Thực hiện: Lê Chung | 09/05/2024
(Tổ Quốc) – Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng cung Huế được ghi danh Di sản tư liệu khu vực châu Á – Thái Bình Dương là niềm tự hào của Việt Nam nói chung và của tỉnh Thừa Thiên Huế nói riêng, góp phần tăng thêm thương hiệu di sản Huế, một điểm đến 8 di sản.
Cửu Đỉnh là chín chiếc đỉnh bằng đồng do vua Minh Mạng cho đúc từ năm 1835 -1837 được đặt trước sân Thế Tổ Miếu thuộc Hoàng cung Huế ngay từ khi ra đời cho đến hiện nay.
Vua Minh Mạng cho đúc Cửu Đỉnh nhằm biểu thị sự trường tồn của triều đại, sự giàu đẹp và thống nhất toàn vẹn lãnh thổ của đất nước Việt Nam.
Chín đỉnh có tên gọi lần lượt là: Cao Đỉnh, Nhân Đỉnh, Chương Đỉnh, Anh Đỉnh, Nghị Đỉnh, Thuần Đỉnh, Tuyên Đỉnh, Dụ Đỉnh và Huyền Đỉnh. Tên gọi của đỉnh cũng là tên gọi miếu hiệu của từng vị vua nhà Nguyễn ứng với các án thờ trong Thế Tổ Miếu. Cao Đỉnh miếu hiệu vua Gia Long, Nhân Đỉnh miếu hiệu vua Minh Mạng, Chương Đỉnh miếu hiệu vua Thiệu Trị, Anh Đỉnh miếu hiệu vua Tự Đức, Nghị Đỉnh miếu hiệu vua Kiến Phúc, Thuần Đỉnh miếu hiệu vua Đồng Khánh, Tuyên Đỉnh miếu hiệu vua Khải Định; riêng Dụ Đỉnh và Huyền Đỉnh thì chưa có vị vua nào được tấn tôn miếu hiệu này.
Chín đỉnh đồng này có kích thước rất lớn, cao trung bình 2.3m, nặng từ 1.9 đến 2.6 tấn. Mặt trước của thân mỗi đỉnh đều khắc nổi tên gọi, năm đúc, trọng lượng cùng 17 hình ảnh được xếp thành 3 tầng trên, dưới và giữa chạy tròn quanh thân mỗi đình.
Trình độ đúc đồng tinh xảo của những người thợ thủ công ở Việt Nam, với 162 họa tiết chạm khắc nhiều chủ đề khác nhau trên Cửu Đỉnh, cùng nhiều giá trị ẩn sâu phía sau đã đưa Cửu Đỉnh vượt ra ngoài tầm vóc của quốc gia. Đây là nguồn tư liệu độc đáo, quý hiếm được giới nghiên cứu Việt Nam và nước ngoài rất quan tâm bởi nó mang giá trị nội dung về lịch sử, văn hóa – giáo dục, địa lý, phong thủy, y dược, nghệ thuật thư pháp. Đặc biệt là đề cao thân phận của người phụ nữ dưới chế độ phong kiến, mà hình ảnh kênh Vĩnh Tế trên Cao Đỉnh là một minh chứng rõ nét.
Song hành cùng những thăng trầm của một triều đại, sau gần 200 năm dù đã trải qua bao biến cố của thời cuộc và biến thiên của thời gian, Cửu Đỉnh vẫn vẹn nguyên. Ngày 17/7/2012, Cửu Đỉnh của triều Nguyễn đã được công nhận là Bảo vật quốc gia Việt Nam.
Với những giá trị tiêu biểu, độc đáo về hình thức, nội dung thông tin, đặc biệt là các giá trị về mối quan hệ giao thoa và tiếp xúc văn hóa xã hội của đất nước Việt Nam với các quốc gia trong khu vực Đông Á, mới đây vào ngày 8/5/2024, tại Kỳ họp thứ 10 của Uỷ ban Ký ức thế giới UNESCO Khu vực châu Á – Thái Bình Dương diễn ra ở thành phố Ulan Bator (Mông Cổ), “Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng cung Huế” của Việt Nam chính thức được ghi danh vào Danh mục Di sản tư liệu khu vực châu Á – Thái Bình Dương của UNESCO.
Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng cung Huế hiện là dương bản duy nhất còn đảm bảo tính nguyên vẹn. Là “nhân chứng” lịch sử chứng kiến sự thăng trầm của một triều đại.
Những hình ảnh, họa tiết trên chín đỉnh đồng là sự kết hợp điêu luyện giữa nghệ thuật đúc và chạm nổi đồ đồng của Việt Nam, được xem như là bách khoa toàn thư về cuộc sống con người Việt Nam nửa đầu thế kỷ XIX.
Việc “Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng cung Huế” được ghi danh Di sản tư liệu khu vực châu Á – Thái Bình Dương đã nâng tổng số di sản tư liệu của Việt Nam được UNESCO ghi danh lên 10 di sản (gồm 3 di sản tư liệu thế giới và 7 di sản tư liệu khu vực châu Á – Thái Bình Dương).
Sự kiện là niềm tự hào của Việt Nam nói chung và của tỉnh Thừa Thiên Huế nói riêng, điều này đã góp phần tăng thêm thương hiệu di sản Huế, một điểm đến 8 di sản.
Ngày nay, Hoàng cung Huế với những công trình kiến trúc, di tích độc đáo, nhiều bảo vật quốc gia trong đó có Cửu Đỉnh được đặt trước Thế Tổ Miếu vẫn là điểm đến thu hút du khách tìm đến tham quan, tìm hiểu mỗi ngày.
Nguồn: https://toquoc.vn/ngam-cuu-dinh-va-nhung-ban-duc-noi-vua-duoc-ghi-danh-di-san-tu-lieu-khu-vuc-chau-a-thai-binh-duong-20240508230956085.htm
