Trang chủDu lịchKhám pháMười hai thế kỷ văn học Nhật Bản

Mười hai thế kỷ văn học Nhật Bản [Kỳ 3]



Thời Minh Trị đánh dấu việc Nhật Bản mở rộng cửa, văn hóa phương Tây ào ạt tràn vào, mở ra kỷ nguyên Nhật Bản hiện đại hóa văn học.

Văn học thời Minh Trị

Thời Minh Trị (bắt đầu từ 1868) đánh dấu việc Nhật Bản mở rộng cửa, văn hóa phương Tây ào ạt tràn vào, mở ra kỷ nguyên Nhật Bản hiện đại hóa văn học; tuy không đơn giản, vì quá trình hiện đại hóa văn học đòi hỏi một thời gian dài hơn là làm kinh tế.

Để đưa khoa học kỹ thuật và văn học vào, việc đầu tiên chính quyền Minh Trị làm là xóa bỏ trật tự phong kiến cát cứ với các dòng họ quý tộc, nâng cao dân trí. Ngay từ năm 1872 đã phát triển đại học, tăng cường dịch thuật (những sách chính trị, khoa học, triết học, văn học được dịch ào ào, một số phóng tác theo các nhà văn Pháp V.Hugo, Jules Verne kích thích óc tưởng tượng của độc giả; những bậc thầy lớn như Shakespeare, Goethe, Tolstoy… đều được dịch).

Văn học đã tiếp thu nhiều trào lưu tư tưởng và văn học phương Tây: chủ nghĩa tự do, chủ nghĩa lãng mạn, chủ nghĩa tượng trưng, chủ nghĩa hiện thực, chủ nghĩa tự nhiên… Thời gian “Tây hóa” ban đầu này tương đối hình thức và tràn lan nên có trào lưu phản ứng, đề cao văn hóa truyền thống.

Cuối thế kỷ XIX và khoảng đầu thế kỷ XX, đã xuất hiện những nhà văn đàn anh của thời Minh Trị, họ chịu ảnh hưởng rõ rệt của bốn nền văn học Nga, Đức, Anh và Pháp, gồm: Futabatei Shimei; Mori Ōgai; Natsume Sōseki; Tōson Shimazaki.

* * *

Nhà văn, dịch giả và nhà phê bình Futabatei Shimei.
Nhà văn, dịch giả và nhà phê bình Futabatei Shimei.

Futabatei Shimei (1864-1909) là nhà văn, dịch giả và nhà phê bình. Ông học tiếng Nga, dịch tiểu thuyết Nga rồi bản thân viết tiểu thuyết ít nhiều tự truyện, miêu tả những nhân vật bất mãn, hoang mang trước thời cuộc.

Tác phẩm Mây trôi (Ukigumo, 1887-1889) là cuốn tiểu thuyết hiện đại đầu tiên, phê phán xã hội Nhật đầy tham vọng thời đó: một thanh niên công chức không may mất việc, nhất là vì không biết xu nịnh; bà cô liền gả con gái cho anh; ả này theo Tây học, về sau kết hôn với một viên chức cơ hội chủ nghĩa.

Một số tác phẩm chính khác của ông: Chồng nuôi (Sono Omokage, 1906, tiểu thuyết); Hắc Bôn (Heibon, 1907, tiểu thuyết); Lịch sử nghệ thuật (Bijutsu no Hongi, 1885, tiểu luận)…

* * *

Mori Ōgai (1862-1922) là bác sĩ, dịch giả, nhà viết tiểu thuyết, nhà thơ. Ông xuất thân từ một gia đình làm nghề y, trở thành thày thuốc quân đội.

Ông có công đưa vào văn học Nhật Bản loại tiểu thuyết vừa, bắt đầu bằng truyện Vũ nữ (Maihime, 1890), miêu tả sự tan vỡ của mối tình giữa một thanh niên Nhật và một cô gái Đức.

Tác phẩm mở đầu cho giai đoạn lãng mạn chủ nghĩa ngắn ngủi và thể loại tự truyện tiểu thuyết hóa (tiểu thuyết về cái Tôi) rất phát triển trong văn học Nhật. Khuynh hướng đấu tranh cho tự do cá nhân, chống gông cùm phong kiến, được thể hiện trong cuốn tiểu thuyết Ngỗng trời (Gan, 1913 – được dịch ra tiếng Việt với tên là Nhạn), sau được chuyển thể thành phim với tên là Bà chủ nhà (Mistress, 1953).

Tác phẩm chính khác của ông gồm: Truyện người ca sĩ (Utakata no Ki, 1890), Người đưa thư (Fumizukai, 1891), Tình dục muôn năm (Wita Sekusuarisu, 1909), Tuổi trẻ (Seinen, 1910), Pháo đài tĩnh lặng (Chinmoku noTo, 1910), Mộng tưởng (Mōsō, 1911), Thư trối trăng của Okitsu và Goemon (Okitsu Ya Goemon no Isho, 1912)…

* * *

Natsume Sōseki (1867-1916) là nhà văn. Ông học văn học và ngôn ngữ ở Anh. Ông hiểu biết văn hóa châu Âu rất rộng, đồng thời tinh thông Thiền học và văn hóa cổ điển Trung Quốc.

Ông dạy văn học Anh trước khi viết văn chuyên nghiệp. Với văn phong ý nhị, súc tích, ông viết tiểu thuyết ngược với khuynh hướng tự nhiên chủ nghĩa thịnh hành thời đó.

Tôi là con mèo (Wagahai wa Nekodearu, 1905-1906) được coi là tiểu thuyết châm biếm xã hội sâu sắc, đả kích sự lố lăng của thời đại; Cậu ấm (Botchan, 1908) đả kích một cách hóm hỉnh đạo đức giả của giới dạy học; nhân vật chính là một thanh niên nóng nảy, thẳng tuồn tuột, lớn lên trong cô đơn; anh đi dạy học, vấp ngã đủ thứ; đây là cuốn sách có nhiều độc giả nhất mọi thời đại và hiện nay vẫn còn bán rất chạy.

Trong một số tác phẩm khác, Natsume phân tích một cái tôi, nói lên nỗi cô đơn của người trí thức trong xã hội tư bản, sự bế tắc của cá nhân, tư tưởng hoài nghi.

* * *

Tōson Shimazaki (1872-1943) là nhà văn, ông làm thơ lãng mạn trước khi viết tiểu thuyết. Ông theo Công giáo, ở Pháp từ 1913 đến 1916.

Ông đề xướng ra trong tiểu thuyết Nhật một khuynh hướng hiện thực phê phán, bắt nguồn từ chủ nghĩa tự nhiên và những nhà viết truyện đại chúng.

Tiểu thuyết Thất ước (Hakai, 1906), tác phẩm đầu tiên theo chủ nghĩa tự nhiên của ông là một sự kiện văn học. Về sau, ông viết những tiểu thuyết tự truyện bi quan, ít đề cập những vấn đề xã hội. Chịu ảnh hưởng phong trào văn học cách mạng vô sản Nhật cuối những năm 20 của thế kỷ XX, ông tiến gần quan điểm duy vật lịch sử.

Trong tác phẩm xuất sắc Trước bình minh (Yoake Mae, 1929-1935), ông viết về những thay đổi xã hội trong và sau cuộc canh tân Minh Trị qua câu chuyện gia đình mình. Tác phẩm chính khác của ông gồm: Bộ sưu tập các loại thảo mộc non (Wakana-shū, 1897), Mùa Xuân (Haru, 1908), Cuộc sống mới (Shinsei, 1919), Cuộc đời của một người phụ nữ nào đó (Aru Onna no shōgai, 1921), Cơn bão (Arashi, 1926), Cánh cổng phía Đông (Tōhō no Mon, 1943)…

Ngoài ra, phải kể đến nhà thơ Ishikawa Takuboku (1886-1912), làm thơ theo thể Tanka với nội dung hiện đại, thể hiện những nỗi đau khổ của mình với thái độ của người đối lập với cả vũ trụ, biết là thua nhưng không van xin. Về hình thức, thơ thời Minh Trị, mặc dù ảnh hưởng phương Tây, nhiều nhà thơ vẫn sử dụng thể Tanka và thể Haiku.





Nguồn

Cùng chủ đề

Từ biểu tượng đến siêu sao toàn cầu

Theo tờ Economist, nhân vật Hello Kitty, do công ty Nhật Bản Sanrio sở hữu, đã trở thành một biểu tượng văn hóa toàn cầu, mang lại doanh thu gần 4 tỷ USD mỗi năm. Kể từ khi ra đời cách đây 50 năm, Hello Kitty đã tạo ra tổng doanh thu ước tính lên tới 80 tỷ USD cho công ty.

Wedge Holdings và SBNV mở rộng thị trường anime bản quyền tại Việt Nam

Việc mở rộng thị trường anime bản quyền sẽ thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp sáng tạo tại Việt Nam, đồng thời tạo tiền đề cho nhiều hoạt động văn hóa đa dạng trong tương lai.

Hành trình 30 năm mèo máy Doraemon ở Việt Nam

Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam (VICAS) phối hợp cùng Nhà xuất bản Kim Đồng và Lân Tinh Foundation giới thiệu triển lãm đặc biệt mang tên "Từ Đôrêmon tới Doraemon: 30 năm hành trình mèo máy ở Việt Nam".

Ba nghệ sĩ nổi tiếng trong giới nghệ thuật Mỹ

Xin giới thiệu ba nghệ sĩ nổi tiếng trong giới nghệ thuật Mỹ.

5 địa điểm check-in lý tưởng ở Tokyo dành cho bạn

Dù bạn là người yêu thích công nghệ, nghệ thuật hay ẩm thực, Tokyo chắc chắn sẽ mang...

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Cuốn sách tập hợp kinh nghiệm chống tham nhũng từ quốc tế

Nhằm góp phần tuyên truyền, phổ biến thông tin, tài liệu về phòng, chống tham nhũng đến bạn đọc, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật tái bản có sửa chữa, bổ sung cuốn sách “Tham nhũng: Mưu mô và trừng phạt”của nhà báo Hà Hồng Hà.

Người đứng đầu ngành ngoại giao và an ninh EU đến Kiev bàn chuyện gì hậu bầu cử Mỹ?

Ngày 9/11, quan chức cấp cao phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại của EU Josep Borrell đã tới thủ đô Kiev của Ukraine trong chuyến thăm cuối cùng trên cương vị người đứng đầu ngành ngoại giao của EU.

Lãnh đạo Trung Quốc – Indonesia hội đàm tại Bắc Kinh

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ngày 9/11 đã hội đàm với Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto tại thủ đô Bắc Kinh.

Dịch vụ du lịch xa xỉ ở Nam Cực

Du khách đến Nam Cực được ở trong các phòng hạng sang trên các con tàu lớn, dịch vụ ăn uống cao cấp, có cả spa và được cungc ấp quần áo chống lạnh đặc biệt.

Liên hợp quốc kêu gọi Nhật Bản sửa đổi luật để phù hợp Công ước về đối xử với phụ nữ

Kết luận do Ủy ban Liên hợp quốc về xóa bỏ phân biệt đối xử với phụ nữ (CEDAW) công bố và kêu gọi Chính phủ và Quốc hội Nhật Bản nghiêm túc xem xét và giải quyết tình trạng này.

Bài đọc nhiều

Việt Nam giảm 5 bậc trong bảng xếp hạng hộ chiếu thế giới 2024

Trong bảng xếp hạng "Những cuốn hộ chiếu quyền lực nhất thế giới 2024", Việt Nam đứng thứ 87, tụt 5 bậc so với lần gần nhất. Theo bảng xếp hạng Những cuốn hộ chiếu quyền lực nhất 2024 - Henley Passport Index do công ty tư vấn cư trú và quốc tịch toàn cầu Henley & Partners công bố ngày 10/1, Việt Nam đứng vị trí thứ 87 trên tổng 104 bậc, giảm 5 bậc so với lần...

Chiếc chuyên cơ cùng tỷ phú Bill Gates chu du khắp thế giới

Gulfstream G650ER có sức chứa tối đa 17 người là chiếc chuyên cơ mà tỷ phú Bill Gates dùng để di chuyển khắp thế giới những năm gần đây. Theo nguồn tin của VnExpress, tỷ phú Bill Gates đến Đà Nẵng trong chuyến du lịch cá nhân cùng bạn gái sáng ngày 4/3 trên chiếc chuyên cơ Gulfstream G650ER. Đây là chiếc máy bay tư nhân do Công ty Gulfstream Aerospace Corporation của Mỹ sản xuất. Bill Gates trên chiếc...

Lần đầu tiên tổ chức diễn đàn “Ngày hàng hóa hàng không Việt Nam” | Doanh nhân | Tài Chính

Từ ngày 7 đến 8-11, tại Hà Nội đã diễn ra diễn đàn "Ngày hàng hóa hàng không Việt Nam 2024" (Air cargo day Viet Nam 2024) lần đầu tiên. Sự kiện này do Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA) và Công ty Cổ phần...

Tập đoàn ITL trở thành thương hiệu quốc gia Việt Nam 2024 | Doanh nhân | Tài Chính

Công ty Cổ phần Tập đoàn ITL (Tập đoàn ITL) tự hào nhận giải thưởng Thương hiệu Quốc gia Việt Nam 2024. Công ty Cổ phần Tập đoàn ITL (Tập đoàn ITL) tự hào nhận giải thưởng Thương hiệu Quốc gia Việt Nam 2024, tiếp tục thiết lập...

DHL Express hỗ trợ VietinBank giảm phát thải khí nhà kính | Doanh nhân | Tài Chính

DHL Express đánh dấu một cột mốc quan trọng cùng VietinBank trong mục tiêu giảm thiểu phát thải carbon cho các lô hàng chuyển phát nhanh quốc tế. Thông qua dịch vụ GoGreen Plus của DHL, VietinBank đã giảm thành công 26,66 tấn khí thải CO2 từ...

Cùng chuyên mục

Ứng dụng nhắn tin Rakuten Viber với tính năng bảo mật vượt trội | Số hóa | Tài Chính

Rakuten Viber là một ứng dụng đặt sự bảo mật và quyền riêng tư của người Việt Nam lên hàng đầu, liên tục cam kết cải tiến các tính năng bảo mật cho người dùng. Rakuten Viber ghi nhận hơn 54% người dùng đánh giá cao các tính...

Người tiêu dùng Việt Nam lạc quan về triển vọng kinh tế, vượt trội về chi tiêu ở nước ngoài | Tài chính |...

Theo nghiên cứu của UOB, tâm lý tích cực của người tiêu dùng Việt Nam với hơn 70% người được khảo sát, tin tưởng vào triển vọng kinh tế của đất nước. Người tiêu dùng Việt Nam cho thấy mức độ lạc quan cao nhất về triển vọng...

Rộn ràng những lễ hội hoa thu hút du khách

09/11/2024 07:15 Các mùa Festival hoa Đà Lạt thu hút hàng triệu du khách trong và ngoài nước. (Ảnh: Cường Bùi) (PLVN) - Lễ hội Hoa tam giác mạch lần thứ X với chủ đề “Miền hoa thương nhớ” sẽ chính thức diễn ra từ ngày 9 - 21/11/2024 tại Quảng trường Thanh niên huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang. Hiện nay, hơn 250ha hoa tam giác mạch đã được triển khai với ba đợt gieo trồng...

Về Long An khám phá “Khát vọng sông Vàm”, trải nghiệm “cánh đồng bất tận”

08/11/2024 17:38 Khu du lịch sinh thái Làng nổi Tân Lập. Ảnh: longan.gov.vn (PLVN) - Từ ngày 28/11 đến ngày 4/12, UBND tỉnh Long An tổ chức Tuần Văn hóa - Thể thao - Du lịch tỉnh Long An lần thứ 2 năm 2024 với chủ đề “Long An – Khát vọng sông Vàm”. Đây là hoạt động thông tin đối ngoại, quảng bá Văn hóa - Thể thao - Du lịch của tỉnh Long An,...

Hướng đến đô thị loại 3, bước chuyển mình mang tính chiến lược của Bình Chánh | Dự án | Tài Chính

Những năm gần đây, Bình Chánh đã và đang chuyển mình mạnh mẽ, hướng tới mục tiêu trở thành đô thị loại 3 vào năm 2030. Với hàng loạt dự án hạ tầng giao thông trọng điểm đang được triển khai, Bình Chánh hứa hẹn mang đến giá...

Mới nhất

Thông cáo báo chí số 17, Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV

(ĐCSVN) - Thứ Bảy, ngày 9/11/2024, Quốc hội tiếp tục ngày làm việc thứ 17 (Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV) tại Nhà Quốc hội, Thủ đô Hà Nội dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn. Buổi sáng, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh, Quốc hội...

Tháo gỡ vướng mắc cho dự án cơ sở 2 Bệnh viện Bạch Mai và Việt Đức

(ĐCSVN) - Thứ trưởng Bộ Y tế Lê Đức Luận cho biết, đến nay, dự án Bệnh viện Bạch Mai cơ sở 2 ở Hà Nam đã hoàn thành trên 90%, dự án Bệnh viện Việt Đức cơ sở 2 cũng hoàn thành trên 60% khối lượng công việc. ...

Trọng tài từ chối phạt đền, CLB Công an Hà Nội thua đau HAGL

Trên sân nhà, CLB Hoàng Anh Gia Lai tiếp đón Công an Hà Nội trong trận đấu đầu tiên tại vòng 7 V.League. Đang dẫn đầu bảng xếp hạng nhưng CLB Công an Hà Nội gặp rất nhiều khó khăn khi HAGL đang có sự tự tin lớn. Trận thua 1-4 trước Bình Dương không làm đội bóng...

Nhiều điểm mới về chính sách tuyển dụng, tiền lương, tuổi nghỉ hưu

(ĐCSVN) - Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết, dự thảo Luật Nhà giáo có một số điểm mới về chính sách nhà giáo so với quy định hiện hành. Sáng 9/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ Tám, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh,...

Đánh bom ở ga xe lửa Pakistan, ít nhất 24 người chết

(CLO) Ít nhất 24 người đã thiệt mạng và hơn 40 người bị thương trong vụ đánh bom tại một nhà ga xe lửa ở Quetta, tây nam Pakistan vào ngày...

Mới nhất