Kỳ vọng lớn
Cụm công nghiệp Thượng Sơn nằm tại vùng Đồng Eo (xóm 11, 12) xã Thượng Sơn (Đô Lương), đã được UBND tỉnh ban hành quyết định thành lập, bổ sung vào Quy hoạch phát triển các Cụm công nghiệp tỉnh Nghệ An năm 2020 tại Quyết định số 2655/QĐ-UBND ngày 25/6/2015 với quy mô 8,4ha. Đến ngày 8/10/2015, UBND tỉnh cũng đã có quyết định phê duyệt chi tiết tỷ lệ 1/500 đối với Cụm công nghiệp này. Việc xây dựng Cụm công nghiệp này được kỳ vọng là nơi sản xuất tập trung, đáp ứng nhu cầu đầu tư sản xuất cho các doanh nghiệp trên địa bàn huyện cũng như thu hút đầu tư trong nước.
Sau khi có quyết định phê duyệt quy hoạch chi tiết, UBND huyện Đô Lương đã tiến hành xây dựng hạ tầng, là tuyến đường quy hoạch đi vào Cụm công nghiệp Thượng Sơn. Dù vậy việc thu hút đầu tư và triển khai các phân khu còn lại của cụm công nghiệp này gặp rất nhiều khó khăn.
Có mặt tại khu vực quy hoạch xây dựng Cụm công nghiệp Thượng Sơn một ngày gần đây, chúng tôi nhận thấy, khu vực này mới chỉ có đường vào, chưa có một nhà máy hay xí nghiệp sản xuất nào. Các phân khu chức năng cũng chỉ là bãi đất trống. Chính giữa là khu đất còn có rừng sản xuất của người dân.
Ông Thành Đặng Long – Chủ tịch UBND xã Thượng Sơn cho biết: Việc hoàn thiện Cụm công nghiệp Thượng Sơn là điều hết sức cần thiết, phù hợp với quy hoạch chung của huyện. Tuy nhiên, đến thời điểm này việc xây dựng, hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật chưa xong. Những năm qua, thu hút đầu tư vào đây cũng đã được triển khai nhưng chưa được như kỳ vọng.
Theo quy hoạch xây dựng vùng huyện Đô Lương thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, Cụm công nghiệp Thượng Sơn sẽ được ưu tiên các dự án giày da, may mặc. Từ năm 2015 trong quy hoạch chi tiết, cụm công nghiệp này cũng đã được bố trí thành các phân khu riêng biệt. Trong đó khu A là khu vực điều hành, dịch vụ công cộng; khu B dự kiến bố trí khu chế biến lâm sản; khu C dự kiến bố trí các cơ sở sản xuất hàng may mặc. Ngoài ra còn có khu xử lý nước thải, cây xanh, đường bao…
Nói thêm về việc thu hút đầu tư vào Cụm công nghiệp Thượng Sơn, năm 2017, Công ty TNHH An Trạch Sơn đã về tìm hiểu, đầu tư dự án Nhà máy Sản xuất ngói lợp (đất sét nung công nghệ cao). Điều này khiến người dân địa phương rất hào hứng khi dự án hứa hẹn sẽ tạo ra nhiều việc làm, giúp con em địa phương không phải đi xa làm ăn. Đến năm 2020, UBND tỉnh cũng đã ban hành quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư của dự án và HĐND tỉnh cũng đã ban hành Nghị quyết chuyển mục đích sử dụng 0,80ha rừng sản xuất tại khu vực này để cho nhà đầu tư thực hiện dự án.
Vậy nhưng, trải qua một thời gian dài, đơn vị này vẫn không hề làm các thủ tục tiếp theo để tiến hành đầu tư xây dựng và thực hiện dự án. Vì thế, ngày 12/9/2023, căn cứ báo cáo rà soát của các đoàn liên ngành, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 2842/QĐ.UBND phê duyệt kết quả kiểm tra của đoàn kiểm tra liên ngành năm 2022 về việc kiểm tra các dự án đầu tư trên địa bàn tỉnh Nghệ An (đợt 2). Trong đó, chấm dứt hoạt động, hủy bỏ các văn bản pháp lý có liên quan đối với 7 dự án trên địa bàn toàn tỉnh. Trong đó có dự án Nhà máy Sản xuất ngói lợp (đất sét nung công nghệ cao) của Công ty TNHH An Trạch Sơn tại Cụm công nghiệp Thượng Sơn.
Ông Thành Đặng Long cũng cho biết thêm, sau khi dự án Nhà máy Sản xuất ngói lợp (đất sét nung công nghệ cao) bị thu hồi, địa phương cũng mong muốn sẽ có nhà đầu tư tâm huyết về đầu tư xây dựng tại đây, nhằm góp phần tạo ra nhiều việc làm, thúc đẩy sự phát triển kinh tế, xã hội của địa phương.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, để tiếp tục triển khai xây dựng Cụm công nghiệp Thượng Sơn, vào ngày 23/9/2022, UBND tỉnh đã có quyết định phê duyệt Báo cáo kinh tế kỹ thuật xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật Cụm công nghiệp Thượng Sơn với tổng mức đầu tư hơn 14,6 tỷ đồng, trong đó ngân sách tỉnh hỗ trợ đầu tư không quá 7,1 tỷ đồng và ngân sách huyện Đô Lương bố trí phần còn lại. Thời gian thực hiện đến năm 2023. Tuy nhiên, đến tháng 9/2023, UBND tỉnh đã có quyết định điều chỉnh thời gian thực hiện dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật cụm công nghiệp này đến ngày 30/6/2024.
Khó khăn trong thu hút đầu tư
Ngoài Cụm công nghiệp Thượng Sơn đang trong quá trình xây dựng, hiện nay trên địa bàn huyện Đô Lương còn có 2 Cụm công nghiệp đang hoạt động (Cụm công nghiệp thị trấn 7,7ha, và Cụm công nghiệp Lạc Sơn quy hoạch 72,9ha). Thế nhưng, theo phương án phát triển Cụm công nghiệp tỉnh Nghệ An tích hợp vào quy hoạch tỉnh được cấp có thẩm quyền phê duyệt thì trong tương lai Đô Lương chỉ còn 2 Cụm công nghiệp tại xã Thượng Sơn và xã Lạc Sơn. Riêng Cụm công nghiệp thị trấn đã được đưa ra khỏi quy hoạch để thực hiện việc xóa bỏ, di dời về Cụm công nghiệp Lạc Sơn. Ngoài ra còn có Khu công nghiệp số 5 thuộc quy hoạch mở rộng Khu Kinh tế Đông Nam diện tích khoảng 1.850ha tại các xã vùng hạ huyện.
Liên quan đến việc xây dựng Cụm công nghiệp Thượng Sơn, ông Nguyễn Trung Thành – Phó Chủ tịch UBND huyện Đô Lương cho biết: Hiện nay dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật tại Cụm công nghiệp Thượng Sơn đã được phê duyệt và đang tiến hành triển khai xây dựng. Huyện cũng đã giao cho nhà thầu phải gấp rút tiến hành để có thể thu hút đầu tư sớm nhất. Trên thực tế, có một số nhà đầu tư đã về tìm hiểu, đặt vấn đề triển khai dự án đầu tư. Qua xem xét, tìm hiểu về tính khả thi, huyện cũng đã hướng dẫn một số dự án thực hiện các bước tiếp theo, và đồng thời cũng từ chối một số dự án có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường.
Được biết, ngày 8/8/2018, sau một thời gian triển khai, nhận thấy diện tích 8,4ha không còn phù hợp với nhu cầu của nhà đầu tư, nhất là nhà đầu tư nước ngoài muốn được đầu tư thành một chuỗi doanh nghiệp trên nhiều lĩnh vực với diện tích lớn, UBND huyện Đô Lương đã có Tờ trình số 248/TT-UBND.KTHT gửi UBND tỉnh xin chấp thuận chủ trương điều chỉnh diện tích Cụm công nghiệp Thượng Sơn lên khoảng 40,4ha. Tuy vậy, đến thời điểm này UBND tỉnh vẫn chưa có quyết định đồng ý.
Ông Thành cũng chia sẻ, do việc thu hút đầu tư thời điểm này gặp nhiều khó khăn, nhiều doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi suy thoái kinh tế sau đại dịch Covid-19 nên khả năng triển khai dự án đầu tư bị hạn chế. Chưa kể, sự cạnh tranh về thu hút đầu tư giữa các địa phương trong tỉnh cũng như với các tỉnh khác cũng trở nên quyết liệt.
“Vì vậy, mục tiêu của huyện bây giờ là hoàn thiện cơ sở hạ tầng, để lấp đầy Cụm công nghiệp Thượng Sơn một cách sớm nhất, sau đó từng bước đề xuất UBND tỉnh mở rộng quy mô” – ông Thành nhấn mạnh.
