Nghiên cứu xuất khẩu đất hiếm, sử dụng cát biển thay thế cát sông

Sáng 4.6, Bộ trưởng Bộ TNMT Đặng Quốc Khánh trả lời chất vấn của các đại biểu tại hội trường Quốc hội.

Là 1 trong 3 người đặt câu hỏi chất vấn đầu tiên đối với Bộ trưởng Bộ TNMT, đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Trần Quang Minh (đoàn Quảng Bình) nêu vấn đề sử dụng, quản lý đất hiếm.

Cho rằng đây là một lợi thế của Việt Nam, đại biểu đặt câu hỏi về công tác khai thác, sử dụng, quản lý khoáng sản đặc biệt này trong thời gian qua.

Trả lời câu hỏi này, Bộ trưởng Bộ TNMT cho biết, theo đánh giá của Bộ, trữ lượng đất hiếm của Việt Nam vào khoảng 20,7 triệu tấn.

“Hiện nay Thủ tướng đang giao Bộ TNMT điều tra, đánh giá trữ lượng tổng thể đối với đất hiếm. Việc khai thác chế biến các loại khoáng sản quan trọng thiết yếu này phải tính đến việc chế biến sâu, tinh, phục vụ cho công nghiệp, như sản xuất chip bán dẫn. Nếu chế biến sâu được đất hiếm thì không chỉ phục vụ riêng cho chúng ta mà còn nghiên cứu cho xuất khẩu đất hiếm” – Bộ trưởng nói.

Theo Bộ trưởng, trong quá trình này yêu cầu Bộ TNMT, các bộ ngành, các địa phương nhất là các địa phương có trữ lượng lớn khoáng sản như Lai Châu, Yên Bái, Lào Cai tăng cường công tác quản lý về đất hiếm, tránh việc khai thác, buôn bán trái phép.

Đại biểu Trần Kim Yến (đoàn TPHCM) đặt câu hỏi, trong bối cảnh thiếu cát sông để thực hiện các dự án, nhất là các dự án đặc biệt quan trọng thì phương án dùng cát biển để thay thế là một hướng tìm kiếm.

Tuy nhiên, việc triển khai đại trà khi chưa được đánh giá đầy đủ sẽ đánh cược với môi trường. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp trước mắt và lâu dài để có đủ nguyên vật liệu cho các dự án nhưng không làm ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường, đảm bảo được an ninh nguồn nước.

Trả lời về nội dung này, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh cho biết, việc sử dụng cát cho các dự án trọng điểm quốc gia, đặc biệt là các dự án về đường cao tốc rất khó khăn.

Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ TNMT và các bộ, ngành liên quan cùng nghiên cứu để sử dụng cát biển. Hiện nay, dự án thí điểm của Bộ Giao thông Vận tải đang sử dụng cát biển trong tiến hành san lấp xây dựng đường giao thông.

Bộ TNMT được giao nhiệm vụ đánh giá trữ lượng khu vực để lấy cát biển này. Bộ đã hoàn thành đề án đánh giá trữ lượng ở khu vực của Sóc Trăng. Theo đó, trữ lượng có thể lấy ngay được là 145 triệu m3, cách đất liền 20km; thân mỏ có chiều sâu 7m. Hiện nay, Bộ TNMT khuyến cáo chỉ lấy sâu 2m để giảm tác động môi trường.

Theo Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh, cát biển khi được sử dụng phải đảm bảo yêu cầu về nguyên tắc không gây nhiễm mặn trong khu vực xung quanh dự án. Bộ Xây dựng sẽ xây dựng quy chuẩn đối với việc sử dụng cát biển.