Ngoài việc lưu truyền nghệ thuật múa rối, người dân ở thôn Bàn Thạch (xã Hồng Quang, huyện Nam Trực) còn giữ gìn nghề làm con rối hàng trăm năm nay.
Thôn Bàn Thạch (còn gọi là làng Rạch, xã Hồng Quang, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định) từ nhiều năm nay nổi tiếng là một trong những cái nôi của nghệ thuật múa rối nước miền Bắc. Ngôi làng có phường rối nước nổi tiếng “Nam Chấn”. Trong một tiết mục múa rối có rất nhiều nhân vật khác nhau. Để các nhân vật lên sân khấu thật đẹp, thật long lanh, các nghệ nhân sơn mài phải tạo hình rất công phu, theo “bí kíp” có từ hàng trăm năm được cha ông truyền lại.
Ông Phan Văn Triển (47 tuổi) là người có kinh nghiệm hơn 20 năm trong nghề chế tạo con rối. Ông Triển cho biết, để một con rối ngâm lâu trong nước mà không hỏng là điều không phải ai cũng có thể làm được. Từ kinh nghiệm cha ông truyền lại hàng trăm năm nay, những người kế nghiệp sáng tạo ra sản phẩm hoàn chỉnh từ 3 công đoạn gồm: điêu khắc, sơn và lắp máy. Trong đó, công đoạn lắp máy rất quan trọng, lắp ghép các bộ phận, luồn dây qua để điều khiển con rối.
Thông thường sẽ ưu tiên chọn những loại gỗ nhẹ và nổi trên mặt nước như: gỗ sung, gỗ cây hoa sữa…
Con rối sau khi tạc thành hình, sau đó gọt giũa, đánh bóng và trang trí với nhiều màu sơn khác nhau để làm tôn thêm đường nét, tính cách cho từng nhân vật.
“Sau khi sơn và phơi khô, những con rối cần lắp ghép bộ phận vào theo đúng vị trí, tạo hình hoạt động, có động tác, cử chỉ trong quá trình biểu diễn. Các sản phẩm sản phẩm chúng tôi chế tác với chủ đề đa dạng như: đời sống nông thôn, các trò dân ca, dân vũ, con vật trong tứ linh, các nhân vật trong truyện cổ tích… Với người thợ như chúng tôi, quân rối càng hoàn hảo, càng giúp cho kỹ xảo điều khiển nâng cao, khả năng diễn đạt phong phú”, ông Phan Văn Trăm (46 tuổi) chia sẻ.
Ngoài con rối biểu diễn, ở làng Rạch còn làm các sản phẩm con rối mini để bán làm quà lưu niệm.
Thông thường một con rối có giá dao động từ 100.000 – 1.000.000 đồng, tùy kích thước.
Lương Hà
Nguồn:https://dulich.laodong.vn/media/tinh-hoa-nghe-lam-roi-nuoc-tram-nam-tuoi-o-nam-dinh-1404179.html
