Trang chủVăn hóa - Xã hộiGiáo dụcNhà nghiên cứu Việt Nam có tên trong danh sách tác giả...

Nhà nghiên cứu Việt Nam có tên trong danh sách tác giả ‘siêu năng suất’ nói gì?


Nhà nghiên cứu Việt Nam có tên trong danh sách tác giả 'siêu năng suất' nói gì?- Ảnh 1.

Bà Nguyễn Thị Hồng Vân (ngồi giữa) cùng các đồng nghiệp tại phòng điều khiển trung tâm của thí nghiệm ATLAS-LHC – Ảnh: NVCC

Bài báo “Các tác giả “siêu năng suất” bài báo quốc tế bị nghi ngờ: những người Việt nào bị điểm tên?” đăng trên Tuổi Trẻ ngày 3-4 đã thu hút sự quan tâm của dư luận, đặc biệt là cộng đồng khoa học Việt Nam.

PGS.TS Nguyễn Thị Hồng Vân (nghiên cứu viên cao cấp Trung tâm vật lý lý thuyết, Viện vật lý – Viện hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam) là một trong số người Việt có tên trong danh sách tác giả ‘siêu năng suất’.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, bà Vân nói: 

– Theo nghiên cứu công bố, từ năm 2000 – 2022 tôi có tên trong tổng cộng 202 bài báo khoa học. Trong đó, từ năm 2012 – 2013 là 180 bài, như vậy khoảng 10 năm còn lại chỉ có hơn 20 bài.

Thực tế 180 bài báo khoa học trong năm 2012 và 2013 là những bài báo thuộc thí nghiệm ATLAS-LHC (một trong hai thí nghiệm LHC lớn nhất), lúc tôi thực hiện luận án tiến sĩ của mình tại Pháp và bởi vậy địa chỉ trong các bài báo của tôi là địa chỉ cơ quan khoa học của Pháp (CEA, Saclay), không liên quan đến địa chỉ Việt Nam.

Trong thời gian tôi làm nghiên cứu không chỉ một mình tôi tham gia thí nghiệm ATLAS-LHC. Cùng với CMS-LHC, đây là hai thí nghiệm lớn nhất trên thế giới, mỗi thí nghiệm có đến hơn 40 nước (đa số là các nước phát triển Âu – Mỹ) tham gia.

Một bài báo của thí nghiệm ATLAS-LHC mà tôi tham gia có hơn 3.000 tác giả, chứ không phải ít tác giả. Sau khi tôi làm xong tiến sĩ ở Pháp về tôi không có quyền tham gia thí nghiệm LHC nữa, do Việt Nam không phải là nước thành viên. Chính vì vậy, 10 năm sau tôi chỉ có hơn 20 bài công bố khoa học.

Trong thời gian này ngoài tôi còn có một số đồng nghiệp người Việt tham gia thí nghiệm. Chúng tôi đều làm trên danh nghĩa của các cơ quan khoa học tại các nước phát triển Âu – Mỹ cho nên không có địa chỉ của Việt Nam được ghi trong các công bố khoa học liên quan LHC của chúng tôi.

Như vậy con số thống kê 180 bài báo có tên tôi nêu trên phải thống kê tôi là tác giả từ Pháp. Bởi vậy bài báo trên Tuổi Trẻ liệt kê tôi có các công bố với tư cách là tác giả từ Việt Nam là không đúng và có thể gây hiểu lầm trong dư luận.

* Nhóm nghiên cứu của GS John PA Ioannidis (ĐH Stanford, Mỹ) đã tách riêng các tác giả thuộc lĩnh vực vật lý, những người có xu hướng đứng tên số lượng lớn công bố vì văn hóa đứng tên tác giả bài báo trong lĩnh vực vật lý khác với các lĩnh vực khác. Là nhà vật lý có tên trong sách này, nhận định của bà ra sao?

– Trong bài báo, nhóm nghiên cứu của GS John PA Ioannidis đã tách riêng các nghiên cứu của ngành vật lý. Bởi ngành vật lý, đặc biệt như vật lý năng lượng cao, có đặc thù riêng có những thí nghiệm tầm cỡ lớn như ATLAS-LHC, với hàng trăm, thậm chí hàng nghìn tác giả từ hàng chục nước tham gia. Nên việc lĩnh vực vật lý có nhiều công bố là chuyện bình thường từ trước tới nay. Đây là đặc thù mà các lĩnh vực khác nói chung không có.

Do vậy mỗi bài báo là công trình chung của hàng nghìn người nên không thể tính cho riêng một người để khẳng định người đó có siêu công bố, ví dụ một người một năm có 100 bài, chia cho 3.000 tác giả thì hệ số đóng góp của một tác giả là rất thấp, 100/3.000 tác giả, nên không thể nói là “tác giả có siêu công bố” được.

Điều này cũng được bài báo bằng tiếng Anh ghi rõ: “Trong khi những bài báo của tác giả ngành vật lý có hệ số trích dẫn tính theo trung bình tác giả cực kỳ thấp, nhưng các ngành không phải vật lý lại có hệ số cực kỳ cao. Bởi, số tác giả trong bài báo ngành vật lý là nhiều. Do vậy nhóm nghiên cứu không nghi ngờ ngành vật lý bởi nó có đặc thù riêng như đã nói trên”.

* Bà có thể chia sẻ thêm về những đóng góp cụ thể của mình trong dự án LHC. Để đứng tên trong công bố khoa học của LHC, tác giả phải thỏa mãn điều kiện gì?

– Đối với những thí nghiệm lớn trong lĩnh vực vật lý này mỗi cá nhân đều phải có đóng góp tới mức nhất định thì mới được đứng tên tác giả công bố chung, không phải cá nhân thích đứng tên tác giả là được.

Mỗi người phải đóng góp thỏa mãn các tiêu chí được quy định từ trước (được một hội đồng thông qua) mới trở thành tác giả của bài báo. Tất cả các tiêu chí đánh giá đều công khai trong tập thể các thành viên của thí nghiệm.

Tác giả ghi địa chỉ nào thì cơ quan chủ quản tương ứng phải có đóng góp về mặt chuyên môn và tài chính… Kể cả thầy muốn ghi tên học trò vào đứng tên tác giả bài báo cũng không được. Tôi bắt đầu làm nghiên cứu sinh tiến sĩ năm 2008, sau gần ba năm mới bắt đầu được đứng tên trên bài báo vì lúc đó mới hoàn thành các nghĩa vụ và yêu cầu thực hiện.

Trong bài báo, nhóm nghiên cứu không hề đánh đồng ngành vật lý với các ngành khác nên đã không tính ngành vật lý trong nghiên cứu của họ khi đưa số liệu về sự tăng rất nhanh số lượng công bố, đặc biệt trong những năm gần đây.

Do vậy, đặt tên các nhà vật lý vào những tác giả siêu năng suất đáng nghi ngờ, tôi thấy không phù hợp, gây hiểu lầm, ảnh hưởng đến những người làm nghiên cứu.

PGS.TS Nguyễn Thị Hồng Vân

Danh sách tác giả “siêu năng suất” được xác định ra sao?

Ngày 26-7, tạp chí Scientometrics thuộc Nhà xuất bản Springer Nature đăng tải nghiên cứu về danh sách các tác giả siêu năng suất (công bố hơn 60 bài/năm). Đây là công trình nghiên cứu của nhóm tác giả John PA Ioannidis (ĐH Stanford, Mỹ), Thomas A. Collins (Elsevier, Mỹ) và Jeroen Bass (Elsevier, Hà Lan). Theo Nature, sự gia tăng nhanh chóng số lượng tác giả siêu năng suất gây lo ngại cho cộng đồng khoa học thế giới.

Trong công trình nghiên cứu, GS Ioannidis và cộng sự đã thống kê tất cả các bài nghiên cứu, bài báo tổng quan và báo cáo hội nghị được lập chỉ mục trong cơ sở dữ liệu Scopus từ năm 2000 đến 2022 để đánh giá sự tiến triển của hành vi xuất bản cực đoan ở khắp các quốc gia và lĩnh vực khoa học.

Hành vi xuất bản cực đoan được nhóm nghiên cứu định nghĩa là có trên 60 công bố (bài nghiên cứu, bài báo tổng quan, báo cáo hội nghị) được Scopus lập chỉ mục trong vòng một năm.

Cũng theo nhóm nghiên cứu, họ đã xác định được 3.191 tác giả siêu năng suất trong khắp các lĩnh vực khoa học không bao gồm vật lý và 12.624 tác giả như vậy trong lĩnh vực vật lý. Trong khi lĩnh vực vật lý có số lượng tác giả siêu năng suất cao hơn nhiều trong quá khứ, thì vào năm 2022 số lượng tác giả siêu năng suất gần tương đương giữa các lĩnh vực không phải vật lý và vật lý (1.226 so với 1.480 tác giả).

Tháng 6-2024, GS John Ioannidis cùng cộng sự đã công bố dữ liệu chi tiết về các tác giả siêu năng suất trong bốn danh sách: 1. Danh sách tác giả siêu năng suất (công bố ít nhất 73 bài/năm) không bao gồm lĩnh vực vật lý; 2. Danh sách tác giả “gần siêu năng suất” (công bố ít nhất 61 – 72 bài/năm) không bao gồm vật lý; 3. Danh sách tác giả siêu năng suất (công bố ít nhất 73 bài/năm) lĩnh vực vật lý; 4. Danh sách tác giả “gần siêu năng suất” (công bố ít nhất 61 – 72 bài/năm) lĩnh vực vật lý.

Trong nghiên cứu vừa đăng trên Scientometrics, GS Ioannidis và cộng sự giải thích cách xác định affiliation (địa chỉ hoặc địa chỉ làm việc) của các tác giả: “Với mỗi mã định danh tác giả theo Scopus thỏa mãn tiêu chí về hành vi xuất bản cực đoan trong một năm, chúng tôi thu thập số lượng bài báo của tác giả trong năm đó, nơi làm việc và quốc gia của tác giả được liệt kê trong Scopus (tại thời điểm thu thập dữ liệu), tổng số bài công bố trong toàn bộ sự nghiệp của tác giả và trong giai đoạn 2000-2022, cũng như lĩnh vực nghiên cứu chính của tác giả”. Nhóm nghiên cứu cũng cho biết: “Chúng tôi sử dụng dữ liệu Scopus tính đến thời điểm tháng 5-2023”.

Thống kê là từ 2000 đến 2022, trong đó PGS.TS Nguyễn Thị Hồng Vân (Trung tâm Quốc tế khoa học và giáo dục liên ngành – ICISE) có hai năm siêu năng suất là 2012 và 2013. Như vậy, affiliation của tác giả được xác định tại một thời điểm, là khi nhóm của GS Ioannidis thu thập dữ liệu Scopus, vào tháng 5-2023.

Thực tế bà Vân từng đăng nhiều bài ghi cả hai địa chỉ là ICISE và VAST, có những bài ghi địa chỉ ICISE trước VAST. Có thể đây là lý do Scopus xác định affiliation của PGS Vân là ICISE chứ không phải VAST.



Nguồn: https://tuoitre.vn/nha-nghien-cuu-viet-nam-co-ten-trong-danh-sach-tac-gia-sieu-nang-suat-noi-gi-20240804223207796.htm

Cùng chủ đề

Giảng viên dạy trình độ tiến sĩ phải công bố ít nhất 50 bài báo khoa học

Giảng viên dạy trình độ tiến sĩ và thạc sĩ phải đáp ứng yêu cầu về kinh nghiệm trong tổ chức đào tạo, nghiên cứu khoa học liên quan tới ngành đào tạo. Trong đó có yêu cầu cụ thể về số lượng...

Trao giải thưởng do giáo sư Lê Ngọc Thạch tài trợ

Giải thưởng Lê Văn Thới do giáo sư Lê Ngọc Thạch tài trợ vừa được tiếp tục trao cho người học có kết quả nghiên cứu khoa học xuất sắc tại Trường đại học Khoa học tự nhiên (Đại học Quốc gia TP.HCM). Người...

Nhóm ‘Liêm Chính Khoa Học’ trên Facebook đã hoạt động trở lại

Nhóm 'Liêm Chính Khoa Học' trên Facebook với gần 100.000 thành viên đã hoạt động trở lại sau 4 ngày bất ngờ biến mất. Hiện tại, liên kết đến nhóm Liêm Chính Khoa Học đã bình thường. Tất cả bài viết và bình luận...

Nhóm ‘Liêm Chính Khoa Học’ bất ngờ biến mất trên Facebook

Nhóm 'Liêm Chính Khoa Học' trên Facebook với gần 100.000 thành viên vừa bất ngờ biến mất. Hiện tại, liên kết đến nhóm hiển thị thông báo 'Bạn hiện không xem được nội dung này'. "Ban quản trị nhóm luôn kiểm tra thông tin...

Phó hiệu trưởng Trường đại học Đông Á bị miễn nhiệm vì đề nghị được làm việc online

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online về việc này, ông Tuấn cho rằng: "Nhà xuất bản làm việc không minh bạch. Tôi đã nhiều lần gửi thư chỉ ra những việc làm không minh bạch của nhà xuất bản từ tháng 5-2024 nhưng họ không phản hồi. Bản thân nhà xuất bản sai phạm rất nhiều nhưng lại giấu giếm những sai...

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Nhật tài trợ thiết bị đào tạo ô tô điện 4,5 tỉ đồng cho Trường đại học Công nghiệp TP.HCM

Trường đại học Công nghiệp TP.HCM vừa tiếp nhận trang thiết bị từ dự án PIUS - đào tạo kỹ sư và kỹ thuật viên trong ngành công nghiệp ô tô điện do phía Nhật Bản tài trợ trị giá 4,5 tỉ đồng. Sinh...

Chủ tịch Ủy ban chứng khoán: Đưa hệ thống công nghệ mới vào vận hành năm 2025

Lãnh đạo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước yêu cầu các sở giao dịch chứng khoán và Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC) đưa hệ thống công nghệ thông tin mới vào vận hành năm 2025. Sở...

‘Cái sai được làm ngơ góp phần nảy sinh nhiều hành động côn đồ’

Cộng đồng nhất nhất lên án kịch liệt, ủng hộ phương án nghiêm trị với hành vi hung hăng đánh người chỉ vì va quẹt nhỏ khi đi đường. Thế nhưng tranh cãi chưa bớt nóng khi 'chín người mười ý' chỉ ra nguyên do khiến ngày càng nhiều tài xế côn đồ. ...

TP.HCM: Chỉ 28% trường học đạt yêu cầu về ánh sáng

Chỉ có 27/95 trường học ở TP.HCM đạt yêu cầu về ánh sáng, theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM. Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố (Sở Y tế TP.HCM) vừa có báo cáo công tác giám sát vệ sinh phòng...

Thiếu thuốc hiếm, thuốc cấp cứu bệnh viện có thể tự mua

Đây là những dự kiến đã được Bộ Y tế đưa vào nghị định hướng dẫn thi hành Luật Dược sửa đổi (vừa được Quốc hội thông qua cuối tháng 11 vừa qua). Theo ông Chu Đăng Trung - trưởng phòng pháp chế -...

Bài đọc nhiều

Học bạ toàn điểm 10 cũng “hết cửa” vào nhiều trường đại học

(Dân trí) - Học sinh có học bạ toàn điểm 9, điểm 10 cũng "hết cửa" tại nhiều trường đại học không xét tuyển phương thức tuyển sinh xét học bạ. Các năm trước, Trường Đại học Sư phạm TPHCM là một trong những trường có điểm chuẩn ở phương thức xét tuyển học bạ cao top đầu. Thậm chí ở nhiều ngành, thí sinh phải đạt gần 10 điểm/môn mới có thể trúng tuyển.Trường còn xét thành tích cá...

Chấn chỉnh công tác tuyển sinh văn bằng 2 của Trường đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội

Bộ Giáo dục và Đào tạo khẳng định trách nhiệm liên quan đào tạo văn bằng 2 ngành ngôn ngữ Anh các lớp VB2.12, VB2.13 (A, B), VB22.01 thuộc Trường đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội trước hết là trách nhiệm của hiệu trưởng. ...

Bếp ăn trường học phải là ‘giảng đường thứ 2’

Bếp ăn trường học phải là 'giảng đường thứ 2' và người làm trong nhà bếp, bảo mẫu, nhân viên y tế trường học… phải là những nhà giáo dục bởi đều có ảnh hưởng mạnh mẽ tới học sinh. ...

‘Nhiều trẻ đánh mất tuổi thơ vì phải còng lưng luyện chữ đẹp’

Khi con trai mới lên lớp 3, chị Phạm Thị Lý (35 tuổi, Nam Định) liên tục nhận được lời ngỏ từ ban phụ huynh lớp về việc cho con tham gia lớp luyện viết chữ đẹp.Nguồn cơn đến từ việc cô chủ nhiệm phàn nàn trong lớp có nhiều học sinh viết rất xấu. Do đó, ban phụ huynh đã lên kế hoạch tổ chức chức một lớp luyện chữ, gia đình nào có nhu cầu sẽ...

Phụ huynh “ngã ngửa” khi trường quốc tế dừng hoạt động, không biết nên chờ đợi hay chuyển trường

Sở GDĐT TP.HCM vừa có văn bản yêu cầu các trường tiểu học và trường phổ thông có nhiều cấp học trên địa bàn thực thực hiện tiếp nhận học sinh từ Trường Quốc tế Ngôi Sao Sài Gòn - Saigon Star - theo yêu cầu của cha mẹ học sinh....

Cùng chuyên mục

Nhật tài trợ thiết bị đào tạo ô tô điện 4,5 tỉ đồng cho Trường đại học Công nghiệp TP.HCM

Trường đại học Công nghiệp TP.HCM vừa tiếp nhận trang thiết bị từ dự án PIUS - đào tạo kỹ sư và kỹ thuật viên trong ngành công nghiệp ô tô điện do phía Nhật Bản tài trợ trị giá 4,5 tỉ đồng. Sinh...

Đại học Sư phạm Hà Nội 2 đề xuất thành lập trường THCS và THPT

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 (TP Phúc Yên, tỉnh Vĩnh Phúc) đề xuất thành lập 2 trường THCS và THPT sư phạm trực thuộc nhà trường. Theo thông tin từ Sở GD-ĐT Vĩnh Phúc cho biết, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 đã có văn bản đề nghị UBND tỉnh Vĩnh Phúc và Sở GD-ĐT cho phép đơn vị này thành lập trường THCS và THPT sư phạm. Cụ thể, 2 trường THCS và THPT sư...

TP.HCM: Chỉ 28% trường học đạt yêu cầu về ánh sáng

Chỉ có 27/95 trường học ở TP.HCM đạt yêu cầu về ánh sáng, theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM. Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố (Sở Y tế TP.HCM) vừa có báo cáo công tác giám sát vệ sinh phòng...

Thêm trường đại học ở Hà Nội bỏ xét học bạ từ 2025

Chiều 17/12, trường Đại học Công nghiệp Hà Nội thông tin một số điểm mới dự kiến trong tuyển sinh đại học chính quy 2025. Theo đó, năm học 2025-2026, trường dự kiến tuyển 7.990 chỉ tiêu cho 62 ngành/chương trình đào tạo đại học chính quy theo 5 phương thức tuyển sinh, tăng 340 chỉ tiêu so với năm 2024.5 phương thức tuyển sinh được trường sử dụng gồm: xét tuyển thẳng (không giới hạn chỉ tiêu);...

Bộ GD-ĐT lấy ý kiến chuyên gia để đề xuất sửa luật Giáo dục, luật GDĐH

Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Hoàng Minh Sơn cho rằng các ý kiến góp ý từ thực tiễn của các chuyên gia, nhất là giáo viên, sẽ đóng góp cho báo cáo của Bộ GD-ĐT thực hiện nhiệm vụ đề xuất sửa luật và...

Mới nhất

Chương trình Khuyến mại tập trung quốc gia 2024: Kích cầu tiêu dùng thời điểm “vàng”

Thực hiện Chương trình “Khuyến mại tập trung quốc gia năm 2024”, đến thời điểm hiện tại, gần 100% siêu thị, chuỗi bán lẻ của các ngành hàng, thương hiệu trên địa bàn tỉnh đều triển khai các chương trình khuyến mại với đa dạng hình thức để đẩy mạnh tiêu thụ, kích cầu tiêu dùng trong thời điểm...

Phát huy truyền thống 80 năm Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng, lực lượng vũ trang Điện Biên quyết tâm hoàn thành...

Quân đội nhân dân Việt Nam là lực lượng vũ trang cách mạng, được thành lập ngày 22/12/1944 tại chiến khu Việt Bắc, với tên gọi ban đầu là Đội Việt Nam tuyên truyền Giải phóng quân. 80 năm xây dựng và trưởng thành, Quân đội nhân dân Việt Nam đã khẳng định là lực lượng chủ chốt, trọng...

Bắt đầu “mùa” mua sắm đặc biệt, hàng hóa được khuyến mãi tới 100%

Hạn mức tối đa giá trị hàng hóa, dịch vụ dùng để khuyến mãi trong tháng 12-2024 có thể lên đến 100%, thay cho việc bị giới hạn ở mức 50% Sáng 2-12, tại Hà Nội, Bộ Công Thương tổ chức Lễ phát động Chương trình "Khuyến mãi tập trung quốc gia 2024 - Vietnam Grand Sale 2024". Bộ Công Thương...

Dự báo thời tiết Hà Nội ngày 18/12: Trưa chiều hửng nắng, rét nhất 13 độ C

Điểm tin thời tiết nổi bật trong chiều tối và đêm 17/12, ngày 18/12/2024Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia cho biết, đêm nay và ngày mai 18/12, Bắc Bộ và Thanh Hóa mưa vài nơi, trưa chiều hửng nắng. Trời rét, vùng núi có nơi rét đậm, rét hại.Nghệ An và Hà Tĩnh mưa vài...

Mới nhất