Nâng cao vị thế của Việt Nam trong hợp tác kinh tế quốc tế

Theo các chuyên gia, việc Vương quốc Anh tham gia Hiệp định CPTPP không chỉ giúp các doanh nghiệp có thêm các cơ hội mở rộng thị trường xuất khẩu mà còn tạo động lực thúc đẩy kinh tế, nâng tầm vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

Ngày 16/7/2023, Vương quốc Anh và Bắc Ireland đã ký hiệp ước tham gia Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) – Vương quốc Anh sẽ là thành viên mới đầu tiên của CPTPP kể từ khi “sân chơi” này được thiết lập vào năm 2018.

Cùng với việc Chính phủ Anh đã và đang thực hiện các bước cần thiết để phê chuẩn Hiệp định CPTPP (ngày 16/5/2024) thì các quốc gia thành viên khác của CPTPP trong đó có Việt Nam cũng phải hoàn thiện các quy trình nội luật hóa của từng nước.

Đại diện Vụ chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương) cho biết, Vương quốc Anh là một đối tác rất quan trọng đối với Việt Nam, do vậy việc Vương quốc Anh gia nhập CPTPP sẽ tạo thêm thị trường xuất khẩu hàng hóa cho Việt Nam.

Bên cạnh đó, trong quá trình đàm phán giữa Vương quốc Anh và Việt Nam về việc gia nhập Hiệp định, Việt Nam đã đạt được thỏa thuận theo hướng Vương Quốc Anh sẽ mở thêm việc tiếp cận thị trường cho Việt Nam ngoài các Hiệp định thương mại tự do (FTA) song phương đã có, đặc biệt ngành thủy sản sẽ có được những thuận lợi rất lớn khi cam kết chính thức có hiệu lực.

Vụ chính sách thương mại đa biên cho rằng: Hiện nay, nhiều nền kinh tế lớn cũng quan tâm và mong muốn gia nhập CPTPP (như Trung Quốc…) cho thấy vai trò của Hiệp định ngày càng lớn mạnh và chắc chắn sẽ tạo ra động lực mới cho doanh nghiệp, các nhà đầu tư.

“Việc gia nhập CPTPP của Vương quốc Anh sẽ thúc đẩy hoạt động trao đổi thương mại, đầu tư giữa hai bên; cùng với đó là tạo điều kiện cho hàng xuất khẩu của Việt Nam được tiếp cận thị trường Anh với quy mô kim ngạch nhập khẩu thường niên lên đến 900 tỷ bảng Anh”, đại diện Vụ Chính sách thương mại đa biên cho hay.

Ông Iain Frew, Đại sứ Vương quốc Anh tại Việt Nam cũng cho rằng, khi Vương quốc Anh tham gia Hiệp định CPTPP, cùng với UKVFTA, hai hiệp định này mang lại nhiều lợi ích với thương mại song phương Việt Nam-Anh trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt với sản phẩm nông nghiệp, thương mại kỹ thuật số.

Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan Việt Nam, kim ngạch xuất nhập khẩu 5 tháng đầu năm 2024 của Việt Nam và Vương quốc Anh tăng trưởng khởi sắc cùng đà tăng chung của thị trường. Tổng kim ngạch 5 tháng đạt gần 3,3 tỷ USD, tăng 23,2%.

Trong đó xuất khẩu của Việt Nam đạt gần 3 tỷ USD, tăng 26,6%. Nhập khẩu đạt 301,2 triệu USD, giảm nhẹ 2,2%. Thặng dư thương mại đạt 2,7 tỷ USD. Xuất khẩu sang Anh chậm lại trong những tháng gần đây (tháng 4, tháng 5) so với các tháng đầu năm (tháng 3, tháng 4). Như vậy, Vương quốc Anh hiện là thị trường xuất khẩu lớn thứ 3 của Việt Nam tại châu Âu, sau Hà Lan (xuất khẩu 5 tháng đạt gần 5 tỷ USD) và Đức (xuất khẩu 5 tháng đạt 3,2 tỷ USD).

Sau khi Vương quốc Anh gia nhập, các thành viên của CPTPP sẽ đóng góp 15% GDP toàn cầu, tương đương 12.000 tỷ bảng Anh. Có thể thấy, sự kiện này mang lại lợi ích không chỉ từ góc độ kinh tế và thương mại, mà còn từ góc độ chính trị và chiến lược.

Một điểm đáng chú ý nữa, cùng với việc gia nhập CPTPP, Vương quốc Anh đã có văn bản chính thức công nhận Việt Nam là một nền kinh tế thị trường. Việc này mang lại sự thuận lợi cho Việt Nam trong các cuộc điều tra phòng vệ thương mại, đặc biệt là điều tra chống bán phá giá. Đồng thời, hàng hoá xuất khẩu của Việt Nam sẽ không bị phân biệt đối xử, được áp dụng mức thuế chống bán phá giá hợp lý hơn so với hiện nay.

Cũng theo số liệu của Bộ Công Thương, trong thời gian qua, tăng trưởng thương mại của Việt Nam vào các nước thành viên mới của CPTPP đạt được tăng trưởng cao. Tỷ lệ áp dụng giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) để thực thị Hiệp định CPTPP đối với một số mặt hàng vẫn gia tăng rất cao như nhóm hàng máy móc thiết bị và dụng cụ phụ tùng khác tăng hơn 100%. Điều này chứng tỏ các doanh nghiệp đã tận dụng tốt các lợi thế mà Hiệp định CPTPP mang lại.

Bộ Công Thương nhìn nhận: Hiệp định CPTPP là Hiệp định tự do thế hệ mới, bao gồm các cam kết ở các lĩnh vực mà Việt Nam chưa cam kết bao giờ, như: Mua sắm Chính phủ, cam kết trong lĩnh vực dịch vụ và thương mại phát triển bền vững… Sau khi Hiệp định CPTPP có hiệu lực, đến nay, các Bộ, ngành đã ban hành hơn 20 văn bản quy phạm pháp luật để thực thi các cam kết và Việt Nam cũng được các thành viên đánh giá cao trong việc nghiêm túc thực hiện các cam kết của CPTPP.