Nghệ sĩ Nguyễn Văn Hè: Thời nghệ thuật 4.0

Nghệ sĩ Nguyễn Văn Hè chia sẻ, mỹ thuật Việt Nam năm nay đã thấy rất nhiều khởi sắc sau đại dịch Covid-19. Đó là sức mạnh của nghệ sĩ vươn lên trong sự nghiệp sau một thời gian dồn nén. Điều đó cho thấy nội lực rất tốt của nghệ sĩ, những nhà tổ chức, các nhà sưu tập luôn đồng hành và tất cả đều nhìn thấy ánh sáng phía trước.

“Hành trình thực hành nghệ thuật của tôi luôn chuyển mình theo dòng chảy đương đại của thế giới, tôi luôn khám phá bản thân mình trong sáng tạo nghệ thuật để mọi thứ không có rào cản”, Nguyễn Văn Hè chia sẻ. “Trước khi thực hành nghệ thuật cho một chủ đề sáng tác, tôi thường viết ý tưởng và phác thảo triển khai nhiều loại hình nghệ thuật và chất liệu để thể hiện phù hợp cho mỗi ý. Trong giai đoạn này, tôi vừa hoàn thành một số tranh sơn mài mặt phẳng, và chuyển qua cấu trúc mới của khối để thực hiện sơn mài. Khi thực hiện xong hai tác phẩm mới thì đúng lúc UOB thông báo nộp bài dự thi, tôi tham dự luôn tác phẩm của mình vừa hoàn thiện”.

Giải thích việc lựa chọn biểu hiện sơn mài theo cách mới, theo Nguyễn Văn Hè, thời đại hội họa 4.0, tư duy của nghệ sĩ phải thay đổi để làm mới bản thân cũng như thể hiện tác phẩm với hơi thở mới, vì thế, anh luôn khám phá để cập nhật xu thế đương đại nhằm biểu đạt cách thể hiện mới: “Khi thực hiện hết giai đoạn sơn mài trên bề mặt 2D tôi tiếp tục tạo khối và thực hiện sơn mài trên không gian 3D và thậm chí thực hiện sơn mài trên tác phẩm điêu khắc, sắp đặt. Cách tôi đưa sơn mài trên cấu trúc tạo hình mới để tạo ra được sức mạnh của chất liệu. Đạt được nhiều yếu tố tiêu chuẩn trong nghệ thuật và hấp dẫn về thị giác khi đứng trước tác phẩm, lúc đó tôi mới thấy thoả mãn”.

Với Nguyễn Văn Hè, 2024 là một năm đáng chú ý, rất thú vị và hấp dẫn cho sân chơi mỹ thuật trẻ Việt Nam. Khi tham gia vào các hoạt động nghệ thuật, anh vui mừng khi thấy các nghệ sĩ trẻ luôn làm việc đầy năng lượng, mỗi cuộc triển lãm dường như số lượng tác giả tham dự lớn hơn. Khi các cuộc triển lãm, dự án mỹ thuật, các cuộc thi ngày càng nhiều cũng là thời đại mở cửa cho nền mỹ thuật trẻ Việt Nam.

Đây là “thời kỳ vàng” để đầu tư vào tác phẩm của nghệ sĩ trẻ Việt Nam. Thời đại mới của nghệ sĩ trẻ Việt Nam đã và đang nâng kỹ năng làm việc trong môi trường toàn cầu. Hiện nay thế hệ chúng tôi đã tham gia nhiều trại lưu trú sáng tác, các hội chợ nghệ thuật khu vực và quốc tế nhưng chưa định danh trên thị trường quốc tế, tương lai gần nhất các nghệ sĩ sẽ thong dong bước vào, các nhà sưu tập và hệ thống các gallery, trung tâm và các bảo tàng tư nhân đang chuyên nghiệp dần. Nghệ sĩ chúng tôi đã bán các tác phẩm nghệ thuật đương đại: tranh, điêu khắc, sắp đặt, video,.. cho các bảo tàng, trung tâm nghệ thuật, các tập đoàn lớn, nhà sưu tập quốc tế. Hiện nay các nhà sưu tập cho nghệ thuật thời Đông Dương chiếm khoảng 70%. 30% còn lại là các nhà sưu tập đầu tư cho nghệ thuật trẻ. Tác phẩm của tôi và nhiều nghệ sĩ trẻ cùng thời cũng đã có nhiều nhà sưu tập đặt trong không gian của họ cùng với nhiều tác phẩm danh họa của Việt Nam. Giữa nhà sưu tập và nghệ sĩ đang mở rộng và kết nối những năm gần đây. Việt Nam đang có một thế hệ các nhà sưu tập trẻ tầm thế hệ 7X đã học, làm việc ở nước ngoài rồi trở về Việt Nam. Họ tập trung vào các tác phẩm của nghệ sĩ trẻ. Hiện nay, chúng ta đang dần hình thành một thị trường trong nước hướng ra toàn cầu”.

Theo nghệ sĩ Nguyễn Văn Hè, thị trường luôn có hai mặt: Khi thị trường tốt mà không gây ảnh hưởng đến nghệ sĩ thì việc sáng tác của nghệ sĩ càng phát triển tích cực. Nghệ sĩ bán được tác phẩm, đầu tư các thiết bị vật tư tốt hơn, cũng như có tinh thần và năng lượng tích cực thì tư tưởng thông thoáng, không vướng víu điều gì ngoài tập trung vào quá trình sáng tác. Còn khi nghệ sĩ lạm dụng vào thị trường thì sẽ bị phụ thuộc vào thị trường. Nghệ sĩ bị chi phối theo các hướng của gallery hay người mua, vì thế, họ bị trượt theo làm chất lượng giảm và sự sáng tạo bị hạn chế.

“Riêng cá nhân tôi, tôi quan tâm đến một khách hàng khó tính nhất đó chính là tôi”. Nguyễn Văn Hè nói, “Bởi vì tôi luôn khắt khe tìm kiếm mọi chất liệu phù hợp với các cấu trúc tác phẩm của mình, nhằm thỏa mãn nhất cho tư tưởng thể hiện phong cách cá nhân”.

Với nghệ sĩ Nguyễn Văn Hè, năm 2024 trôi qua, thế giới mang đầy biến động lớn nhưng sự chuyển động về nghệ thuật vẫn tiếp diễn. Thông qua các sàn đấu giá: Christie’s, Sotheby’s đã báo cáo những con số khả quan, các phiên hội chợ nghệ thuật của các trung tâm nghệ thuật lớn ở Châu Âu, Mỹ và Châu Á vẫn diễn ra đều, số lượng khách mua tốt, các hoạt động trong khu vực Bienale khá thành công: “Tại thị trường Việt Nam, chúng ta có một hệ thống đấu giá lớn của Christie’s đã xuất hiện, chúng ta có giải thưởng của ngân hàng UOB, Festival Mỹ thuật đương đại đang diễn ra và đa phần tác phẩm trong triển lãm đã bán đó là tín hiệu đáng mừng.

Các hoạt động văn hoá của Việt Nam chúng ta đang trên đà phát triển, kinh tế Việt Nam tăng trưởng tích cực là triển vọng cho năm 2025. Theo nhận định của tôi, nền mỹ thuật Việt Nam 2025 sẽ khởi sắc, tươi sáng hơn. Những cuộc triển lãm, tìm kiếm tài năng trẻ và các giải thưởng đạt được tiêu chí tốt nhất, những tác phẩm nghệ thuật đương đại sẽ mang tính toàn cầu”.

Triển lãm cuộc thi “UOB Painting of the Year” năm 2024.

Mỹ thuật Việt Nam 2024 tiếp tục trên đà phát triển với những sáng tạo mới, tập trung quan tâm hơn vào thế hệ mỹ thuật trẻ. Các hoạt động triển lãm, festival, dự án mỹ thuật, các cuộc thi tìm kiếm tài năng mỹ thuật mới diễn ra sôi nổi. Thị trường mỹ thuật cũng đánh dấu những bước chuyển mình, khi bên cạnh các tác phẩm của thế hệ hoạ sĩ trường Mỹ thuật Đông Dương, hay các hoạ sĩ nổi tiếng thành danh vẫn đang được ưa chuộng trong giới sưu tầm trong nước và quốc tế, cơ hội vẫn mở ra với các hoạ sĩ mới ra trường. Tuy nhiên, yếu tố về thị trường cũng đang là vấn đề thách thức, khi các hoạ sĩ trẻ chạy theo nhu cầu làm sao bán được tranh thay vì trau dồi kỹ thuật và phong cách sáng tạo riêng.