Trang chủVăn hóa - Xã hộiÂm nhạcNhạc sĩ Dương Thụ viết thư gửi người trẻ

Nhạc sĩ Dương Thụ viết thư gửi người trẻ


Thư gửi người trẻ: Lời tự bạch của Dương Thụ - Ảnh 1.

Nhạc sĩ Dương Thụ – Ảnh: NGUYỄN ĐÌNH TOÁN

Thư gửi người trẻ

Họ ngồi đó, trong vùng thời gian tựa hồ đã phẳng lặng. Này đồi mồi, đuôi mắt chân chim, đến cả giọng nói cũng trầm thật trầm; cùng nhau kể về hồi ức hai mươi yêu dấu.

Dù dạng nào, phỏng vấn, tự bạch hay ghi chép, những tâm tình, gửi gắm của họ cũng giống như những bức thư tình dành cho quê hương và các bạn trẻ.

Nhạc sĩ Dương Thụ gửi bức thư tới người trẻ.

Thân phận, nhận hay chối bỏ

Năm 12 tuổi, trước ngày tiếp quản thủ đô (10-10-1954), ông cụ tôi vì muốn được là người dân sống trong vùng tự do nên đưa mẹ tôi và tôi về quê (Vân Đình) lúc ấy đã là vùng giải phóng. Hơn một năm sau, gia đình bị quy địa chủ (vì ông bà tôi có nhiều ruộng) nên cuộc sống rất khó khăn.

Là con cái địa chủ bị buộc phải cải tạo lao động, tôi từng kéo bừa thay trâu, đào mương, cuốc đất, đắp bờ, xúc cá, mò cua bắt ốc như những người dân quê khác. 

Thiếu ăn, lại lao lực nên người như cò hương.

Điều kỳ lạ là khi làm việc nặng nhọc, tôi lại cảm thấy thích thú. 

Được tiếp xúc với người dân nghèo chân chất, gắn với đồng ruộng, đầm mình với bùn đất, ngửi thấy mùi cỏ dại, mùi lúa lên đòng và cái nồng nàn của mùa hè nơi đồng chiêm trũng đã làm tôi vơi đi những khổ nhục mà gia đình tôi phải hứng chịu.

Sinh ra trong một gia đình chịu nhiều thiệt thòi nhưng phận mình là thế. Tôi nhận lấy như một lẽ tự nhiên, như mùa đông không có áo ấm để mặc thì phải chịu rét thôi.

Tự thay đổi chứ không phải bị thay đổi để thích nghi là điều tốt. Tôi nghĩ chúng ta có cuộc sống của mình, thân thể của mình, năm giác quan để sống, để tiếp nhận. Không sống hộ, không sống nhờ, không sống theo cái người khác muốn.

Chúng ta có một cái tên, chứ không định danh bằng một mã số. Chấp nhận phận mình vì cuộc sống là thế, chứ không chấp nhận vì phải chối bỏ mình.

“Sức sống quan trọng hơn tuổi tác. Tôi rất thích tựa đề tiểu thuyết của anh Nguyễn Huy Thiệp: “Tuổi 20 yêu dấu”. “Tuổi 20 yêu dấu” chính là “tuổi – 20 – tôi”, hay quá. “Tuổi – 20 – tôi” (kéo dài tới năm 74 tuổi) thì “vui ít buồn nhiều”, nhưng cái vui, buồn, tủi nhục của “tuổi – 20 – tôi” lại định vị tôi, đặt cho tôi một cái tên: Dương Thụ”.

Nhạc sĩ Dương Thụ

Bị thương nhưng không để sẹo

Nghe những bài hát của tôi, không ai nghĩ tôi lại sống khốn khó đến vậy. Năm 1970, khi làm chủ nhiệm khoa văn sử của Trường Sư phạm tỉnh Tuyên Quang, do bênh vực các giáo sinh nữ để kết tội một đảng viên cấp ủy cộng với việc bênh vực bài thơ Nhất định thắng của Trần Dần và tập thơ Cửa mở của Việt Phương, tôi bị đình chỉ công tác, phải khăn gói về xã Tu Lý ở tỉnh Hòa Bình dưới danh nghĩa vừa học vừa làm, nhưng thực chất là đi chăn bò.

Tôi trong sạch, chẳng làm gì sai nên chăn bò cũng vui, có thì giờ mang cặp giấy để vẽ thực cảnh, vẽ thuốc nước thôi mà cũng rung động lắm.

Năm 1977, ông Nguyễn Phước Sanh xin tôi vào làm giảng dạy văn học và mỹ học cho Trường đại học Mỹ thuật TP.HCM nơi ông làm giám đốc.

Ba năm sau, tôi bỏ việc để theo âm nhạc chuyên nghiệp. Sau đó bị mang tiếng là thương mại hóa âm nhạc để rồi gặp nhiều rắc rối, tôi cũng không oán hận gì. Vẫn viết Lắng nghe mùa xuân về, vẫn “con chim bồ câu bé nhỏ, bay qua vùng trời, vùng trời mùa xuân” (bài Hơi thở mùa xuân).

Mùa xuân nào có về với tôi? Làm gì có tia nắng nào long lanh ngoài ô cửa. Đó chỉ là giấc mơ của một kẻ tin, yêu, khao khát và mơ mộng. Giấc mơ ấy chính là sự chữa lành để cuộc đời tôi dù có nhiều vết thương nhưng nó đã không để lại sẹo.

Thư gửi người trẻ: Lời tự bạch của Dương Thụ - Ảnh 2.

Nhạc sĩ Dương Thụ và ca sĩ Mỹ Linh – Ảnh: NVCC

Khôn dại và khôn ngoan

Năm 1965, do mải mê tập piano hơn vào thư viện đọc sách chuẩn bị cho việc giảng dạy tại khoa văn Trường đại học Sư phạm, tôi bị kỷ luật, phải chuyển lên miền núi dạy cấp III.

Vì từ bé gia đình luôn coi tôi là đứa khờ khạo nên khi đi, mẹ tôi cũng theo để “trông nom”. Hôm ra mắt, bà nói với hiệu trưởng: “Thụ nó còn khờ dại lắm, nhờ các anh giúp đỡ cho”. Tôi nghe mà ngượng chín cả người. Tới bây giờ, trong “từ điển” của tôi không có chữ khôn khéo, khôn ngoan.

Năm 2013, trong bài Lựa chọn để trở thành chính mình (báo Sinh Viên số Tết), tôi viết: 

“Một khi bị phụ thuộc quá nhiều vào cảnh ngộ, vào những yếu tố ngoài mình, bạn muốn sống an toàn, sợ thất bại, sợ thiệt thòi, sợ mất mát, mong chờ vào những chỉ dẫn của người khác, của kinh nghiệm, ắt bạn sẽ có những lựa chọn mà ta thường gọi là “khôn ngoan”.

Khôn ngoan quá thành ra không dám sống, nên bạn sẽ không thể biết mình là ai. 

Việc không biết mình là ai sẽ dẫn đến hệ quả nghiêm trọng là bạn không tự tại. Người không tự tại là người – đám – đông, sống a dua phong trào, tiêu phí năng lượng vào những chuyện không đáng có.

Những người như thế tôi gọi là những kẻ – nhầm – chỗ. Họ luôn ngồi vào chỗ không phải của mình, cầm vật không phải của mình, nói những lời không phải của mình. Điều đó với một số người chưa hẳn đã là bi kịch, nhưng với một kẻ tự trọng muốn được làm người tử tế thì đó là một sự xấu hổ, một “nỗi nhục thầm kín”.

Rõ ràng “khôn quá hóa dại” bởi cái dại nhất của một con người, với tôi là đánh mất mình. Cái “mình” rất quan trọng vì nó chính là cái lý ra ta phải trở thành, nó định danh ta, không phải là danh hão, danh mượn, danh mua bằng quan hệ, tiền bạc.

Thư gửi người trẻ: Lời tự bạch của Dương Thụ - Ảnh 3.

Bộ tứ sông Hồng gồm nhạc sĩ Dương Thụ (bìa trái), Trần Tiến, Nguyễn Cường, Phó Đức Phương – Ảnh: NVCC

Nền tảng để trở thành

Những bài hát lần lượt được “đẻ” ra trong hơn nửa thế kỷ không phải là những ngẫu hứng vu vơ, những bản ghi của lý trí, nó là sự sống hóa thân.

Nó là chính mình, cái mình bắt đầu tìm kiếm từ lúc còn rất trẻ qua những năm tháng khốn khó, bất hạnh, qua việc đọc văn, nghe nhạc, xem tranh, học vẽ, học đàn chăm chỉ, mê say.

Trong đói khổ tôi vẫn mơ được sống với âm nhạc, văn chương. Tôi học piano với chị Thái Thị Sâm ở Âm nhạc học xá của cụ Lưu Quang Duyệt, nghe nhạc cổ điển ở nhà anh Diệp phố Hàng Gai, vào Thư viện quốc gia đọc văn học cổ điển.

Đó là “căn hầm trú ẩn” an toàn nhất cho tâm hồn tôi hồi đó. Trước đó, tôi còn học mỹ thuật ở Trường mỹ thuật dân lập Đinh Minh phố Hàng Trống, vào lớp vẽ buổi tối của họa sĩ Nguyễn Thị Khang.

Những năm tháng ấy, nghệ thuật đã cho tôi lòng tin yêu vào con người, cuộc sống và cái đẹp. Nó giữ cho tôi sự ngây thơ, trong sáng và hơn cả là cho tôi nền tảng để trở thành.

video-thumbs.tuoitre.vn/tuoitre/471584752817336320/2024/9/1/EyUyqpwEVmY-17251561114021751436932.jpg" data-contentid="" data-namespace="tuoitre" data-originalid="" data-layout="square" data-version="1" videoid="754522335535529984" ims-video-id="166683">

Bây giờ biển mùa đông | Sáng tác: Dương Thụ, Ca sĩ: Thanh Lam

Các bạn có thể không giống tôi về cái sẽ trở thành, nhưng trong chiều sâu nhất của mỗi con người luôn ẩn giấu giấc mơ để trở thành một cái gì đó. 

Dù gì thì cũng phải bắt đầu bằng việc dấn thân, bằng việc đọc – xem – nghe – học, đủ cho một người được gọi là tử tế, văn minh. Các bạn sẽ thành công, không thì cũng thành nhân. Với tôi, thành nhân quan trọng hơn.

Trên bìa bộ đĩa than Dương Thụ, 80 năm một giấc mơ, tôi viết: 

“Năm lên 9 tuổi, tôi nhìn thấy biển, năm 16 tôi nhìn thấy em nên đã chớm biết cái rộng, cái xa, cái không thể chạm tới. Thế mà tôi vẫn hát mãi giấc mơ về nó.

Sống mùa đông và biết chắc mình chỉ có thể ở lại mùa đông lại hát về mùa xuân. Sống trong con hẻm chật chội lại hát về biển rộng. 

Ngoài 40 tuổi chẳng có một mối tình thật sự nào, vẫn chưa bao giờ chạm được vào bàn tay em lại luôn hát về tình yêu trong sáng.

Đó là một nghịch lý và cái nghịch lý ấy đã tạo thành tôi, đã sinh ra những bài hát mà tôi viết trong hơn nửa thế kỷ sống. Những bài hát của tôi đượm buồm nhưng nó chính lại là sự mạnh mẽ mà một người đàn ông như tôi có thể có được”.

Lời tự bạch đó, tôi xin gửi lại các bạn.



Nguồn: https://tuoitre.vn/nhac-si-duong-thu-viet-thu-gui-nguoi-tre-20240831104234845.htm

Cùng chủ đề

Nữ sinh Củ Chi vừa học bài vừa dỗ mẹ bệnh tâm thần đã đậu Đại học Bách khoa TP.HCM

Nhiều năm tháng thời gian học bài luôn phải ngắt quãng vì tiếng la của mẹ, phải bỏ dở bài vở để chạy vào “dỗ” người mẹ mắc bệnh tâm thần, Hồng Nhung không nguôi khát khao được vào đại học, năm 2024 cô thành tân sinh viên Trường ĐH Bách khoa TP.HCM. Gia đình chính là động lực để Hồng Nhung nhắc mình phấn đấu, thay đổi số phận - Ảnh: DIỆU QUÍ Kỳ thi tốt nghiệp THPT vừa qua,...

Hồng Nhung vẫn chưa hết… bí mật

* Cảm giác như Hồng Nhung đang lão hóa ngược thì phải?- Tôi chưa khi nào thấy sự sáng tạo thôi thúc mình mãnh liệt như thế này. Cũng chưa bao giờ bận thế, đến mức bản thân tôi còn ngạc nhiên về mình.Và nhớ nhé, ở đây không có chữ nào kiểu như "hy sinh vì nghệ thuật" cả. Làm điều...

Hồng Nhung làm nhạc tôn vinh người quét rác, em bé đánh giày và chị em nội trợ

Loạt dự án hoành tráng nhất của Hồng Nhung dành cho Hà NộiĐạo diễn Cao Trung Hiếu kể anh là người miền Nam và biết đến Hà Nội, tưởng tượng về Hà Nội phần lớn qua tiếng hát Hồng Nhung. "Năm nay Hà Nội tròn 70 năm giải phóng thủ đô, Hồng Nhung không hát về Hà Nội thì không được", anh...

Giọt nước mắt của diva Hồng Nhung

Ngày 18/10, tại Hà Nội, ca sĩ Hồng Nhung tổ chức họp báo công bố các dự án đặc biệt gồm: Live concert "Hồng Nhung hát về Hà Nội" và đĩa than cùng tên, ca khúc "Giọt nước mắt". Live concert Hồng Nhung hát về Hà Nội sẽ mang đậm dấu ấn của con người Hà Nội, được truyền cảm hứng từ những ký ức về chiến tranh và hoà bình. Những con người của Thủ đô trải qua biết...

Diva Hồng Nhung bị gãy tay do Thanh Lam chở

Trong buổi họp báo giới thiệu về live concert "Hồng Nhung hát về Hà Nội" diễn ra vào ngày 18/10, diva Hồng Nhung kể rằng, có một lần diva Thanh Lam chở chị bằng xe chaly trên đường phố TP.HCM, đến gần khu vực Đài Truyền...

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Một doanh nghiệp 60.000 nhân viên hé lộ thưởng Tết năm nay, mức chi cả nghìn tỉ

Thế Giới Di Động - doanh nghiệp bán lẻ có hơn 60.000 nhân viên quyết định chi thưởng Tết gấp vài lần so với cùng kỳ năm ngoái. Thuyết minh báo cáo tài chính hợp nhất quý 3-2024 vừa được Công ty cổ phần đầu...

Chính giới Mỹ dậy sóng vì người dẫn chương trình Fox News được chọn làm bộ trưởng Quốc phòng

Việc tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump lựa chọn Pete Hegseth - một cựu binh và người dẫn chương trình của Fox News - cho vị trí bộ trưởng Quốc phòng Mỹ gây bất ngờ và nhận nhiều ý kiến trái chiều. Việc bổ nhiệm ông Pete Hegseth cho vị trí bộ trưởng Quốc phòng gây nhiều bất ngờ và tranh cãi - Ảnh: AFP Ngày 12-11, tổng thống đắc cử Donald Trump đã gây bất ngờ khi lựa chọn...

Kỳ vọng đường sắt tốc độ cao là dự án biểu tượng

Nhiều đại biểu Quốc hội bày tỏ lo lắng về tính khả thi của dự án đường sắt tốc độ cao khi thực hiện vận tốc 350km/h và có thể gây áp lực vốn đầu tư trong tương lai.   Đại biểu Nguyễn Thị Xuân băn khoăn về tốc độ dự án và vấn đề công nghệ, lựa chọn nhà đầu tư - Ảnh: Quochoi.vn Ngày 13-11, Quốc hội thảo luận tại tổ về chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc...

Muốn sự nghiệp thăng tiến, phải biết từ chối việc không phù hợp

52% chuyên gia gen Z không muốn trở thành quản lý cấp trung, 72% thích phát triển theo lộ trình cá nhân để tích lũy kỹ năng thay vì ở vai trò quản lý. Đây là kết quả khảo sát gần nhất của Robert...

100.000 đồng nghĩa tình của thầy cô huyện đảo

Hằng tháng, các thầy cô huyện đảo Cần Giờ, TP.HCM cùng nhiều bà con mỗi người đóng góp 100.000 đồng để hỗ trợ học sinh, người khó khăn trên địa bàn. Tháng 11-2021, hội nhóm thiện nguyện 100k của huyện đảo Cần Giờ ra...

Bài đọc nhiều

Thông tin lễ tang NSƯT Tuấn Phong

NSƯT Tuấn Phong - ca sĩ từng hát "Chào em cô gái Lam Hồng", "Thuyền và biển" vừa qua đời sau thời gian điều trị bệnh. ...

Thanh Thảo ngọt ngào bên Quang Dũng, thay 7 trang phục trong liveshow

Liveshow kéo dài suốt 4 giờ với gần 30 ca khúc được Thanh Thảo thể hiện qua nhiều phong cách khác nhau. Liveshow Tình nồng của Thanh Thảo mới diễn ra tại California, Mỹ, đánh dấu 30 năm nữ ca sĩ gắn bó với âm nhạc. Sự kiện không chỉ ghi dấu chặng đường ca hát của cô mà còn là dịp kỷ niệm 8 năm ngày đầu gặp gỡ với người chồng hiện tại.  Nữ ca sĩ bày tỏ: “30...

Loạt nghệ sĩ tụ hội hướng tới kỷ niệm 30 năm Giải Mai Vàng

(NLĐO) - Chương trình gặp gỡ báo chí giới thiệu các hoạt động kỷ niệm 30 năm Giải Mai Vàng và Giải Mai Vàng thứ 30 diễn ra sáng ngày 24-10. ...

Quang Linh trổ tài rap và vũ đạo do “nổi máu đố kỵ” với Thanh Lam, Thu Minh

Trong Our song Vietnam tập 11, Thanh Lam, Thu Minh gây xúc động trong tiết mục song ca, Quang Linh trổ tài rap melodic và vũ đạo trẻ trung. Tập này, Mai Tiến Dũng, Lâm Bảo Ngọc phải nói lời chia tay chương trình. ...

Cùng chuyên mục

Được mời tham gia ‘Anh trai vượt ngàn chông gai’, vì sao Trúc Nhân từ chối?

Dù nhận được lời mời và rất hào hứng, tuy nhiên Trúc Nhân vẫn đành từ chối tham gia các gameshow truyền hình vì một lý do đặc biệt. Suốt 2 năm qua, Trúc Nhân dường như khá im ắng trong mọi phương diện. Anh thừa nhận muốn dành thời gian tập trung cho sản phẩm của mình. Anh đặt hàng nhiều nhạc sĩ nhưng chưa tìm thấy bài hát cho mình đủ cảm hứng làm MV.Sau thời gian nghỉ...

Rời Da LAB, trưởng nhóm Cào giờ ra sao?

(Dân trí) - Trưởng nhóm Cào thông báo rời Da LAB hồi cuối tháng 9, khiến nhiều khán giả tiếc nuối. Mới đây, cựu trưởng nhóm Da LAB - MPaKK (Cào) - ra mắt MV Em à em ơi, kết hợp cùng JGKiD (Thơm). Đây là ca khúc được Cào và Thơm sáng tác và thực hiện từ những ngày chưa có ý định rời nhóm.Từ đoạn hát ngắn của Thơm ban đầu, cả hai đã cùng hoàn thiện ca...

Trúc Nhân nhảy 500 lần để đóng MV, mời Nguyên Thảo vào vai bạn gái

(Dân trí) - Trúc Nhân chia sẻ nhiều câu chuyện hậu trường thú vị khi thực hiện MV "Không ra gì" đánh dấu sự trở lại sau hơn 2 năm kể từ MV "Có không giữ mất đừng tìm". Tối 12/11, Trúc Nhân phát hành MV Không ra gì - sáng tác của nhạc sĩ Mew Amazing. Lời bài hát gây ấn tượng bởi những câu từ giàu tính hình ảnh, tự phơi bày những góc tối trong mỗi người.Chia...

300 nghệ sĩ chào mừng Liên hoan Sân khấu TP HCM lần …

Liên hoan có sự góp mặt gần 300 diễn viên, của 20 đơn vị với 25 vở kịch hứa hẹn sẽ thu hút công chúng đến với các suất diễn ...

Cơ hội cuối cùng nhận vé gặp gỡ 1-1 cùng Sơn Tùng M-TP

“Cuộc đua” săn 60 tấm vé SKYMEET II còn lại đang trở nên gay cấn hơn. Từ nay đến 24/11/2024, chủ thẻ MB JCB Be The Sky có 4 cách để gặp gỡ Sơn Tùng M-TP. Bốn "đấu trường" săn vé Sau khi giai đoạn chi tiêu online khép lại với những khoảnh khắc đáng nhớ, cuộc đua bước vào chặng nước rút với bốn “đấu trường” mới, hứa hẹn những trải nghiệm thực tế đầy cảm xúc. Ở “đấu trường” đầu...

Mới nhất

‘Điểm chung’ từ những lựa chọn trong nội các mới của ông Trump

Nội các mới của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump dự kiến sẽ quy tụ những gương mặt nổi bật với lòng trung thành tuyệt đối và năng lực được chứng minh, thể hiện sự thay đổi trong cách tiếp cận nhân sự của ông so với nhiệm kỳ trước.  Theo kênh CNN ngày 12/11, dù tính cách khó...

Bước tiến mới trong cải cách y tế

Trong những năm gần đây, việc áp dụng công nghệ vào lĩnh vực y tế đã mang lại những thay đổi tích cực, đặc biệt là trong việc triển khai hệ thống bệnh án điện tử. Trong những năm gần đây, việc áp dụng công nghệ vào lĩnh vực y tế đã mang lại những thay đổi tích cực, đặc...

Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump thành lập bộ mới

Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump tuyên bố tỷ phú Elon Musk và cựu ứng cử viên Tổng thống Vivek Ramaswamy sẽ lãnh đạo “Bộ Hiệu quả Chính phủ.” Ngày 12/11, Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump tuyên bố sẽ thành lập một bộ mới có tên là “Bộ Hiệu quả Chính phủ,” nhằm thúc đẩy hiệu quả hoạt...

Lê Hoàng Phương tiết lộ cách catwalk giúp Thanh Thủy đăng quang

Là một "cô giáo" khó tính, Lê Hoàng Phương không ngần ngại nhắc nhở Thanh Thủy khi thể hiện chưa tốt. Mỗi động tác đều phải lặp lại 10 lần cho đến khi hoàn hảo. Tối 12/11, khoảnh khắc đại diện Việt Nam Thanh Thủy được xướng tên là tân Miss International 2024 tại Tokyo đã khiến Lê Hoàng Phương...

Hỗ trợ, đồng hành với cuộc chiến công lý cho các nạn nhân da cam/dioxin

  Tại buổi tiếp, bà Nga đã báo cáo Thứ trưởng, Chủ nhiệm về những hoạt động của bà trong hành trình tìm công lý cho các nạn nhân chất độc da cam/dioxin. Bà Nga cho biết, mặc dù ngày 22/8 vừa qua, Tòa Phúc Thẩm Paris đã ra phán quyết bác đơn của Bà kiện 14 công ty...

Mới nhất