Người dân ‘thắt lưng buộc bụng’ đóng thuế thu nhập

Sáng 29.5, góp ý trong phiên thảo luận, Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Quốc hội (QH) Nguyễn Thị Thủy (đoàn Bắc Kạn) nhấn mạnh, quy định về mức giảm trừ gia cảnh tính thuế thu nhập cá nhân (TNCN) “quá lạc hậu”. Theo đại biểu (ĐB) Thủy, mức giảm trừ đối với người phụ thuộc 4,4 triệu đồng mỗi tháng “thực sự không còn phù hợp với tình hình hiện nay, nhất là các thành phố lớn, gây thiệt hại cho người nộp thuế”.

Mức giảm trừ này được duy trì từ năm 2020, trong khi vừa qua rất nhiều mặt hàng, dịch vụ thiết yếu còn tăng nhanh hơn thu nhập. Theo Tổng cục Thống kê, so với năm 2020, giá dịch vụ giáo dục tăng 17%, giá lương thực tăng 27%, còn giá xăng thì tăng tới 105%… “Nếu phải chờ thêm 2 năm nữa (năm 2026) mới thông qua việc sửa đổi quy định của luật Thuế TNCN như đề xuất sẽ có rất nhiều người dân phải thắt lưng buộc bụng nhưng vẫn thuộc diện phải nộp thuế TNCN”, bà Thủy nói và kiến nghị Chính phủ sớm trình QH sửa luật thuế TNCN vào tháng 10 năm nay để thông qua tại kỳ họp tháng 5.2025.

ĐB Đặng Bích Ngọc (đoàn Hòa Bình) dẫn số liệu cho hay quyết toán thuế TNCN năm 2009 là 14.318 tỉ đồng, tới năm 2022 là 162.790 tỉ đồng, chiếm 11,2% tổng thu nội địa và gấp 11,4 lần số quyết toán 2009. Bà Ngọc đề nghị Chính phủ sớm nghiên cứu, sửa đổi toàn diện luật Thuế TNCN theo hướng chỉ tính thuế với người thu nhập cao. Việc này phù hợp với quy mô phát triển kinh tế và không ảnh hưởng tới người thu nhập thấp.

Giải trình vào chiều cùng ngày, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cho hay thuế TNCN bắt đầu được áp dụng từ năm 2009, với mức tính thuế ban đầu là 4 triệu đồng và mức giảm trừ phụ thuộc là 1,6 triệu đồng/người. Sau khi điều chỉnh vào năm 2013, mức tính thuế là 9 triệu đồng và giảm trừ là 3,6 triệu đồng. Theo luật thì khi chỉ số CPI biến động trên 20%, Thường vụ QH sẽ điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh. Đến năm 2020, QH có nghị quyết tăng mức tính thuế thu nhập từ 11 triệu đồng và giảm trừ người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng.

Lý giải vì sao chưa điều chỉnh mức tính thuế TNCN, ông Phớc cho biết thu nhập bình quân hiện nay theo số liệu của Tổng cục Thống kê là 4,46 triệu đồng/người/tháng, trong khi mức tính thuế là từ 11 triệu đồng, tức cao hơn 2,2 lần so với thu nhập bình quân, còn thế giới là dưới 1 lần.

“Bên cạnh đó, CPI tính từ năm 2020 tới nay mới tăng 11,47%. Theo luật là trên 20% mới điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh. Như vậy, Bộ Tài chính đang thực hiện đúng luật về giảm trừ gia cảnh”, ông Phớc nói và thông tin Thường vụ QH đã đưa việc điều chỉnh thuế TNCN theo chương trình xây dựng pháp luật. Theo đó, sẽ sửa luật Thuế TNCN vào tháng 10.2025 và có thể thông qua vào kỳ họp tháng 5.2026. Tuy nhiên, “nếu Thường vụ QH quyết định xây dựng luật vào cuối năm nay và áp dụng từ năm 2025 thì chúng tôi sẽ chấp hành”, ông Phớc nói.