Nga vừa ngừng bơm khí đốt qua Ukraine, châu Âu đã đón tin xấu, Kiev có bước đi khiến ngành công nghiệp “đau đớn”

Hợp đồng thương mại vận chuyển khí đốt Nga-Ukraine được ký kết năm 2019 và kết thúc vào ngày 31/12/2024. (Nguồn: Getty Images)

Dữ liệu từ Hệ thống Truyền tải khí đốt Ukraine cho thấy, không có yêu cầu bơm khí đốt từ Nga qua Ukraine vào ngày 1/1/2025, qua trạm Sudzha ở tỉnh Kursk.

Các yêu cầu vận chuyển khí đốt từ Kiev đến Slovakia và Moldova cũng bằng 0.

Điều đó có nghĩa là cả Gazprom – nhà cung cấp khí đốt – và các doanh nghiệp châu Âu – người mua – đều không yêu cầu bơm khí đốt qua đất nước của Tổng thống Volodymyr Zelenskyy.

Diễn biến này báo hiệu sự kết thúc của tuyến cung cấp khí đốt lâu đời nhất từ Nga đến châu Âu.

Hợp đồng thương mại vận chuyển khí đốt Nga-Ukraine được ký kết năm 2019 và kết thúc vào ngày 31/12/2024.

Phía Kiev đã từ chối gia hạn thỏa thuận này vì lo ngại, Moscow sẽ tiếp tục thu được lợi ích từ việc bán khí đốt cho châu Âu. Tuy nhiên, điều này không chỉ ảnh hưởng đến Nga mà còn tác động mạnh đến chính Ukraine.

Ước tính, đất nước của Tổng thống Volodymyr Zelenskyy sẽ mất khoảng 800 triệu USD phí trung chuyển hàng năm, trong khi tập đoàn Gazpromdự kiến mất khoảng 5 tỷ USD doanh thu từ thị trường châu Âu.

Thủ tướng Slovakia Robert Fico cảnh báo, việc ngừng cung cấp khí đốt có thể gây tổn thất lên tới 120 tỷ EUR cho Liên minh châu Âu (EU) trong hai năm tới.

“Động thái này không chỉ đẩy giá khí đốt tăng cao mà còn khiến Slovakia chịu chi phí thêm 177 triệu EUR để sử dụng các tuyến thay thế”, ông Fico nhấn mạnh.

Đương nhiên, EU đã lường trước sự việc. Khối 27 thành viên đã đẩy mạnh tìm kiếm các nguồn cung năng lượng thay thế, bao gồm khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) từ Mỹ và Qatar, cũng như nguồn cung từ Na Uy.

Bà Anna-Kaisa Itkonen, phát ngôn viên Ủy ban châu Âu khẳng định: “Hệ thống khí đốt của EU đủ linh hoạt để đáp ứng nhu cầu, nhờ vào các cơ sở nhập khẩu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) mới được xây dựng từ năm 2022”.

Nhưng thực tế thì, giá khí đốt đã tăng mạnh, đạt mức cao nhất trong hơn một năm qua.

Theo dữ liệu từ sàn giao dịch ICE London, giá khí đốt tương lai tháng 2/2025 tại Hà Lan tăng hơn 4%, đạt 536 USD/1.000 mét khối.

* Còn với Ukraine, giới chức nước này cho biết sẽ tăng gấp bốn lần phí vận chuyển khí đốt cho người tiêu dùng trong nước từ ngày 1/1/2025, nhằm bù đắp cho việc mất doanh thu sau khi thỏa thuận vận chuyển khí đốt với Nga hết hạn vào cuối năm 2024.

Ủy ban quốc gia về điều tiết nhà nước trong các lĩnh vực năng lượng và tiện ích của Ukraine đã phê duyệt quyết định tăng phí vận chuyển khí đốt nội địa từ mức khoảng 124 Hryvnia (tương đương 2,95 USD) trước đó lên khoảng 502 Hryvnia (11,95 USD) cho 1.000 m3.

Phí nội địa này do các công ty tiện ích công và các đơn vị sử dụng nhiều năng lượng, như các công ty sản xuất thép, chi trả.

Bà Olha Kulik từ Liên đoàn giới chủ Ukraine nhận định, việc tăng phí sẽ khiến ngành công nghiệp Ukraine tốn thêm hơn 1,6 tỷ Hryvnia mỗi năm.