Ngân hàng mở và trí tuệ nhân tạo: Tương lai của ngành tài chính ngân hàng

Chìa khóa thúc đẩy nền tảng ngân hàng mở

Theo các chuyên gia, hiện nay trên thế giới, ngân hàng mở là nền tảng đầu tiên để mọi người bắt đầu áp dụng những dịch vụ cơ bản về ngân hàng như mở tài khoản, phát hành thẻ. Tuy nhiên, ngân hàng mở đang phát triển xa hơn với tài chính mở (Open Finance), nơi không chỉ cung cấp dịch vụ tài chính mà còn mở rộng sang các dịch vụ khác trong hệ sinh thái, hay nói cách khác, kết nối với những thực thể khác trong lĩnh vực tài chính như công ty bảo hiểm… Từ đó, các doanh nghiệp có thể cung cấp cho khách hàng sự lựa chọn tốt hơn để quản lý tài chính. Và cuối cùng là hướng tới nền kinh tế mở (Open Economy), nghĩa là liên kết tài chính và phi tài chính.

Tại sự kiện, đại diện Mastercard chia sẻ về ba yếu tố nền tảng để tiến tới ngân hàng mở và xa hơn là tài chính mở, nền kinh tế mở.

Đầu tiên là về hạ tầng kiến trúc. Mỗi nền tảng ngân hàng mở phải có các điều khoản, điều luật cũng như tiêu chuẩn chi tiết của dữ liệu, chẳng hạn như những dữ liệu nào bắt buộc chia sẻ, dữ liệu nào khuyến khích chia sẻ, dữ liệu nào để cho những bên tham gia lựa chọn. Bộ tiêu chuẩn như vậy sẽ giúp các thành viên tham gia đưa ra các chiến lược phù hợp để triển khai.

Các chuyên gia trao đổi tại sự kiện.

Tiếp theo là về quyền của người dùng. Bản chất của ngân hàng mở là trao quyền cho người dùng, và người dùng cần hiểu được họ được trao quyền như thế nào. Tuy nhiên, một nghiên cứu tại Anh cho thấy gần 60% người dùng chưa thực sự hiểu về quyền lợi của mình sau 5 năm triển khai ngân hàng mở. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức và kết nối với người dùng để họ hiểu rõ quyền lợi của mình.

Cuối cùng là chiến lược của các bên tham gia. Các ngân hàng có thể lựa chọn tham gia một cách thụ động bằng cách đáp ứng theo quy định của pháp luật về ngân hàng mở, hoặc tham gia một cách chủ động trong việc xây dựng và xem đó là một chiến lược để tạo ra những giá trị thặng dư mới cho doanh nghiệp.

Ba yếu tố này sẽ quyết định việc triển khai ngân hàng mở của doanh nghiệp cũng như tiến gần hơn tới tài chính mở và nền kinh tế mở.

Tương lai của thanh toán số

Trong nền kinh tế số hiện nay, khái niệm về tiền và cách trao đổi giá trị đang thay đổi sâu sắc. Bên cạnh tiền mặt truyền thống và số dư ngân hàng, các loại tiền tệ kỹ thuật số như tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC), tín chỉ carbon và tài sản mã hóa như NFT ngày càng được sử dụng rộng rãi. Sự chuyển đổi này phản ánh tầm quan trọng của tài sản kỹ thuật số, khi có đến 94% ngân hàng trung ương trên thế giới đang tìm hiểu hoặc phát triển CBDC để thích nghi với thương mại trực tuyến.

Đến với phiên chuyên đề “Phát triển hệ sinh thái ngân hàng mở với chiến lược lấy khách hàng làm trung tâm”, đại diện Mastercard đã chia sẻ những kiến thức và kinh nghiệm chuyên sâu về “Thúc đẩy đổi mới trong thanh toán số và hơn thế nữa”.

Trước bối cảnh chuyển đổi số các loại tài sản, công nghệ mới cũng cho phép mã hóa tài sản, từ bất động sản đến đồ vật cá nhân, dưới dạng kỹ thuật số và trao đổi dễ dàng. Dự kiến, tổng giá trị tài sản mã hóa trên toàn cầu có thể đạt gần 4 nghìn tỷ USD vào năm 2030. Vì vậy, các tổ chức tài chính giờ đây cần cung cấp dịch vụ lưu trữ và trao đổi an toàn cho các tài sản kỹ thuật số trong môi trường được quản lý chặt chẽ.

Đồng thời, những thách thức trong thanh toán truyền thống, như phụ thuộc vào thiết bị di động, xác thực thanh toán trực tuyến… sẽ dần được cải thiện với công nghệ sinh trắc học và thanh toán tích hợp, cho phép các thiết bị và phương tiện tự động thực hiện giao dịch, hướng đến một tương lai giao dịch nhanh chóng và tiện lợi hơn, thậm chí cả xe cộ, tự động thực hiện thanh toán. Sự chuyển đổi này sẽ đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng về các giao dịch nhanh chóng, tiện lợi, và thay đổi cơ bản cách chúng ta nhìn nhận và quản lý giá trị trong thời đại số.

Đại diện Mastercard trao đổi về tương lai của thanh toán số.

Xu hướng cá nhân hoá dịch vụ và những tác động tới trải nghiệm khách hàng nhờ nền tảng ngân hàng mở

“Ngân hàng mở” là một khái niệm đối lập với bản chất truyền thống kín đáo của ngân hàng. Ban đầu, ngành ngân hàng còn do dự trong việc tiếp cận ngân hàng mở, nhưng sau đó, các quy định tại châu Âu đã yêu cầu minh bạch và chia sẻ dữ liệu nhiều hơn, vừa mang lại thách thức vừa mở ra cơ hội mới cho ngành tài chính ngân hàng.

Theo đại diện Mastercard, ban đầu khi tiếp cận với “ngân hàng mở”, các ngân hàng phải đối mặt với rủi ro khi chia sẻ dữ liệu khách hàng, thậm chí có thể làm gia tăng tỷ lệ rời bỏ của khách. Tuy nhiên, sự cạnh tranh mà ngân hàng mở mang lại lại có lợi cho người tiêu dùng, giúp họ dễ dàng so sánh dịch vụ giữa các bên, thúc đẩy các tổ chức tài chính nâng cao chất lượng dịch vụ. Với một số nhóm khách hàng nhất định, đặc biệt là những người có nhu cầu tín dụng, ngân hàng mở có thể tạo điều kiện dễ dàng cho họ sử dụng dịch vụ bằng cách cho phép chia sẻ dữ liệu rộng hơn để đánh giá tín dụng. Cách tiếp cận này đang dần phát triển và các ngân hàng đang từng bước nhìn nhận đây là cơ hội để cải thiện trải nghiệm khách hàng.

Tại Việt Nam, để hiện thực hóa tiềm năng của ngân hàng mở, cần có sự hợp tác vượt ra ngoài phạm vi các ngân hàng, bao gồm cả sự tham gia của chính phủ và các nền tảng tài chính nhằm xây dựng một hệ sinh thái gắn kết. Dù còn nhiều thách thức, các case study rõ ràng cùng với mối quan hệ đối tác chặt chẽ sẽ là yếu tố quan trọng để thúc đẩy sự phát triển này.

Vai trò của AI đối với việc tăng cường an toàn và bảo mật khi thanh toán trên không gian số

Tại phiên chuyên đề “Nâng cao an toàn, bảo mật trong thời kỳ chuyển đổi số ngân hàng”, phần thảo luận bàn tròn với sự tham gia của các đại diện đến từ Mastercard, IBM, Samsung Vina, Techcombank, Lenovo Việt Nam, Hackuity và Sophos đã hé mở những giải pháp chuyên sâu đóng góp vào việc nâng cao tính an toàn, bảo mật cho các giao dịch trực tuyến trong thời đại công nghệ số.

Đại diện Mastercard cũng đã chia sẻ ý kiến về tầm quan trọng của những công nghệ mới nổi như AI đối với vấn đề an toàn, bảo mật trong thời đại số từ góc nhìn và kinh nghiệm của một công ty công nghệ hàng đầu thế giới trong lĩnh vực thanh toán.

Các câu chuyện về AI, từ Reactive AI, Generative AI đến Physical AI đang là một chủ đề rất được quan tâm. Với vai trò là một công ty công nghệ về thanh toán, Mastercard tập trung sử dụng AI trong đảm bảo và nâng cao an ninh, an toàn của hệ thống. Đây là một trong những trọng tâm được quan tâm hàng đầu của Mastercard.

Thực tế, con người rất khó có thể bắt kịp AI trong việc xử lý lượng lớn dữ liệu trong một khoảng thời gian nhất định. Đây được coi là mối đe dọa lớn đối với vấn đề an ninh, an toàn của nền kinh tế số. Tuy nhiên, các doanh nghiệp hoàn toàn có thể sử dụng AI để xây dựng các biện pháp bảo vệ nhằm giữ cho các hệ thống vận hành an toàn hơn.

Trên thế giới, Mastercard đã tận dụng sức mạnh của AI trong hơn một thập kỷ để bảo vệ khách hàng khỏi các hành vi lừa đảo, mà không ảnh hưởng đến trải nghiệm người dùng. Mastercard sở hữu giải pháp Mastercard Decision Intelligence, thông qua giải pháp này, tất cả các giao dịch xảy ra trong mạng lưới của Mastercard đều được đánh giá. Mastercard đã và đang ứng dụng công nghệ AI để bảo vệ hơn 143 tỷ giao dịch mỗi năm. Đồng thời, Mastercard cũng liên tục cải tiến công nghệ, giải pháp, không chỉ áp dụng công nghệ mới mà còn tối ưu hóa công nghệ hiện tại.

Sắp tới, Mastercard sẽ cho ra mắt giải pháp Mastercard Decision Intelligence Pro áp dụng GenAI để lọc các dữ liệu về tài chính và theo dấu các giao dịch. Tháng 9 vừa qua, Mastercard cũng đầu tư 2,6 tỷ USD nhằm mở rộng dịch vụ an ninh mạng thông qua việc mua lại công ty Recorded Future, một công ty toàn cầu trong lĩnh vực Threat Intelligence. Đây là ví dụ cụ thể về việc ứng dụng AI trong đảm bảo an toàn trong lĩnh vực thanh toán.

Không chỉ dừng lại ở an ninh mạng, các tiến bộ công nghệ được hỗ trợ bởi AI của Mastercard còn đem đến giải pháp cho các vấn đề thế hệ mới. Các giải pháp này trao quyền cho người dùng thông qua công cụ kỹ thuật số tiên tiến, hỗ trợ hành trình AI của khách hàng, bao gồm cá nhân hóa, định danh kỹ thuật số, trải nghiệm bán lẻ thế hệ mới và mạng lưới thanh toán đa phương thức thông minh sở hữu khả năng tự học. Vấn đề lớn nhất khi sử dụng AI là làm sao để hiểu khách hàng nhiều hơn. Việc mở rộng tệp dữ liệu khách hàng bằng cách sử dụng công nghệ tốt hơn sẽ giúp doanh nghiệp hiểu được xu hướng chi tiêu của khách hàng ở những địa điểm nhất định, từ đó đảm bảo trải nghiệm thanh toán liền mạch cho khách hàng.

Hoàng Phương