Nên tắm nước nóng hay nước lạnh sau khi tập thể dục?

Tắm nước nóng dịu cơ bắp, nước lạnh giảm sưng viêm

Bác sĩ chuyên khoa 2 Nguyễn Thị Diễm Hương, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM – cơ sở 3 cho biết, tắm nước nóng sau khi hoạt động thể chất giúp làm giãn mạch máu và tăng lưu lượng máu tuần hoàn. Điều này sẽ hỗ trợ đưa máu giàu chất dinh dưỡng và oxy đến cơ bắp, từ đó giúp giảm các tình trạng sau tập luyện như căng cơ và đau nhức nói chung.

Ngoài ra, nước nóng còn giúp thư giãn rất hiệu quả về thể chất và tinh thần với nhiều người. Nó có thể làm dịu cơ bắp, tạo cảm giác thư thái sau một quá trình hoạt động dài.

Ngược lại, việc tắm nước lạnh gây co mạch. Tuy nhiên, khi các mạch máu co lại sẽ tạo ra một chất tẩy rửa axit lactic tích tụ trong các mô cơ mệt mỏi, đồng thời làm giảm tình trạng viêm đi kèm với nhiệt, mang lại một số tác dụng giảm đau liên quan đến viêm và giảm sưng.

“Trong quá trình tập luyện, cơ thể sản sinh ra nhiệt, do đó nhiệt độ bên trong thường sẽ tăng lên. Để ngăn cơ thể quá nóng, mồ hôi được tiết ra để loại bỏ nhiệt lượng dư thừa. Cũng giống như đồ uống lạnh góp phần giúp chúng ta hạ nhiệt, thì việc tắm nước lạnh cũng vậy. Nước lạnh làm giảm nhiệt độ cơ thể và hỗ trợ duy trì cân bằng nội môi bằng cách đưa cơ thể trở lại nhiệt độ bình thường”, bác sĩ Diễm Hương giải thích.

Bác sĩ Diễm Hương cũng nói thêm, việc tắm nước lạnh còn hỗ trợ giảm đau nhức cơ khởi phát muộn sau khi luyện tập cường độ cao. Một số nghiên cứu cho thấy nước lạnh có thể thúc đẩy quá trình phục hồi. Vì vậy, các chuyên gia khuyên dùng các kỹ thuật liệu pháp lạnh để phục hồi sau khi tập luyện.

Chú ý nguy cơ ngất xỉu, đột quỵ khi tắm đêm

Ở những người trẻ tuổi, tắm đêm dễ dẫn đến co mạch máu, đặc biệt khi tắm nước quá lạnh làm máu khó lưu thông, dẫn đến đau nhức toàn thân.

Những người có bệnh lý nền như tăng huyết áp, bệnh mạch vành… sau khi tập luyện thể thao, nhịp tim tăng, tắm nước quá lạnh hoặc nóng về khuya (khi chênh lệch nhiệt độ nước tắm với môi trường lớn) cũng có thể gây co mạch đột ngột, tăng sức cản ngoại vi dẫn đến nguy cơ tăng huyết áp, đau thắt ngực hoặc đột quỵ.

Bác sĩ chuyên khoa 2 Nguyễn Thị Diễm Hương cho hay, tắm nước quá nóng (hơn 40 độ C) hoặc tắm nước nóng trong thời gian lâu hơn 30 phút có thể gây ra các tình trạng:

• Kích ứng da: Nước quá nóng có thể làm mất đi lớp dầu tự nhiên của da, dẫn đến khô và kích ứng.
• Mất nước: Tiếp xúc lâu với nước nóng có thể dẫn đến mất nước, đặc biệt với những ai thường xuyên không uống đủ lượng nước theo nhu cầu cơ thể mỗi ngày.
• Chóng mặt hoặc ngất xỉu: Đặc biệt ở những người mắc một số tình trạng sức khỏe nhất định như bệnh tim, mang thai.
• Thay đổi huyết áp: Nước nóng có thể làm giãn mạch máu, dẫn đến giảm huyết áp khi đứng dậy, làm tăng nguy cơ té ngã.

Dựa vào những hiệu quả và lưu ý của việc tắm nước nóng và nước lạnh kể trên, bác sĩ Diễm Hương đã đưa ra một số khuyến nghị: “Theo một đánh giá lâm sàng, tắm nước ấm vào buổi tối có thể giúp dễ ngủ và cải thiện chất lượng giấc ngủ. Vì vậy, tắm nước nóng có thể là cách tốt nhất sau khi tập luyện buổi tối. Bên cạnh đó, tắm nước lạnh lại giúp tỉnh táo, có thể thực hiện sau các bài tập vào buổi sáng. Tuy nhiên nếu người tập luyện bị thương, viêm kéo dài hoặc sưng tấy, tắm nước nóng sẽ gây giãn mạch và làm trầm trọng thêm. Do đó, tắm nước lạnh sẽ là lựa chọn tốt hơn trong các trường hợp này”.

Như vậy, tùy vào nhu cầu và tình trạng cơ thể cũng như thời gian tắm trong ngày mà mọi người có thể lựa chọn nhiệt độ nước tắm phù hợp. Quan trọng là cần lắng nghe cơ thể, kết hợp ghi nhớ các lưu ý và cảnh báo của bác sĩ để bảo vệ sức khỏe thể chất tốt nhất.