Nga ngừng cung cấp khí đốt cho châu Âu qua Ukraine

Gazprom, tập đoàn khí đốt nhà nước Nga, tuyên bố dừng cung cấp khí đốt qua Ukraine vào lúc 8:00 sáng giờ Moscow sau khi thỏa thuận trung chuyển hết hạn và không được gia hạn. Ukraine khẳng định quyết định không gia hạn thỏa thuận là vì “lợi ích an ninh quốc gia”, đồng thời cho biết đã chuẩn bị sẵn sàng về cơ sở hạ tầng trước khi thỏa thuận chấm dứt.

Thỏa thuận này từng đảm bảo vận chuyển 40 tỷ mét khối khí đốt hàng năm và mang lại hàng tỷ USD cho cả hai bên. Tuy nhiên, căng thẳng kéo dài giữa Nga và Ukraine, đặc biệt từ sau khi Moscow sáp nhập Crimea năm 2014, đã làm quan hệ hai bên xấu đi.

Thêm vào đó, cuộc xung đột bùng nổ từ năm 2022 khiến Liên minh châu Âu (EU) tăng tốc giảm phụ thuộc vào năng lượng Nga, chuyển sang nhập khẩu khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG)  từ Qatar, Mỹ và nguồn cung từ Na Uy.

Slovakia và Áo, hai quốc gia từng nhận khí đốt qua Ukraine, đã chuyển sang các tuyến đường khác. Slovakia phải chịu thêm 177 triệu euro chi phí vận chuyển, trong khi Áo đảm bảo nguồn cung qua Đức và Ý.

EU cũng mở rộng hạ tầng nhập khẩu LNG, khiến việc dừng trung chuyển qua Ukraine không gây biến động lớn về giá khí đốt, với giá chuẩn châu Âu chỉ tăng nhẹ lên 48,50 euro/MWh vào ngày 1/1.

Hiện nay, tuyến TurkStream qua Biển Đen là tuyến vận chuyển khí đốt duy nhất của Nga còn hoạt động, phục vụ Thổ Nhĩ Kỳ và một số nước Trung Âu như Hungary và Serbia.

Năm 2018, Nga từng vận chuyển lượng khí đốt kỷ lục 201 tỷ mét khối tới châu Âu với các tuyến đường khác như Nord Stream và Yamal-Europe, hiện đã ngừng hoạt động. Con số này giảm mạnh xuống 15 tỷ mét khối trong năm 2023.

Hoài Phương (theo TASS, Reuters, CNN)