Reuters dẫn 5 nguồn tin hôm 1.4 cho hay chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden đang xem xét việc bán cho Israel số vũ khí bao gồm 25 máy bay tiêm kích F-15 do Boeing sản xuất. Theo một trong các nguồn tin, thương vụ này đã được xem xét kể từ khi Mỹ nhận được yêu cầu chính thức từ Israel vào tháng 1.2023, rất lâu trước Israel tiến hành cuộc chiến ở Gaza.
Một nguồn tin thứ hai tiết lộ việc đẩy nhanh quá trình giao máy bay là một trong những yêu cầu hàng đầu của Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant trong chuyến thăm Washington DC tuần trước. Tại đây, ông Gallant đã hội đàm với các quan chức hàng đầu của Mỹ, bao gồm Cố vấn An ninh quốc gia Jake Sullivan và Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin.
Bức xúc vì Gaza không ngăn Mỹ gửi thêm bom, máy bay tàng hình cho Israel
Tổng thống Biden đang phải đối mặt với áp lực từ các đối tác nước ngoài, các nhóm nhân quyền và một số thành viên đảng Dân chủ trong quốc hội trong việc áp đặt các điều kiện chuyển giao vũ khí nhằm kiềm chế chiến dịch quân sự của Israel ở Gaza. Cuộc chiến nổ ra từ tháng 10.2023 đến nay đã khiến hơn 32.000 người Palestine thiệt mạng.
Một quan chức Mỹ cho hay thời gian sớm nhất các máy bay F-15 sẽ được giao cho Israel là năm 2029, đó là nếu thông báo chính thức được gửi tới quốc hội Mỹ vào ngày mai (2.4) và được xử lý xong xuôi ngay lập tức.
Một máy bay F-15 của Israel
Israel đang tìm cách tăng cường phi đội chiến đấu cơ vốn đã đáng gờm của mình không chỉ để tiếp tục chiến đấu chống lại Hamas ở Gaza mà còn để ngăn chặn bất kỳ mối đe dọa nào nữa từ lực lượng Hezbollah ở Li Băng, cũng như từ Iran, đối thủ lâu năm của Israel.
Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ Michael McCaul đã bật đèn xanh cho thương vụ F-15 nói trên hôm 30.1, khi các văn phòng quốc hội chịu trách nhiệm phê duyệt các giao dịch vũ khí lớn được thông báo, theo một phụ tá ủy ban này.
“Các cuộc thảo luận giữa chính quyền và quốc hội (Mỹ) về thương vụ F-15 đó đã diễn ra”, một nguồn tin khác cho biết. Song nguồn tin này tiết lộ một số trong 4 văn phòng được yêu cầu phê duyệt bất kỳ hoạt động chuyển giao vũ khí nào vẫn chưa thực hiện việc phê duyệt này.
Luật pháp Mỹ yêu cầu quốc hội nước này phải được thông báo về các thỏa thuận mua bán vũ khí lớn với nước ngoài và cho phép quốc hội ngăn chặn giao dịch. Một quy trình không chính thức cho phép các lãnh đạo ủy ban đối ngoại xem xét các thỏa thuận như vậy trước khi thông báo chính thức tới quốc hội.
Washington đã công khai bày tỏ quan ngại về nỗ lực quân sự mà Israel dự định theo đuổi tại Rafah, thành phố cực nam của Dải Gaza, nơi nhiều người Palestine đang trú ẩn sau khi phải đi sơ tán vì xung đột. Tổng thống Biden đã kêu gọi Israel không tiến hành một cuộc tấn công quy mô lớn ở Rafah để tránh gây thêm thương vong cho dân thường.
Reuters đưa tin các quan chức Israel hôm 1.4 đã đồng ý xem xét lo ngại của Mỹ về kế hoạch tấn công Rafah, theo một tuyên bố chung được đưa ra sau cuộc họp trực tuyến giữa quan chức hai bên. Tuyên bố cho biết cuộc họp kéo dài 2 tiếng rưỡi đã kết thúc với kế hoạch tổ chức các cuộc đàm phán trực tiếp tiếp theo vào đầu tuần tới.
“Phía Mỹ bày tỏ những mối quan ngại của mình với các hành động khác nhau ở Rafah. Phía Israel đã đồng ý xem xét những mối quan ngại này và sẽ tổ chức thảo luận giữa các chuyên gia”, tuyên bố cho hay.
Không có dấu hiệu ngay lập tức nào cho thấy các nhà đàm phán của Mỹ và Israel đã đạt được bất kỳ thỏa thuận nào về con đường phía trước ở Rafah.
