Tham dự hội nghị, tại điểm cầu Trụ sở Chính phủ có các đồng chí Trần Văn Sơn – Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, Phó Trưởng Ban chỉ đạo Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp; Lê Minh Hoan – Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng lãnh đạo các bộ, cơ quan ngang bộ: Bộ Quốc phòng; Bộ Công Thương; Thanh tra Chính phủ; Ủy ban Dân tộc; Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp; Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội và chủ tịch, tổng giám đốc các tập đoàn, tổng công ty nông, lâm nghiệp.
Tham dự tại điểm cầu Nghệ An có các đồng chí: Bùi Thanh An – Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; Phùng Thành Vinh – Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng lãnh đạo các sở, ngành là thành viên Ban chỉ đạo Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp tỉnh.
161 công ty nông, lâm nghiệp hoàn thành sắp xếp, đổi mới
Sau khi Bộ Chính trị ban hành Kết luận số 82-KL/TW ngày 29/7/2020 tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 30-NQ/TW ngày 12/03/2014 về sắp xếp, đổi mới và phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty nông, lâm nghiệp, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã thẩm định, trình Thủ tướng Chính phủ 41/41 phương án tổng thể sắp xếp, đổi mới và phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty nông, lâm nghiệp của các địa phương, tập đoàn, tổng công ty nông lâm nghiệp với 6 mô hình.
Đến thời điểm hiện nay, có 161/256 công ty nông, lâm nghiệp hoàn thành sắp xếp, đổi mới tại 31 địa phương, 3 tập đoàn, tổng công ty và các đơn vị trực thuộc Bộ Quốc phòng. Còn 95/256 công ty nông, lâm nghiệp chưa hoàn thành sắp xếp, đổi mới theo phương án được phê duyệt và chưa được phê duyệt phương án tại 24 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và 2 tổng công ty.
Bộ Tài nguyên và Môi trường đã tập trung tổ chức, hướng dẫn tập huấn cho các cơ quan chuyên môn ở địa phương và chỉ đạo các địa phương xây dựng và thực hiện đo đạc, cắm mốc giới, lập hồ sơ ranh giới sử dụng đất, hồ sơ địa chính, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với các nông, lâm trường.
Đến nay, đã thực hiện rà soát ranh giới, cắm mốc cho 223/244 công ty và chi nhánh. Kết quả đã rà soát được 41.787km/52.151km chiều dài đường ranh giới; đã cắm 80.361/80.612 mốc giới.
Sau khi rà soát, sắp xếp, tổ chức, tổng diện tích đất các công ty nông, lâm nghiệp dự kiến giữ lại 1.905.217ha, trong đó diện tích đã được UBND các tỉnh phê duyệt phương án sử dụng đất là 889.854ha của 117/245 công ty và chi nhánh.
Hoàn thành xác định ranh giới, cắm mốc ranh giới và đo đạc
Thực hiện Nghị quyết số 30 và Kết luận 82, năm 2014, trên địa bàn tỉnh Nghệ An có 12 công ty TNHH MTV nông, lâm nghiệp, gồm 5 công ty lâm nghiệp và 7 công ty nông nghiệp thuộc diện sắp xếp, đổi mới. Phương án tổng thể được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt 11/12 doanh nghiệp.
Đến nay, tỉnh đã hoàn thành sắp xếp, đổi mới 4 công ty lâm nghiệp; cổ phần hóa 3 công ty. Riêng đối với công ty TNHH MTV Cà phê cao su, Nông nghiệp An Ngãi, Nông nghiệp Xuân Thành và Công ty TNHH MTV 1/5 Nghệ An đã hoàn thành việc thẩm định, phê duyệt phương án rà soát xử lý tài sản, nhà đất và phương án sử dụng đất, nhưng do một số vướng mắc liên quan đến xác định giá trị doanh nghiệp, quy định về đấu giá quyền góp vốn nên tạm dừng để xử lý, sau đó tiếp tục thực hiện phương án chuyển đổi trong thời gian tới.
Tổng diện tích đất của 11 công ty nông, lâm nghiệp sau sắp xếp, đổi mới mô hình hoạt động đã được đo đạc bản đồ địa chính cần phải thực hiện lập hồ sơ giao đất, thuê đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là 64.386,61ha.
Tổng diện tích đất của 4 công ty lâm nghiệp sau sắp xếp, đổi mới hiện đang quản lý sử dụng theo số liệu được nghiệm thu là 51.337,66ha. Diện tích đã thu hồi, bàn giao cho địa phương quản lý là 6.886,24ha.
Tổng diện tích đất của 7 công ty nông nghiệp sau sắp xếp, đổi mới đang quản lý sử dụng được nghiệm thu là 13.048,95ha. Diện tích đã thu hồi, bàn giao lại cho địa phương quản lý là 5.908,12ha. Có 4 công ty đã triển khai giao, thuê đất với tổng diện tích 30.691,12ha.
Đến nay, tỉnh Nghệ An cơ bản đã hoàn thành công đoạn xác định ranh giới, cắm mốc ranh giới và đo đạc, lập bản đồ địa chính cho 11/11 công ty nông, lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh.
Tập trung tháo gỡ những tồn tại, vướng mắc
Phát biểu kết luận hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái, Trưởng Ban chỉ đạo Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp ghi nhận, đánh giá cao nỗ lực của bộ, ngành, UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và tập đoàn, tổng công ty trong quá trình tổ chức thực hiện sắp xếp, đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của các công ty nông, lâm nghiệp.
Trưởng Ban chỉ đạo Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp đánh giá, sau sắp xếp, tình hình tài chính, sản xuất kinh doanh của các công ty nông, lâm nghiệp cơ bản đều tăng. Đã có công ty nông, lâm nghiệp sau sắp xếp với mô hình hoạt động hiệu quả, thu hút được nguồn lực tài chính, khoa học công nghệ, quản trị doanh nghiệp góp phần nâng cao hiệu quả; tạo được việc làm cho người lao động, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa, góp phần ổn định kinh tế – xã hội, phát triển nông nghiệp, nông thôn theo mục tiêu Nghị quyết số 30 đã đề ra.
Tuy nhiên, bên cạnh những mục tiêu đã đạt được, công tác đổi mới, sắp xếp các công ty nông, lâm nghiệp vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế. Đến nay, còn 95/256 công ty nông, lâm nghiệp chưa hoàn thành kế hoạch sắp xếp đổi mới, do chưa xử lý xong tồn tại về đất đai, chưa xây dựng xong kế hoạch sử dụng đất, điều chỉnh quy hoạch đất của địa phương, không đủ điều kiện góp vốn chủ sở hữu, không có khả năng trả nợ, đối tác rút vốn,… năng lực, trình độ quản lý doanh nghiệp của một số lãnh đạo, cán bộ quản lý trong công ty nông, lâm nghiệp còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu về đổi mới.
Cùng với đó, một số cơ chế, chính sách, quy định của pháp luật còn thiếu đồng bộ, chưa phù hợp với đặc thù hoạt động của công ty nông, lâm nghiệp. Đặc biệt những tồn tại về tài chính, đất đai chưa có hướng dẫn xử lý dẫn đến sự lúng túng ở nhiều địa phương.
Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái cũng đặc biệt nhấn mạnh nguyên nhân, một số cấp ủy Đảng chưa nhận thức đúng, đủ, thiếu lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên về vai trò, nhiệm vụ sắp xếp, đổi mới và phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty nông, lâm nghiệp.
Để thực hiện tốt mục tiêu Nghị quyết số 30-NQ/TW ngày 12/03/2014 và Kết luận số 82-KL/TW ngày 29/7/2020 của Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái yêu cầu bộ, ngành, các cơ quan, địa phương, các tổng công ty có liên quan phân tích, đánh giá những tồn tại, hạn chế và chỉ ra nguyên nhân cụ thể để tập trung tháo gỡ.
Phó Thủ tướng Chính phủ đề nghị các bộ, ngành phối hợp, tổng hợp nhu cầu ngân sách nhà nước hỗ trợ các công ty giải thể nhưng mất khả năng thanh toán để xây dựng, báo cáo trình cấp có thẩm quyền xem xét quyết định; rà soát, đo đạc, cắm mốc, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giải quyết dứt điểm tranh chấp, lấn chiếm, sử dụng đất đai không đúng mục đích…
Đối với Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, đồng chí Lê Minh Khái yêu cầu, sớm hoàn thành việc phê duyệt phương án sử dụng đất của các công ty nông, lâm nghiệp của địa phương và Trung ương trên địa bàn. Đồng thời hoàn thành tiếp nhận, xây dựng kế hoạch sử dụng diện tích đất các công ty nông, lâm nghiệp bàn giao về địa phương quản lý.
