Trang chủDu lịchKhám pháMười hai thế kỷ văn học Nhật Bản

Mười hai thế kỷ văn học Nhật Bản [Kỳ 4]



Đến cuối thời Minh Trị, đặc biệt trong thập kỷ 1905-1915, nhiều nhà văn lớn xuất hiện. Số nhà văn ưu tú của thập kỷ đặc biệt này vượt xa số nhà văn lớn từ những năm 20 đến hết Thế chiến II.

Văn học thời Minh Trị

Đến cuối thời Minh Trị, đặc biệt trong thập kỷ 1905-1915, nhiều nhà văn lớn xuất hiện như: Tanizaki Jun’ichirō, Akutagawa Ryūnosuke, Shiga Naoya, Yokomitsu Riichi, Kawabata Yasunari. Một số nhà văn theo “trào lưu văn học vô sản” hoạt động chính trị như: Tokunaga Sunao, Hayama Yoshiki, Kobayashi Takiji.

Số nhà văn ưu tú của thập kỷ đặc biệt này vượt xa số nhà văn lớn từ những năm 20 đến hết Thế chiến II. Thời kỳ này có nhiều trào lưu: hiện thực mới, duy cảm chủ nghĩa, chủ nghĩa tự nhiên, tượng trưng, siêu thực… Mỗi trào lưu lại chia ra nhiều khuynh hướng, trường phái nhỏ.

* * *

Nhà văn Tanizaki Jun'ichirō.
Nhà văn Tanizaki Jun’ichirō.

Tanizaki Jun’ichirō (1886-1965) viết về những xung đột nội tâm giữa Đông và Tây. Ông đi tìm cái đẹp chứ không bận tâm đến cái đạo lý như trước nữa. Ông miêu tả tế nhị sự năng động của cuộc sống gia đình trong bối cảnh những thay đổi nhanh chóng trong xã hội Nhật Bản thế kỷ XX, là một trong sáu tác giả trong danh sách cuối cùng cho Giải Nobel Văn học năm 1964, năm trước khi ông qua đời.

Tiểu thuyết của ông được đánh dấu bởi tình dục bệnh hoạn và chủ nghĩa duy mỹ rất Tây hóa. Ông đi ngược lại khuynh hướng sáng tác tự truyện đề cao cái Tôi và trở về những nguyên tắc thẩm mỹ truyền thống.

Mối tình một anh ngốc (Chijin no Ai, 1925) miêu tả một anh chồng kỹ sư đứng đắn, mê và lấy một cô gái rất trẻ Tây hóa, tính đỏng đảnh, thích làm tình làm tội anh. Anh biến thành nô lệ của cô, rồi tìm thấy thú vui được hành hạ.

Chiếc chìa khóa (Kagi, 1956) kể về một giáo sư đại học 56 tuổi và vợ 55 tuổi. Hai bên giấu nhau viết nhật ký tuy biết rằng vẫn ngấm ngầm đọc của nhau. Chồng cảm thấy bất lực về tình dục, tìm cách tự kích thích bằng cách gây ra ghen tuông. Vợ cũng lẳng lặng chơi trò ấy một cách có ý thức, khiến cho chồng tìm lại được thú vui; ông quá đam mê mà chết.

Một số tác phẩm chính khác của Tanizaki: Kỳ lân (Kirin, 1910), Những đứa trẻ (Shōnen, 1911), Ác ma (Akuma, 1912), Chữ Vạn (Manji, 1930), Yêu trong bóng tối (Mōmoku Monogatari, 1931), Cầu mộng (Yume no Ukihashi, 1959)…

* * *

Akutagawa Ryūnosuke (1892-1927) là nhà văn cận đại, nổi tiếng cả ở nước ngoài, nhất là từ khi bộ phim Rashōmon dựa vào truyện của ông (Rashōmon – Lã sinh môn, 1915) được giải thưởng quốc tế. Ông học văn học Anh, dạy tiếng Anh và sáng tác. Ông cố gắng kết hợp văn hóa châu Âu và văn hóa Nhật.

Tuy thấm nhuần văn hóa phương Tây, ông thường lấy đề tài rất đa dạng trong văn học cổ Nhật và Trung Quốc. Ông để lại trên 140 tác phẩm (nhiều nhất là truyện ngắn), các bài tiểu luận và thơ. Ông đi một con đường khác với văn học cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX ở Nhật Bản, không chạy theo đề tài phương Tây và những khuynh hướng tự nhiên chủ nghĩa, vô sản và cá nhân lãng mạn (văn học cái Tôi).

Tác phẩm của ông trở về gốc truyện truyền thống nhưng phân tích tâm lý hiện đại, miêu tả khách quan, pha trộn hiện thực và huyền ảo, văn chương hoa mỹ nhưng súc tích, bố cục chặt chẽ. Ông đả kích sự ngu ngốc, giả dối, tham lam của giai cấp tư sản trong Mori tiên sinh (Mori Sensei, 1919), Mảnh đất (Tochi no Ichibu, 1924)…

Những năm cuối đời, tác phẩm của ông phản ánh sự sợ hãi điều bất trắc, do ông bị ám ảnh bởi bệnh điên của bà mẹ; ông sợ mất khả năng sáng tác. Lại thêm có cuộc khủng hoảng của trí thức tư sản trước thế đi lên của chủ nghĩa quân phiệt phát xít. Ông uống thuốc tự tử năm 35 tuổi, để lại vợ và ba con.

Một số tác phẩm chính khác của ông gồm: Tuổi già (Ronen, 1914), Cái mũi (Hana, 1916), Bức bình phong địa ngục (Jigokuhen, 1918), Tập truyện Sợi tơ nhện (Kumo no Ito, 1918), Phong cảnh núi thu (Shuzanzu, 1921), Trong rừng trúc (Yabu no Naka, 1922), Biệt thự Genkaku (Genkaku Sanbo, 1927)…

Năm 1935, một người bạn của Akutagawa Ryūnosuke, nhà văn kiêm chủ xuất bản tạp chí Shinshichō tên là Kikuchi Kan (1888-1948), sáng lập ra giải thưởng văn học thường niên mang tên Akutagawa Ryūnosuke trao cho các nhà văn trẻ tuổi. Gần 90 năm nay, giải vẫn là một danh dự tối cao đối với người cầm bút Nhật Bản.

* * *

Shiga Naoya (1883-1971) là nhà văn có ảnh hưởng lớn đến văn học Nhật hiện đại, được công nhận là bậc thầy của chủ nghĩa hiện thực. Văn phong của ông kết hợp cái đẹp với những rung cảm và phân tích tâm lý rất tinh tế. Tác phẩm của ông chủ yếu thuộc loại tiểu thuyết tự thuật (cái Tôi), lấy cảm hứng từ những sự kiện có thật bình thường hàng ngày với những chi tiết tỉ mỉ, rất thịnh hành trong văn học Nhật Bản hiện đại.

Thí dụ, trong truyện ngắn Ở Kinosaki (Kinosaki de, 1917), một bệnh nhân trẻ mới thoát nạn xe lửa, điều trị ở một viện điều dưỡng miền núi, suy nghĩ về cái chết và số phận con người khi nhìn thấy con ong chết, con chuột bị ném khi bơi ở dưới nước, một con thằn lằn vô tình bị ném chết.

Năm 1895, mẹ ông qua đời, mùa Thu cùng năm đó, cha ông tái hôn là những sự kiện và bối cảnh cho cuốn tiểu thuyết tự truyện Cái chết của mẹ và người mẹ mới (Haha no Shi to Atarashī Haha, 1912).

Ông cũng chịu ảnh hưởng của Truyện cổ Andersen và viết Cải dầu và tiểu thư (Nanohana to Komusume, 1913), tùy bút Giọt nước trên sông Nile (Nairu no Mizu no Hitoshizuku, 1969) đánh dấu chấm hết cho sự nghiệp viết văn của ông.

Một số tác phẩm tiêu biểu khác của ông gồm: Nơi mũi đất pháo đài (Ki no Saki Nite, 1920), Hòa giải (Wakai, 1917), Thần của cậu học việc (Kozou no Kami-Sama, 1920), Đường lộ đêm đen (Anyakouro, 1921 và 1937), Ánh trăng màu xám (Hai’iro no Tsuki, 1946)…

(còn tiếp)





Nguồn

Cùng chủ đề

Từ biểu tượng đến siêu sao toàn cầu

Theo tờ Economist, nhân vật Hello Kitty, do công ty Nhật Bản Sanrio sở hữu, đã trở thành một biểu tượng văn hóa toàn cầu, mang lại doanh thu gần 4 tỷ USD mỗi năm. Kể từ khi ra đời cách đây 50 năm, Hello Kitty đã tạo ra tổng doanh thu ước tính lên tới 80 tỷ USD cho công ty.

Wedge Holdings và SBNV mở rộng thị trường anime bản quyền tại Việt Nam

Việc mở rộng thị trường anime bản quyền sẽ thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp sáng tạo tại Việt Nam, đồng thời tạo tiền đề cho nhiều hoạt động văn hóa đa dạng trong tương lai.

Hành trình 30 năm mèo máy Doraemon ở Việt Nam

Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam (VICAS) phối hợp cùng Nhà xuất bản Kim Đồng và Lân Tinh Foundation giới thiệu triển lãm đặc biệt mang tên "Từ Đôrêmon tới Doraemon: 30 năm hành trình mèo máy ở Việt Nam".

Ba nghệ sĩ nổi tiếng trong giới nghệ thuật Mỹ

Xin giới thiệu ba nghệ sĩ nổi tiếng trong giới nghệ thuật Mỹ.

5 địa điểm check-in lý tưởng ở Tokyo dành cho bạn

Dù bạn là người yêu thích công nghệ, nghệ thuật hay ẩm thực, Tokyo chắc chắn sẽ mang...

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Hợp tác Việt Nam – EU theo hướng phát triển xanh và bền vững

Việt Nam ngày nay có nhiều điều kiện thuận lợi trong việc đẩy mạnh hợp tác thương mại, thu hút đầu tư, chuyển giao công nghệ, các dự án hỗ trợ từ phía các đối tác EU để đẩy mạnh cơ cấu kinh tế theo hướng xanh và số, hướng vào lĩnh vực phát triển bền vững.

Giá vàng đứt phanh lao dốc, làm đau tim nhà đầu tư, thị trường chao đảo với chiến thắng của ông Trump

Giá vàng hôm nay 10/11/2024, giá vàng bị chi phối bởi cuộc bầu cử tổng thống Mỹ. Điều đáng ngạc nhiên là tốc độ giải quyết cuộc bầu cử và đợt bán tháo mạnh khiến những người tham gia thị trường băn khoăn về hướng đi của kim loại quý này trong tương lai. Giá vàng nhẫn giảm mạnh.

Ukraine tấn công nhà máy hóa chất của Nga, Tổng thống Zelensky điện đàm với Tổng thống đắc cử Donald Trump

Theo một nguồn tin từ Cơ quan An ninh Ukraine (SBU), Kiev đã tấn công nhà máy hóa chất Aleksinsky của Nga – cơ sở sản xuất thuốc nổ, đạn dược và vũ khí ở khu vực Tula - bằng thiết bị bay không người lái vào ban đêm.

Tự chủ, chủ động trong kỷ nguyên AI

AI không còn là công nghệ của tương lai mà đã và đang định hình lại cục diện địa chính trị, thay đổi cán cân quyền lực toàn cầu...

Cuốn sách tập hợp kinh nghiệm chống tham nhũng từ quốc tế

Nhằm góp phần tuyên truyền, phổ biến thông tin, tài liệu về phòng, chống tham nhũng đến bạn đọc, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật tái bản có sửa chữa, bổ sung cuốn sách “Tham nhũng: Mưu mô và trừng phạt”của nhà báo Hà Hồng Hà.

Bài đọc nhiều

Việt Nam giảm 5 bậc trong bảng xếp hạng hộ chiếu thế giới 2024

Trong bảng xếp hạng "Những cuốn hộ chiếu quyền lực nhất thế giới 2024", Việt Nam đứng thứ 87, tụt 5 bậc so với lần gần nhất. Theo bảng xếp hạng Những cuốn hộ chiếu quyền lực nhất 2024 - Henley Passport Index do công ty tư vấn cư trú và quốc tịch toàn cầu Henley & Partners công bố ngày 10/1, Việt Nam đứng vị trí thứ 87 trên tổng 104 bậc, giảm 5 bậc so với lần...

Chiếc chuyên cơ cùng tỷ phú Bill Gates chu du khắp thế giới

Gulfstream G650ER có sức chứa tối đa 17 người là chiếc chuyên cơ mà tỷ phú Bill Gates dùng để di chuyển khắp thế giới những năm gần đây. Theo nguồn tin của VnExpress, tỷ phú Bill Gates đến Đà Nẵng trong chuyến du lịch cá nhân cùng bạn gái sáng ngày 4/3 trên chiếc chuyên cơ Gulfstream G650ER. Đây là chiếc máy bay tư nhân do Công ty Gulfstream Aerospace Corporation của Mỹ sản xuất. Bill Gates trên chiếc...

Lần đầu tiên tổ chức diễn đàn “Ngày hàng hóa hàng không Việt Nam” | Doanh nhân | Tài Chính

Từ ngày 7 đến 8-11, tại Hà Nội đã diễn ra diễn đàn "Ngày hàng hóa hàng không Việt Nam 2024" (Air cargo day Viet Nam 2024) lần đầu tiên. Sự kiện này do Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA) và Công ty Cổ phần...

Tập đoàn ITL trở thành thương hiệu quốc gia Việt Nam 2024 | Doanh nhân | Tài Chính

Công ty Cổ phần Tập đoàn ITL (Tập đoàn ITL) tự hào nhận giải thưởng Thương hiệu Quốc gia Việt Nam 2024. Công ty Cổ phần Tập đoàn ITL (Tập đoàn ITL) tự hào nhận giải thưởng Thương hiệu Quốc gia Việt Nam 2024, tiếp tục thiết lập...

DHL Express hỗ trợ VietinBank giảm phát thải khí nhà kính | Doanh nhân | Tài Chính

DHL Express đánh dấu một cột mốc quan trọng cùng VietinBank trong mục tiêu giảm thiểu phát thải carbon cho các lô hàng chuyển phát nhanh quốc tế. Thông qua dịch vụ GoGreen Plus của DHL, VietinBank đã giảm thành công 26,66 tấn khí thải CO2 từ...

Cùng chuyên mục

Ứng dụng nhắn tin Rakuten Viber với tính năng bảo mật vượt trội | Số hóa | Tài Chính

Rakuten Viber là một ứng dụng đặt sự bảo mật và quyền riêng tư của người Việt Nam lên hàng đầu, liên tục cam kết cải tiến các tính năng bảo mật cho người dùng. Rakuten Viber ghi nhận hơn 54% người dùng đánh giá cao các tính...

Người tiêu dùng Việt Nam lạc quan về triển vọng kinh tế, vượt trội về chi tiêu ở nước ngoài | Tài chính |...

Theo nghiên cứu của UOB, tâm lý tích cực của người tiêu dùng Việt Nam với hơn 70% người được khảo sát, tin tưởng vào triển vọng kinh tế của đất nước. Người tiêu dùng Việt Nam cho thấy mức độ lạc quan cao nhất về triển vọng...

Rộn ràng những lễ hội hoa thu hút du khách

09/11/2024 07:15 Các mùa Festival hoa Đà Lạt thu hút hàng triệu du khách trong và ngoài nước. (Ảnh: Cường Bùi) (PLVN) - Lễ hội Hoa tam giác mạch lần thứ X với chủ đề “Miền hoa thương nhớ” sẽ chính thức diễn ra từ ngày 9 - 21/11/2024 tại Quảng trường Thanh niên huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang. Hiện nay, hơn 250ha hoa tam giác mạch đã được triển khai với ba đợt gieo trồng...

Về Long An khám phá “Khát vọng sông Vàm”, trải nghiệm “cánh đồng bất tận”

08/11/2024 17:38 Khu du lịch sinh thái Làng nổi Tân Lập. Ảnh: longan.gov.vn (PLVN) - Từ ngày 28/11 đến ngày 4/12, UBND tỉnh Long An tổ chức Tuần Văn hóa - Thể thao - Du lịch tỉnh Long An lần thứ 2 năm 2024 với chủ đề “Long An – Khát vọng sông Vàm”. Đây là hoạt động thông tin đối ngoại, quảng bá Văn hóa - Thể thao - Du lịch của tỉnh Long An,...

Hướng đến đô thị loại 3, bước chuyển mình mang tính chiến lược của Bình Chánh | Dự án | Tài Chính

Những năm gần đây, Bình Chánh đã và đang chuyển mình mạnh mẽ, hướng tới mục tiêu trở thành đô thị loại 3 vào năm 2030. Với hàng loạt dự án hạ tầng giao thông trọng điểm đang được triển khai, Bình Chánh hứa hẹn mang đến giá...

Mới nhất

Mới nhất