Năm học hứa hẹn nhiều đổi mới

Năm học có ý nghĩa, vai trò quan trọng

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng năm học 2023 – 2024 hứa hẹn nhiều đổi mới. Đây là năm học có ý nghĩa, vai trò quan trọng của lộ trình đổi mới giáo dục phổ thông, trọng tâm là triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Trong đó, bên cạnh việc tiếp tục rà soát, triển khai các lớp đã thực hiện theo chương trình mới, năm học này tập trung triển khai mới với các lớp 4, 8, 11 và chuẩn bị điều kiện triển khai các lớp cuối cấp 5, 9, 12 (bao gồm cả phần việc biên soạn sách giáo khoa, thẩm định, chuẩn bị các điều kiện phát hành).

Vì vậy, đây là một năm với lượng công việc nhiều, tầm quan trọng lớn, chất lượng công việc có tác động lớn tới chất lượng đổi mới giáo dục phổ thông.

Một trong những nhiệm vụ xây dựng và phát triển lớn, quan trọng nữa là chuẩn bị, xây dựng luật Nhà giáo, với dự kiến hoàn thành và trình Quốc hội vào năm 2024. Nếu được thông qua, bộ luật này sẽ tạo ra sự thay đổi lớn, tích cực về thể chế để phát triển đội ngũ nhà giáo nói riêng và phát triển giáo dục nói chung.

Trao quyền chủ động, sáng tạo cho nhà giáo

Bộ trưởng Kim Sơn cho rằng dù còn nhiều khó khăn về chế độ đãi ngộ, lương thấp, điều kiện và trang thiết bị giảng dạy, tác nghiệp còn hạn chế, những thách thức không nhỏ do yêu cầu đổi mới đặt ra, đặc biệt là ảnh hưởng lớn của dịch bệnh trong thời gian vừa qua, song lực lượng nhà giáo – nguồn lực quan trọng nhất của ngành và của quá trình đổi mới đã không ngừng nỗ lực, phấn đấu, dũng cảm đương đầu với khó khăn, thách thức để thực hiện đổi mới…

“Đối với lực lượng nhà giáo, tôi cho rằng mức độ đổi mới của nhà giáo đạt được đến đâu thì đổi mới giáo dục đạt được đến đó. Một trong những khó khăn nằm ở chỗ những cách làm cũ vốn đã định hình, ăn sâu vào thói quen giảng dạy; không phải tất cả giáo viên (GV) đều sẵn sàng đổi mới mình để thích nghi với công việc mới cần làm theo yêu cầu của sự đổi mới”, ông Kim Sơn nói.

Người đứng đầu ngành GD-ĐT cho rằng: “Để khắc phục cần có sự nỗ lực, quyết tâm, chia sẻ rất lớn từ đội ngũ các nhà giáo. Về phía Bộ GD-ĐT, chúng tôi đang làm rất nhiều việc để động viên, hỗ trợ GV, cố gắng đảm bảo “không ai bị bỏ lại phía sau” để GV có thêm động lực, chỗ dựa cho sự đổi mới”.

Lần đổi mới này trao quyền chủ động, sáng tạo cho nhà giáo rất nhiều. Tiêu biểu như việc lựa chọn cách thức dạy, kiểm tra, đánh giá, lựa chọn học liệu… nhằm giáo dục theo hướng phát huy năng lực cá nhân của học sinh nhiều hơn; chuyển vai trò của GV từ chủ thể truyền thụ kiến thức là chính sang vai trò người tổ chức, hướng dẫn, định hướng, hỗ trợ cho học sinh. Để làm được điều này, năng lực của người thầy phải đổi mới và nâng lên rất nhiều.

Đề xuất tạm thời tuyển GV theo chuẩn cũ

Bộ trưởng Kim Sơn cũng nêu hàng loạt giải pháp nhằm khắc phục những khó khăn về vấn đề đội ngũ trong thời gian tới. Cụ thể, Bộ GD-ĐT sẽ chủ động khắc phục những vấn đề về chuyên môn để GV thấy được hỗ trợ và thuận lợi hơn trong công việc, bớt đi căng thẳng áp lực.

Bộ GD-ĐT đã có những điều chỉnh về đào tạo của các trường sư phạm để cung ứng nhiều hơn nguồn tuyển GV cho các địa phương. Bên cạnh đó, Bộ cũng nghiên cứu đề xuất điều chỉnh Nghị định 116 về đào tạo GV liên quan đào tạo sư phạm, nhằm tháo gỡ vướng mắc liên quan đến cơ chế đặt hàng của địa phương cũng như hỗ trợ về sinh hoạt phí cho sinh viên sư phạm. Dự kiến, Nghị định 116 sửa đổi sẽ hoàn thành trong năm nay và được kỳ vọng mở rộng nguồn tuyển sư phạm.

Đáng chú ý, ông Nguyễn Kim Sơn thông tin: “Bộ GD-ĐT đang làm thủ tục trình Quốc hội cho phép tạm thời tuyển dụng những GV theo chuẩn của luật Giáo dục cũ. Có thể tạm thời sử dụng, đặt ra yêu cầu đến năm 2030, GV phải đạt chuẩn. Đó cũng được coi là biện pháp tạm thời để có nguồn GV linh hoạt trong việc dạy môn tin học và ngoại ngữ.

“Đồng thời, Bộ GD-ĐT đang phối hợp với Bộ Nội vụ lấy ý kiến các bộ, ngành khác trình Chính phủ đề xuất nâng phụ cấp ưu đãi cho GV mầm non và tiểu học; kiến nghị các địa phương không giảm biên chế một cách cơ học, tạo thêm khó khăn cho ngành giáo dục. Chủ trương tinh giảm biên chế của Bộ Chính trị, Ban Bí thư chỉ đạo là đúng đắn, tuy nhiên nên thực hiện theo hướng giảm số người hưởng lương bằng ngân sách. Các địa phương cần chú ý điều tiết, hạn chế cắt chỉ tiêu biên chế của ngành giáo dục”, Bộ trưởng GD-ĐT cho biết.

Trong chế độ chính sách của các chương trình mục tiêu quốc gia cũng như các chương trình dự án khác, ngành giáo dục tăng cường việc kiên cố hóa trường học, chăm lo việc xây nhà ở công vụ cho GV, đặc biệt ở các điểm trường, cắm bản, vùng khó khăn.

Tăng phụ cấp ưu đãi

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn dành nhiều thời gian chia sẻ về chế độ, chính sách cho GV mầm non. Theo ông, ngoài lương còn phụ cấp ưu đãi, phụ cấp thâm niên, trợ cấp khi chuyển công tác với GV vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn… nhưng lao động của GV mầm non là lao động nặng nhọc, vất vả. Về cơ bản, tổng cộng thu nhập của GV mầm non vẫn thấp, chưa tương xứng với lao động mà GV mầm non bỏ ra, đặc biệt là với GV vùng khó khăn.

Người đứng đầu ngành GD-ĐT cho biết: “Bước đầu, Bộ GD-ĐT và Bộ Nội vụ đã có sự thống nhất, dự kiến sẽ tăng mức phụ cấp ưu đãi cho GV mầm non thêm 10% và đối với tiểu học thêm 5%. Vấn đề còn lại là cần có sự thống nhất với Bộ Tài chính, báo cáo đến Chính phủ và các bộ, ngành”.

Ông Kim Sơn cũng nêu thực tế, giờ làm việc của GV mầm non hiện nhiều hơn thời gian quy định, do trẻ đến sớm về muộn theo giờ làm việc của cha mẹ. Đây cũng là một trong những nguyên nhân tạo nên áp lực cho GV mầm non. Bộ GD-ĐT sẽ cùng các bộ, ngành tiếp tục xem xét, lưu ý đến thù lao cho giờ làm việc nhiều của GV mầm non.

Về tuổi nghỉ hưu của GV mầm non, ông Kim Sơn cho biết: “Hiện nay, Chính phủ đang điều chỉnh luật Bảo hiểm xã hội và trong góp ý với dự thảo luật Bộ GD-ĐT đã có ý kiến chính thức đề nghị đưa GV mầm non vào đối tượng làm công việc nặng nhọc, độc hại. GV mầm non cần có chế độ nghỉ hưu thuộc nhóm lao động nặng nhọc, nữ vẫn giữ ở tuổi 55 nhưng đảm bảo thu nhập và chế độ để không có sự thiệt thòi”.