(Dân trí) – Cách mạng 4.0 mang đến những thay đổi chưa từng có tiền lệ trong cách xã hội vận hành, cách con người sống, làm việc, kết nối, và cả những giá trị sống được nhìn nhận.
Những thay đổi ấy mang đến nhiều điều tích cực, cũng kéo theo cả tiêu cực, mà đối tượng chịu tác động mạnh mẽ nhất là giới trẻ.
Gần đây, một bài hát mới của Juky San mang tên “Quét (Sống không lo nghĩ)” cũng đã khắc họa câu chuyện về những bộn bề, lo âu đó. Nhiều cá nhân như thấy chính hình ảnh của mình trong từng lời nhạc.
Bớt giá trị ảo để nâng cao chất lượng cuộc sống
Millennials và Gen Z đời đầu thường được biết đến với tên gọi “thế hệ lo âu” (anxious generation) khi có tỷ lệ gặp các vấn đề về tâm lý cao hơn hẳn so với các thế hệ trước. Không ít người trong số này cũng tự ví mình như một “thế hệ lạc lối” (Lost Generation) phiên bản hiện đại khi dường như mất phương hướng giữa những thước đo do mạng xã hội tạo ra, cùng với sự đầy đủ đôi khi trở thành dư thừa về vật chất.
Dư thừa vật chất gắn bó chặt chẽ với sự lên ngôi của chủ nghĩa tiêu dùng trong xã hội hiện đại. Mua sắm từ lâu đã không còn đơn giản chỉ vì cần. Minh Anh, 28 tuổi, nhân viên văn phòng tại TPHCM, chia sẻ: “Mua sắm là một trong những cách để mình giải tỏa căng thẳng, hoặc để tự thưởng cho bản thân sau một tuần làm việc”. Cô cũng thú nhận, tủ quần áo thường xuyên quá tải với nhiều món đồ thậm chí chưa cắt mác.
Nhiều người trẻ rơi vào tình trạng “không biết mặc gì vì có quá nhiều thứ để mặc” (Ảnh : Shutterstock).
Theo một khảo sát của The Asian Post, ở khu vực đô thị trong khối ASEAN-6, 83% người được hỏi thừa nhận rằng nhiều khi họ mua sắm chỉ để thử sản phẩm mới, 82% tiêu dùng nhiều hơn vì giảm giá, 79% nuông chiều bản thân và 68% thì mua vì thích hàng nhập, nhãn hiệu quốc tế.
Tác giả Herbert Marcuse trong cuốn “Người đàn ông một chiều” (One Dimensional Man) cho rằng chủ nghĩa tiêu dùng đã góp phần tạo ra và thúc đẩy nhu cầu cho những thứ không thực sự cần thiết (false needs).
Giá trị ảo có thể hiểu là những ý nghĩa, lợi ích tồn tại thoáng qua và thiên về biểu hiện bề ngoài thay vì phản ánh đúng bản chất sâu xa, bền vững của đối tượng. Danh vọng, quyền lực, sự nổi tiếng, cảm giác được chú ý, hay đơn giản là sự thỏa mãn có được từ những cuộc mua sắm “tới bến” là những ví dụ của giá trị ảo vốn đã luôn tồn tại ngay trong thế giới thực.
Bước vào không gian số, nhất là mạng xã hội, những giá trị ảo này càng phát triển đa dạng hơn về hình thái và gây ảnh hưởng sâu rộng hơn. Nhận ra cuộc “khủng hoảng thừa” về cả vật chất lẫn tinh thần này là bước đầu tiên trong hành trình “quét” giá trị ảo, tập trung vào các giá trị thật và tìm lại sự cân bằng từ bên trong, như lời bài hát của Juky San:
“Để một cuộc sống thoải mái giản đơn
Suy nghĩ dễ dàng hơn
Không vương vấn những thứ dư thừa
Chỉ cần một cách chẳng lan man
…
Là mình hãy quét quét quét thật nhanh đi”.
MV mới “Quét (Sống không lo nghĩ)” của Juky San và câu hỏi không của riêng ai: Làm sao để cuộc sống thoải mái giản đơn, không vương vấn những thứ dư thừa? (Ảnh cắt từ MV).
Nhận ra giá trị thật trên không gian số
Trong một kỷ nguyên mà các công cụ, nền tảng số đã trở thành một phần không thể tách rời của mọi mặt đời sống, thì câu trả lời cho câu hỏi “Tìm giá trị thật ở đâu? Có nhất thiết phải rời khỏi màn hình, tìm về thiên nhiên và dành thời gian cho những trải nghiệm ngoại tuyến?” không còn rạch ròi đến vậy.
Con người có thể học được những kiến thức, kỹ năng quan trọng từ internet thay vì giáo trình in trên giấy. Không ít những mối quan hệ tâm giao bén duyên từ các diễn đàn, thảo luận hay vài tương tác tình cờ trên không gian mạng… Ở quy mô cộng đồng, nhiều hoạt động thiện nguyện có ý nghĩa cũng đạt được thành công một phần lớn nhờ vào sức mạnh của các nền tảng số.
Hai chữ “giá trị” sẽ là thiếu sót nếu bỏ qua câu chuyện tài chính. So với các nền tảng vật lý, không gian số không ngừng mở ra nhiều cách thức mới để tạo thêm thu nhập, quản lý tài chính, đơn giản hóa các giao dịch và đặc biệt là “tích tiểu thành đại” từ nhiều ưu đãi được kết hợp ngay trong các sản phẩm ngân hàng 4.0.
Không thể phủ nhận vô số sự tiện lợi và dễ dàng mà công nghệ mang lại, điển hình là giao dịch tài chính (Ảnh : Shutterstock).
Với Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam (MSB), một cách thuyết phục để hiện thực hóa hai chữ “giá trị” qua các công cụ số hóa là chương trình “Tài chính easy, săn quà tiền tỷ” được tích hợp ngay trên ứng dụng di động.
Theo đó, với mỗi giao dịch chuyển khoản, nhận tiền thông qua mã QR và thanh toán hóa đơn (điện, nước, điện thoại, nạp VETC,…) trên ứng dụng MSB mBank, khách hàng sẽ nhận được 1 lượt tham gia quay thưởng, áp dụng theo điều khoản, điều kiện chương trình. Giải đặc biệt là ô tô Mercedes C200 Avantgarde trị giá 1,5 tỷ đồng và tổng giải thưởng lên đến hơn 7 tỷ đồng.
Có thể thấy, thời đại số dù bộn bề đến đâu, thì những giá trị thật dẫu trừu tượng hay có thể cân đo đong đếm, cũng nằm trong tầm tay của những ai biết cách tạo khoảng dừng và không ngừng thanh lọc những vàng thau lẫn lộn đọng lại từ dòng chảy cuộc sống.
