Nằm sâu dưới đáy đại dương, cao 3.500m, rộng 480km, dòng chảy mạnh gấp 25 lần sông Amazon

Thác nước ngầm ở eo biển Đan Mạch, giữa Iceland và Greenland, không chỉ là kỳ quan thiên nhiên độc đáo mà còn là thác nước lớn nhất thế giới, vượt xa bất kỳ thác nước nào trên đất liền. Với dòng nước đổ xuống độ sâu kinh ngạc 11.500 feet (3.500 mét), thác nước này khiến các kỳ quan nổi tiếng như Angel Falls ở Venezuela phải lu mờ.

Thác ngầm này, về mặt kỹ thuật, có chiều cao chính khoảng 6.600 feet (2.000 mét), gấp đôi chiều cao của Angel Falls — thác nước cao nhất thế giới trên đất liền. Dòng nước của thác chảy xuống một hồ nước sâu dưới đáy biển, kéo dài thêm hàng ngàn feet nữa, tạo nên độ dốc ấn tượng 11.500 feet từ đỉnh thác đến đáy.

Thác ngầm nằm trong eo biển rộng tới 300 dặm (480 km), với đáy biển hạ thấp dần trong khoảng cách từ 310 đến 370 dặm (500-600 km). Tuy nhiên, trái ngược với vẻ hùng vĩ của các thác nước trên đất liền, dòng chảy ở đây lại di chuyển chậm hơn nhiều. Tốc độ nước chảy chỉ khoảng 1,6 feet/giây (0,5 mét/giây), thấp hơn nhiều so với tốc độ dữ dội 100 feet/giây (30,5 mét/giây) tại thác Niagara. Nếu lặn xuống dưới, có thể bạn thậm chí sẽ không cảm nhận được sự chuyển động lớn nào, theo Mike Clare, chuyên gia tại Trung tâm Hải dương học Quốc gia Vương quốc Anh.

Thác ngầm ở eo biển Đan Mạch được hình thành bởi các dòng sông băng từ 17.500 đến 11.500 năm trước, trong thời kỳ băng hà cuối cùng. Vị trí của nó nằm ngay trên Vòng Bắc Cực, nơi dòng nước lạnh từ Greenland, biển Na Uy và Iceland chảy qua, trước khi hòa vào vùng biển Irminger ở Bắc Đại Tây Dương.

Dòng nước từ thác ngầm đóng vai trò quan trọng trong hệ thống tuần hoàn nhiệt muối toàn cầu (thermohaline circulation) — một “vòng lặp” của các dòng hải lưu giúp điều hòa khí hậu và nhiệt độ trên khắp hành tinh. Phần nước lạnh từ đáy thác tiếp tục trôi về phía nam, đi qua Đại Tây Dương và đến tận Nam Cực.

Trái với hình ảnh ngoạn mục của các thác nước trên mặt đất, thác ngầm ở eo biển Đan Mạch hoàn toàn vô hình với mắt thường. Tại bề mặt, mọi thứ chỉ là “những ngày nắng đẹp như thường thấy ở Bắc Cực,” theo Anna Sanchez Vidal, giáo sư khoa học biển tại Đại học Barcelona, người từng dẫn đầu một chuyến thám hiểm tới khu vực này vào năm 2023.

Thậm chí, thác nước này không thể được phát hiện từ không gian, ngoại trừ qua các chỉ số như nhiệt độ và độ mặn của nước. Điều đó khiến nó trở thành một bí ẩn ngoạn mục nhưng ít người biết đến.

Thác ngầm ở eo biển Đan Mạch không phải là thác nước ngầm duy nhất trên thế giới, nhưng không có thác nào có thể so sánh được với nó về quy mô. Một số hiện tượng “thác nước ngầm” khác, được gọi là knickpoints, xuất hiện dọc theo các rìa lục địa, trông giống như thác trên đất liền. Tuy nhiên, kích thước của chúng chỉ như những đốm sáng nhỏ so với “gã khổng lồ” ở eo biển Đan Mạch.

Dù không thể nhìn thấy bằng mắt thường, thác nước ngầm này vẫn là một trong những kỳ quan ấn tượng nhất của hành tinh, đồng thời nhắc nhở chúng ta rằng dưới đại dương còn vô số bí mật đang chờ được khám phá.