Những ngày giáp Tết, làng nghề đúc đồng Phú Lộc (huyện Diên Khánh, tỉnh Khánh Hòa) lại đỏ lửa thâu đêm, làm ra các sản phẩm đồng như lư hương, chân đèn, các đồ thờ tự để bán dịp cuối năm.
Đây là một trong số ít làng nghề được Vua Tự Đức chính thức sắc phong công nhận làng nghề truyền thống, cùng những sản phẩm chất lượng tinh xảo.
Nhiều bao đồng phế liệu được mua với giá 100.000-150.000 đồng/kg, tập kết tại lò đúc đồng. Người thợ phân loại kỹ lưỡng, tránh lẫn tạp chất trước khi cho vào lò nhiệt độ cao đun nóng chảy.
“Thường sau khi đúc thành sản phẩm, khối lượng hao hụt khoảng 20%”, anh Duy (trong ảnh) cho hay.
Đồng vụn được đun trong lò nhiều giờ, cho đến khi đạt hơn 1.000⁰C, hóa lỏng. Người thợ liên tục đổ thêm đồng vào lò và vớt bỏ tạp chất để có được mẻ đồng nguyên chất.
“Nóng lắm! Nóng bỏng cả mặt vì lò lửa nhiệt độ rất cao. Nhưng đã chọn nghề thì phải bám nghề mà sống thôi”, anh Thanh một người thợ đúc đồng chia sẻ.
Những chiếc khuôn bằng đất nung được người thợ khéo tay ở Phú Lộc chế tác.
Sau khi đồng được hóa lỏng, người thợ đúc nhanh chóng múc vào gáo đưa đến các khuôn đang chờ sẵn.
Người thợ cho tấm vải đẫm nước vào sản phẩm mới đúc để làm giảm nhiệt độ.
Khoảng chừng 2 phút, một sản phẩm đồng đúc được cho ra lò.
Ông Trần Minh Lâm cho biết công việc đúc đồng thường được làm vào ban đêm vì thời tiết mát mẻ, dễ chịu hơn. Một ca làm việc có khoảng 10 người, kéo dài 10-12 giờ với tiền công 1 triệu đồng/đêm.
“Khoảng 1 tháng hoặc lâu hơn chúng tôi mới đúc một mẻ đồng và kiếm được 1 triệu đồng/đêm. Còn ban ngày, tôi chủ yếu chế tác đồng nguội (gia công làm đẹp, gắn kết các sản phẩm đồng vừa đúc thành một bộ hoàn chỉnh – PV), kiếm 300.000-350.000 đồng/ngày”, ông Lâm cho hay.
Trong vòng 1 giờ, nhóm 2 người thợ cho ra lò khoảng 30 sản phẩm đồng đúc.
Sản phẩm đồng thô sau đó được đưa đến các người thợ lành nghề ở Phú Lộc mài dũa, tạo hình cho bắt mắt.
Sản phẩm được đánh bóng trước khi bán ra thị trường.
Một bộ sản phẩm đồ thờ cúng đầy đủ bao gồm 2 chân đèn, lư đồng cắm nhang, 2 ly đài nước và đĩa đựng hoa quả, có giá dao động 5-6 triệu đồng/bộ.
Ông Nguyễn Văn Nhường, Giám đốc Hợp tác xã đúc đồng Phú Lộc, cho biết hiện ở Phú Lộc còn 18 hộ gắn bó với nghề đúc đồng.
“Mỗi năm, hợp tác xã bán ra thị trường khoảng 1.000-1.200 bộ sản phẩm đồng đúc tinh xảo. Tuy nhiên, năm nay việc mua bán khá ế ẩm, chỉ đạt khoảng 70% so với những năm trước đây”, ông Nhường cho hay.
