Sự kiện được tổ chức vào ngày 29.11 tại Nhà văn hóa 3.2 tỉnh Nam Định. Tham dự hội nghị có ông Phạm Gia Túc, Bí thư Tỉnh ủy Nam Định; ông Trần Lê Đoài, Phó chủ tịch UBND tỉnh Nam Định; bà Lê Thị Thu Hiền, Cục trưởng Cục Di sản, Bộ VH-TT-DL; PGS-TS Đặng Văn Bài, Phó chủ tịch Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia.
Công ước về Bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể được Tổ chức Giáo dục Khoa học và Văn hóa của Liên Hiệp Quốc (UNESCO) thông qua năm 2003 (Công ước 2003). Ngày 5.9.2005, Việt Nam chính thức tham gia và đã trở thành 1 trong 30 quốc gia đầu tiên gia nhập công ước quốc tế quan trọng này, đánh dấu sự hội nhập, xác định vai trò quốc tế của Việt Nam trên lĩnh vực di sản hóa phi vật thể với UNESCO và các nước trên thế giới.
Cùng với Công ước 2003 của UNESCO là các văn bản hướng dẫn thi hành là văn bản pháp lý quốc tế quan trọng về lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể với các quốc gia thành viên. Công ước quy định nhiều nội dung như: xác định các biểu hiện văn hóa là di sản văn hóa phi vật thể, phân loại di sản văn hóa phi vật thể, vai trò, sự tham gia của cộng đồng chủ thể và các quốc gia vào hoạt động bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể…
Đại diện Bộ VH-TT-DL, bà Lê Thị Thu Hiền, Cục trưởng Cục Di sản, nhìn nhận rằng, Việt Nam luôn là thành viên tích cực và có trách nhiệm trong việc thực hiện và thúc đẩy sự phát triển của công ước tại Việt Nam. Cho tới nay, sau 18 năm tham gia công ước, Việt Nam đã có 15 di sản văn hóa phi vật thể được Ủy ban ghi vào danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện và danh sách di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp.
Hiện, Việt Nam có 1.881 cá nhân được phong tặng danh hiệu nghệ nhân nhân dân, nghệ nhân ưu tú.
Bên cạnh đó, Việt Nam đã có gần 7 vạn di sản văn hóa phi vật thể đã được kiểm kê, 500 di sản văn hóa phi vật thể đã được Bộ VH-TT-DL đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, trong đó có 15 di sản được UNESCO ghi danh vào các danh sách bao gồm: 13 di sản văn hóa phi vật thể trong danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại và 2 di sản văn hóa phi vật thể trong danh sách di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp, phân bố ở hầu khắp các tỉnh, thành phố.
Với nỗ lực không ngừng, trách nhiệm và tình yêu của nghệ nhân, cộng đồng thực hành di sản, chính quyền các cấp và xã hội đối với di sản văn hóa phi vật thể, thông qua việc tăng cường thực hiện và hoàn thiện pháp luật về di sản văn hóa, cam kết mạnh mẽ việc thực hiện Công ước 2003 của UNESCO, Việt Nam đã và đang đóng góp kinh nghiệm cũng như thể hiện nỗ lực, trách nhiệm trong việc bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại; góp phần vào nâng cao vị thế, hình ảnh quốc gia trên trường quốc tế.
Đặc biệt, Việt Nam luôn là thành viên tích cực và có trách nhiệm của UNESCO và Công ước 2003, cũng như tự cường mạnh mẽ trong việc đóng góp vào bảo vệ sự đa dạng văn hóa và phát triển bền vững di sản văn hóa phi vật thể trên thế giới.
Nam Định là tỉnh đại diện các địa phương có di sản thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt. Phát biểu tại hội nghị, ông Trần Lê Đoài, Phó chủ tịch UBND tỉnh Nam Định, cho biết Nam Định có vị trí trung tâm khu vực nam đồng bằng sông Hồng. Trong tiến trình lịch sử của dân tộc, mảnh đất Nam Định luôn chứa đựng nhiều giá trị văn hóa của người Việt. Trong đó, có tín ngưỡng thờ Đức Thánh Trần (Thánh Cha) và Thánh Mẫu Liễu Hạnh (Thánh Mẹ) là tín ngưỡng bản địa với những giá trị nhân văn sâu sắc, đã in đậm trong tâm thức của nhân dân cả nước với câu ngạn ngữ “Tháng tám giỗ cha, tháng ba giỗ mẹ”.
Ông Trần Lê Đoài nhấn mạnh: “Nam Định được coi là một trong những trung tâm của tín ngưỡng thờ Mẫu với các di tích tiêu biểu như quần thể Phủ Dầy, Phủ Quảng Cung (Phủ Nấp) và hàng trăm địa điểm thờ cúng Thánh Mẫu. Nam Định cũng là cái nôi của nghệ thuật chầu văn với những làn điệu ngọt ngào cùng hàng trăm lễ hội truyền thống được tổ chức hàng năm, với nhiều loại hình nghệ thuật, diễn xướng dân gian… thường xuyên diễn ra trong các lễ hội”.