Nghiên cứu phương án áp thuế giá trị gia tăng đối với phân bón

Sáng 29/8, tại Nhà Quốc hội, các đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách cho ý kiến đối với dự án Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi).

Thảo luận tại Hội nghị, nhiều ý kiến bày tỏ sự quan tâm đối với việc chuyển phân bón từ diện không chịu thuế sang diện chịu thuế suất 5%.

Theo Báo cáo trình Hội nghị về một số vấn đề lớn trong giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi), một số ý kiến tán thành việc chuyển phân bón, máy móc, thiết bị chuyên dùng phục vụ sản xuất nông nghiệp, tàu khai thác thủy sản từ diện không chịu thuế sang diện chịu thuế suất 5%.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến đề nghị giữ như quy định hiện hành và đề nghị đánh giá kỹ tác động của việc thay đổi chính sách từ góc độ ngành sản xuất cũng như từ góc độ tác động đối với người tiêu dùng.

Ý kiến khác đề nghị quy định phân bón thuộc đối tượng chịu thuế suất 0% hoặc 2% và được khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào hoặc đề nghị tăng thuế đối với những mặt hàng này theo lộ trình.

Về nội dung này, hiện vẫn còn hai luồng quan điểm (được thể hiện theo hai phương án tại khoản 2 Điều 9 dự thảo Luật).

Quan điểm thứ nhất đề nghị giữ phân bón, máy móc, thiết bị chuyên dùng phục vụ sản xuất nông nghiệp, tàu khai thác thủy sản thuộc diện không chịu thuế giá trị gia tăng như quy định hiện hành.

Quan điểm thứ hai thống nhất với Cơ quan soạn thảo, chuyển nhóm ngành hàng này vào diện chịu thuế giá trị gia tăng 5%.

Thảo luận tại Hội nghị, đa số ý kiến của các đại biểu bày tỏ tán thành với phương án thứ nhất, cho rằng việc chuyển phân bón sang chịu thuế suất 5% sẽ làm tăng giá phân bón, từ đó làm tăng tăng giá thành sản phẩm nông nghiệp, tác động trực tiếp đến sản xuất nông nghiệp và đời sống người nông dân.

Các đại biểu đề nghị đánh giá kỹ tác động của việc thay đổi chính sách từ góc độ ngành sản xuất cũng như từ góc độ tác động đối với người tiêu dùng.

Đại biểu Nguyễn Thành Nam (Phú Thọ) cho rằng nếu đưa các mặt hàng phân bón, máy móc, thiết bị chuyên dùng phục vụ sản xuất nông nghiệp, tàu khai thác thủy sản vào diện chịu mức thuế 5% sẽ làm tăng chi phí phục vụ cho sản xuất ngư nghiệp và sản xuất nông nghiệp.

“Đây là một chính sách chúng ta cần tiếp tục quan tâm. Do vậy, tôi đề nghị giữ nguyên theo luật hiện hành, những đối tượng này là những đối tượng không chịu thuế,” đại biểu khẳng định.

Đại biểu Nguyễn Trường Giang (Đắk Nông) nêu quan điểm: “Nếu đánh thuế 5% riêng đối với phân bón chúng ta thu được khoảng 5.700 tỷ. Lấy ở đâu ra 1.500 tỷ để hoàn thuế cho doanh nghiệp. Như vậy, ngân sách nhà nước thu được khoảng 4.200 tỷ. Đây là thuế gián thu, “đánh” trực tiếp vào người tiêu dùng. Nếu lập luận việc chúng ta đánh thuế 5% để giảm giá bán, tôi thấy không hợp lý. Giữa giá thành và giá bán là hoàn toàn khác nhau…”

Đại biểu Giang cho hay vừa qua để phục hồi kinh tế, chúng ta cố gắng giảm 2% thuế giá trị gia tăng cho người dân nhằm kích thích tiêu dùng, nhưng nay lại đánh 5% để giảm giá bán là không thuyết phục; đồng thời đề nghị không áp thuế giá trị gia tăng đối với phân bón và các mặt hàng cùng nhóm.

Cho ý kiến về dự thảo Luật, đại biểu Trịnh Xuân An (Đồng Nai) nhấn mạnh Luật Thuế giá trị gia tăng là đạo luật tác động sâu rộng tới toàn xã hội, mọi người, mọi nhà; do đó, Việt Nam cần có một sắc thuế thực sự hiện đại, khách quan nhưng cũng phải đúng bản chất của thuế gián thu.

Thuế giá trị gia tăng khác với các loại thuế khác vì đạo luật này cần có những “đường ray” để các quy định có tính khách quan.

Đại biểu Trịnh Xuân An cho rằng những nội dung trong dự thảo Luật cần hướng tới sự phổ quát, không đi vào trực tiếp đối tượng nào để tránh việc quy định quá cụ thể làm mất tính khách quan của loại thuế này. Vì vậy, không nên chỉ dựa vào tăng giá hay hạ giá để quyết định việc có nên áp thuế giá trị gia tăng với phân bón hay không.

Nếu chỉ đi vào câu chuyện tăng giá hay giảm giá thì sẽ không xử lý rốt ráo câu chuyện này và thị trường phân bón sẽ vẫn chịu ảnh hưởng của thị trường thế giới. Việt Nam là một đất nước nông nghiệp, cần có chính sách ổn định đối với giá phân bón – mặt hàng thiết yếu phục vụ sản xuất nông nghiệp, không nên điều chỉnh nhiều lần.

“Chúng ta cần có một ngành sản xuất phân bón hiện đại, bình đẳng với thế giới chứ không phải chạy theo chính sách lúc nào cũng phụ thuộc vào thế giới; phụ thuộc vào thị trường nhập khẩu… Tôi cho rằng phải nhìn tổng thể và nếu ngành sản xuất phân bón chúng ta tốt được thì người dân chúng ta được lợi, xã hội chúng ta được lợi, ngành nông nghiệp được lợi,” đại biểu nêu ý kiến.

Cũng tại phiên họp, các đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách đã cho ý kiến đối với dự án Luật Điện lực (sửa đổi)./.