điều trị bằng thuốc bắt mạch mỗi khi cảm thấy mệt mỏi.

Khoảng hai tháng trước khi nhập viện, bà bắt đầu tự cắt thuốc Đông y không rõ nguồn gốc để uống với liều lượng rất cao: 50 viên mỗi lần, hai lần mỗi ngày, trong vòng 20 ngày liên tục.

Sau khi sử dụng thuốc, tình trạng sức khỏe của bà ngày càng suy giảm, với các triệu chứng rõ rệt như mệt mỏi, vàng da, vàng mắt, và nước tiểu sẫm màu.

Mặc dù đã được chăm sóc và điều trị 3 tuần ở 2 cơ sở y tế tuyến trước nhưng tình trạng người bệnh vẫn tiến triển xấu đi, với dấu hiệu suy gan rõ rệt khi chỉ số vàng da tăng lên gần 200 (gấp 15 lần bình thường) và men gan đạt mức (gấp 20 lần so với bình thường).

Khi nhập viện tại Khoa Viêm gan, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, bà được chỉ định làm các xét nghiệm viêm gan thông thường như viêm gan A, B, C, E, và viêm gan tự miễn. Kết quả xét nghiệm đều âm tính. Các bác sĩ đã nghi ngờ bà bị ngộ độc thuốc Đông y, gây ra viêm gan nhiễm độc cấp.

Sau 10 ngày điều trị tích cực với các thuốc nội khoa để nâng đỡ chức năng gan, tình trạng của bệnh nhân đã có sự cải thiện đáng kể. Chỉ số vàng da giảm xuống còn hơn 100 (gấp 10 lần bình thường) và men gan hạ xuống còn khoảng 400. Bệnh nhân đã dần ổn định, có thể ăn uống tốt hơn và nước tiểu trở lại màu sắc bình thường.

Trường hợp khác là bệnh nhân nữ, 54 tuổi ở Hà Nội. Bệnh nhân có tiền sử đau xương khớp, thường xuyên sử dụng thuốc điều chế mua trên mạng có tên: Liên Hoa Sơn, kết hợp với việc uống lá đu đủ và củ dáy để tự điều trị. Bà đã sử dụng thuốc liên tục trong hơn một tháng và ngưng sử dụng gần hai tháng trước khi nhập viện.

Khoảng 20 ngày trước khi nhập viện, bà cảm thấy mệt mỏi và ăn uống kém, dẫn đến việc đi khám và phát hiện men gan tăng cao. và có chỉ định nhập viện tại Khoa Viêm gan để điều trị.

Cũng giống như trường hợp trên, các bác sĩ đã thực hiện các xét nghiệm viêm gan thông thường và viêm gan tự miễn, tất cả đều cho kết quả âm tính. Dựa trên triệu chứng và kết quả xét nghiệm, các bác sĩ chẩn đoán bà bị viêm gan nhiễm độc cấp nghi do thuốc không rõ nguồn gốc, thành phần.

Theo bác sỹ Vũ Thị Hương Giang, Khoa Viêm gan, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết, cùng một bệnh lý về gan nhưng có thể biểu hiện khác nhau tùy thuộc vào thành phần thuốc và phản ứng của cơ thể.

Gan có nhiều chức năng khác nhau, vì vậy, sự tổn thương ở mỗi bệnh nhân cũng có thể khác nhau, ví dụ như suy chức năng tạo mật (gây vàng da, vàng mắt), suy chức năng đông máu (dễ chảy máu và máu khó đông), hoặc tổn thương tế bào gan (làm tăng men gan).

Bác sỹ Giang cũng nhấn mạnh, bệnh nhân tuyệt đối không nên sử dụng các loại thuốc không rõ nguồn gốc, quảng cáo tràn lan trên mạng, và nếu muốn điều trị bằng Đông y, cần phải đến các cơ sở uy tín để được tư vấn và điều trị.

Cũng gặp họa vì dùng thuốc không rõ nguồn gốc, thời gian qua Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai đã tiếp nhận bệnh nhân nam 63 tuổi, ở Thanh Trì (Hà Nội) trong tình trạng đau bụng, khó thở, nhiễm toan chuyển hóa nặng.

Bệnh nhân có tiền sử đái tháo đường, sau khi nghe quảng cáo từ người quen có thuốc chữa tiểu đường rất tốt, đã có người nhà sử dụng nên tin và mua theo. Thuốc Nam này dạng viên, bán 20 gói với giá 10 triệu đồng.

Sau khi mua và sử dụng thuốc được gần 20 ngày, bệnh nhân xuất hiện tình trạng đau bụng, nôn mửa, nên được người nhà đưa đến Bệnh viện Bạch Mai, sau đó vào Trung tâm Chống độc cấp cứu.

TS.Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc cho hay, xét nghiệm viên thuốc Nam bệnh nhân uống đã tìm thấy thành phần thuốc là Phenformin.

Đây là loại thuốc chữa đái tháo đường cũ, vì độc tính rất cao, gây tử vong cho nhiều người nên thế giới đã thu hồi và cấm sử dụng từ những năm 1970.

Tuy nhiên, lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người dân, nhiều người đã trộn loại chất bị cấm này vào trong các thuốc chữa tiểu đường dởm, mạo danh các thuốc y học cổ truyền, thuốc nam, thực phẩm chức năng để bán ra thị trường gây ra ngộ độc.

Thời gian vừa qua, không ít người bị tiểu đường đã nghe theo lời quảng cáo rao bán thuốc Nam, thực phẩm chức năng trên mạng mua về sử dụng.

Nhiều người đã phải nhập viện trong tình trạng nguy kịch tới tính mạng do ngộ độc chất phenformin, thậm chí có người đã tử vong.

Theo bác sỹ Nguyên, với các trường hợp ngộ độc thuốc chữa đái tháo đường Phenformin gần đây xuất hiện thêm các biểu hiện nhiễm toan chuyển hóa, nồng độ lactat trong máu cao, tụt huyết áp, rất dễ nhầm hoặc lẫn lộn với sốc nhiễm khuẩn, suy gan, nên dễ bị bỏ sót. Kể cả khi điều trị tích cực tỷ lệ tử vong cũng rất cao.

Người dân khi bị bệnh cần đi khám bệnh ở các cơ sở y tế để được xác định bệnh và kê đơn thuốc phù hợp, an toàn.

Bệnh tiểu đường là bệnh mạn tính dễ gây tâm lý nản với một số bệnh nhân, tuy nhiên bệnh có nhiều hậu quả và biến chứng nên cần điều trị và theo dõi chặt chẽ lâu dài về y học hiện đại kết hợp với tuân thủ về chế độ ăn uống, vận động và dùng thuốc.

Người dân cần cảnh giác và tránh xa trước các lời quảng cáo, chào mời từ các loại sản phẩm thuốc y học cổ truyền, các thực phẩm chức năng hay các thuốc không đảm bảo về nguồn gốc như không có các thông tin đầy đủ rõ ràng về giấy phép được cấp bởi Bộ Y tế.

Khi nghi bị ngộ độc hoặc phản ứng bất lợi do một loại sản phẩm thuốc hoặc thực phẩm chức năng, cần giữ lại tất cả các mẫu vật còn lại cùng các thông tin liên quan có thể chuyển cho các cơ quan chức năng hoặc bệnh viện tuyến cuối kiểm tra, xét nghiệm để xác minh và có các biện pháp ngăn chặn ngộ độc tiếp tục xảy ra với người khác.