Quyết tâm bảo đảm đủ nước phục vụ sản xuất vụ xuân 2025

Những ngày này, các địa phương trong tỉnh đang tập trung lấy nước, đổ ải làm đất gieo cấy lúa xuân năm 2025, vì vậy các Công ty TNHH một thành viên Khai thác công trình thủy lợi (KTCTTL) tích cực chủ động triển khai nhập nước vào hệ thống sông, kênh mương, cánh đồng trong vùng phục vụ. Công tác bơm, tưới đang được ngành Nông nghiệp và các địa phương quyết tâm thực hiện các giải pháp để lấy đủ nước phục vụ làm đất kỹ, kịp thời vụ gieo cấy ngay cả trong điều kiện mực nước trên các sông qua địa bàn tỉnh xuống thấp.

Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn kiểm tra, đôn đốc việc lấy nước đổ ải tại huyện Vụ Bản.

Sáng sớm 15/1 có mặt trên cánh đồng Giờ, thôn Bối Xuyên Bùi, xã Cộng Hòa (Vụ Bản), chúng tôi nhận thấy nguồn nước trên các kênh mương đã khá dồi dào. Vừa điều chỉnh nâng cao phai cống để lấy nước, thủ cống Nguyễn Thế Lộc cho biết: “Bám sát lịch lấy nước của Ban Nông nghiệp xã, HTX Dịch vụ nông nghiệp Cộng Hòa thông báo, tôi đã chủ động điều chỉnh các cửa cống để đưa nước nhanh nhất vào ruộng phục vụ đổ ải, làm đất của bà con. Năm nay, nhờ làm tốt công tác thủy lợi nội đồng, các trục kênh mương đều sạch sẽ, thông thoáng nên nước vào nhanh, chất lượng nguồn nước bảo đảm. Chắc trong 3 ngày tới, toàn bộ cánh đồng trên địa bàn sẽ đủ nước…”. Xã Cộng Hòa là 1 trong 3 xã thuộc Cụm thủy nông Miền Thượng do Công ty TNHH một thành viên KTCTTL huyện Vụ Bản phục vụ. Đồng chí Dương Văn Chung, Cụm trưởng cho biết: Theo kế hoạch, vụ xuân năm 2025, Cụm thủy nông Miền Thượng đảm nhiệm bơm tưới cho 1.681ha; trong đó xã Hiển Khánh 759ha, Cộng Hòa 486ha và xã Minh Tân 436ha. Căn cứ vào lịch bơm tạo nguồn của Công ty TNHH một thành viên KTCTTL Bắc Nam Hà và Công ty TNHH một thành viên KTCTTL huyện Vụ Bản cụm đã bắt đầu vận hành bơm tưới trước cho những cánh đồng xa công trình. Khi các hồ chứa thủy điện xả, nguồn nước trên hệ thống các sông dồi dào, chất lượng nước đảm bảo cụm đã vận hành 100% máy bơm để bơm tưới cho toàn bộ diện tích để đổ ải, làm đất kỹ… Thời tiết, lưu lượng nguồn nước năm nay khá thuận lợi cho việc bơm tưới để đổ ải đồng loạt cho toàn bộ diện tích của địa bàn Cụm phục vụ. Với toàn bộ số máy bơm của Cụm hoạt động liên tục như hiện nay, dự kiến tiến độ lấy nước hết đợt I đảm bảo trên 90% diện tích trong vùng phục vụ đủ nước làm đất, gieo cấy lúa xuân trong khung thời vụ đã xây dựng…

Cùng với Cụm thủy nông Miền Thượng, các trạm bơm tưới khác của các Cụm thủy nông Đập Môi, Vực Hầu, Miền Trung, Tam Thanh, Trình Xuyên và Đế thuộc Công ty TNHH một thành viên KTCTTL huyện Vụ Bản cũng đang tích cực phục vụ bơm tưới đổ ải, làm đất gieo cấy lúa xuân trong vùng phục vụ. Căn cứ vào nguồn nước, diện tích gieo cấy, các Cụm thủy nông tổ chức vận hành máy bơm, tranh thủ mở cống lấy nước triều sông Đào tạo nguồn vào hệ thống kênh. Ngay từ ngày 10/1/2025, Trạm bơm điện Cốc Thành, xã Thành Lợi đã tiến hành bơm cấp nguồn cho một số trạm bơm nội đồng hoạt động. Căn cứ vào nguồn nước và lịch gieo cấy của huyện, Trạm đã chủ động vận hành các trạm bơm tưới để các địa phương bảo đảm lịch thời vụ gieo cấy. Trong giai đoạn đầu, chủ yếu tranh thủ nước triều sông Đào lên sẽ bơm tạo nguồn và trữ nước trên các kênh phục vụ làm đất gieo mạ. Toàn bộ hệ thống sẽ tập trung bơm đổ ải từ đầu đợt xả nước của các hồ chứa thủy điện Hoà Bình, Thác Bà, Tuyên Quang từ ngày 12/1/2025.

Tại huyện Hải Hậu, việc chuẩn bị cho công tác lấy nước phục vụ sản xuất vụ xuân năm 2025 đã được ngành Nông nghiệp, Công ty TNHH một thành viên KTCTTL huyện và các xã, thị trấn chuẩn bị chu đáo. Công tác làm thủy lợi nội đồng vụ đông xuân 2024-2025 được triển khai tích cực và hoàn thành sớm. Toàn huyện đã đào đắp, nạo vét được hơn 69 nghìn m3 bùn, đất kênh cấp III, vượt 9,8%; đắp, ấp trúc 17.685 bờ vùng, bờ thửa, vượt 46,7%; xây đúc 36 công trình thủy lợi, vượt 6,7% so với kế hoạch… Nhờ đó ngay khi nước trên các hệ thống sông dâng cao do các hồ thủy điện xả, huyện đã mở các cửa cống Múc I, cống Rộc, cống Sẻ, tranh thủ tối đa khả năng tự chảy để thau chua, rửa mặn và đổ ải, làm đất quyết tâm bảo đảm lịch thời vụ gieo cấy lúa xuân năm 2025.

Theo đồng chí Trần Xuân Bách, Giám đốc Công ty TNHH một thành viên KTCTTL Bắc Nam Hà, Công ty chỉ đạo chặt chẽ các đơn vị thủy nông trong việc lấy nước, làm đất gieo cấy lúa xuân. Tổ chức phân công lực lượng ứng trực 24/24 để theo dõi mực nước và vận hành hệ thống thông suốt, đúng quy trình, bảo đảm hiệu quả cao nhất. Công tác nhập nước được thực hiện kết hợp cả vận hành các trạm bơm và mở cống lấy nước tự chảy. Với những địa phương khó khăn, xa vùng tưới tiến hành nhập nước sớm và lắp đặt các máy bơm dã chiến bảo đảm kịp yêu cầu thời vụ.

Theo kế hoạch, tổng diện tích tưới vụ đông xuân 2024-2025 của toàn tỉnh là hơn 73,6 nghìn ha; trong đó diện tích gieo cấy lúa xuân là 70,2 nghìn ha. Theo thông báo của Bộ NN và PTNT, lịch xả nước của các hồ chứa thủy điện phục vụ gieo cấy lúa xuân gồm 2 đợt với tổng cộng 12 ngày, cụ thể: Đợt 1 từ ngày 12 đến 16/1 và đợt 2 từ ngày 8/2 đến ngày 14/2/2025. Để bảo đảm công tác lấy nước đáp ứng đủ nhu cầu sản xuất, dân sinh, Sở NN và PTNT đã tham mưu UBND tỉnh ban hành các văn bản chỉ đạo về việc tổ chức các giải pháp đảm bảo nguồn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp và dân sinh, phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn mùa khô năm 2025; tổ chức lấy nước đợt 1 phục vụ làm đất, gieo cấy lúa vụ xuân năm 2025; tập trung lấy nước phục vụ gieo cấy lúa vụ xuân 2025. Thời gian lấy nước đợt 1 ở các huyện phía Nam tỉnh tập trung từ ngày 12 đến 18/1, các huyện phía Bắc tập trung từ ngày 10 đến 19/1/2025; đợt 2 tiếp tục từ ngày 8/2 đến ngày 14/2/2025. Tổ chức theo dõi chặt chẽ diễn biến thời tiết, thủy văn, mực nước trên các hệ thống sông để chủ động chỉ đạo, điều hành công tác lấy nước; thành lập đoàn kiểm tra, đôn đốc, nhắc nhở các địa phương, các Công ty TNHH một thành viên KTCTTL vận hành tốt các phương án, vận hành hệ thống CTTL, các trạm bơm và chủ động mở cửa cống tranh thủ tối đa khả năng tự chảy để lấy nước đổ ải, làm đất. Nhờ có sự vào cuộc quyết liệt của ngành chức năng, các huyện, thành phố, các công ty thủy nông, HTX nên đến hết ngày 15/1, tổng diện tích có nước trong toàn tỉnh là hơn 34 nghìn ha, đạt gần 47% diện tích sản xuất vụ xuân. Trong đó, huyện Xuân Trường 97%; huyện Hải Hậu đạt 91%; huyện Trực Ninh đạt 90%; huyện Vụ Bản đạt 40%; huyện Nghĩa Hưng 34%…

Theo dự báo của Trung tâm Khí tượng thủy văn quốc gia, nguồn nước trên các sông khu vực Bắc Bộ, trong đó có Nam Định từ tháng 12/2024 đến tháng 2/2025 phổ biến ở mức xấp xỉ trung bình nhiều năm; mực nước sông ở phía hạ du tiếp tục bị hạ thấp. Do vậy, các huyện, thành phố, Công ty TNHH một thành viên KTCTTL, các xã, thị trấn, HTX dịch vụ nông nghiệp tranh thủ khi có nguồn nước chất lượng cần bơm, tưới sớm; đồng thời tổ chức giữ nước trên ruộng và làm đất ngay khi có đủ nước tránh thất thoát, lãng phí để bảo đảm gieo cấy kịp thời vụ, phấn đấu hoàn thành gieo cấy lúa xuân xong trước ngày 25/2/2025.

Bài và ảnh: Văn Đại