Trang chủNewsVăn hóa - Xã hộiMùa lễ hội 2024 chưa thể hài lòng

Mùa lễ hội 2024 chưa thể hài lòng


Tháng Giêng năm Giáp Thìn – tháng khởi đầu mùa Lễ hội 2024 – đã khép lại trong yên ả. Những phàn nàn về tình trạng chặt chém hay tranh cướp, ẩu đả đã giảm nhiều. 

Đã bớt đi xô bồ, phản cảm

Theo thống kê của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, cả nước ta hiện có gần 9.000 lễ hội truyền thống. Các lễ hội được tổ chức rải rác vào nhiều thời điểm trong năm nhưng tập trung nhiều nhất vẫn là dịp đầu năm mới. Nhiều lễ hội mở màn từ ngay sau Tết Nguyên đán như: Lễ hội Chùa Hương, Lễ hội Gò Đống Đa, Lễ hội Bà Chúa Kho, Lễ hội đền Gióng, Lễ hội Xuân Ná Nhèm, Lễ hội Tịch điền, Lễ hội mùa Xuân Côn Sơn – Kiếp Bạc… Trong suốt tháng Giêng, hầu như tất cả các lễ hội, các di tích lịch sử, văn hóa đều đông khách. Đáng mừng là các Lễ hội Xuân Giáp Thìn 2024 hầu hết đều diễn ra vui tươi, an toàn, ít xảy ra tình trạng lộn xộn, thương mại hóa.

mua le hoi 2024 chua the hai long hinh 1

Nghi thức rước lễ vật tại Lễ hội Huyền Thiên Hắc Đế Xuân Giáp Thìn 2024 (quận Ba Đình, Hà Nội). Ảnh: Đình Trung

Tại đền Sóc, những năm trước đây, Hội Gióng còn xảy ra tình trạng nhiều người xô đẩy, giẫm đạp thậm chí đánh nhau để tranh cướp lộc, nhưng năm nay đã diễn ra khá trang nghiêm, trật tự với các nghi lễ truyền thống. Tại Lễ Khai ấn Đền Trần Nam Định, Ban tổ chức đã chuyển hoạt động phát ấn từ đêm 14 sang rạng sáng ngày Rằm tháng Giêng và kéo dài sang nhiều ngày sau nên những hình ảnh phản cảm như người dân xô đẩy, ném tiền vào kiệu ấn hay tranh cướp lộc ấn cũng không còn tái diễn.

Lễ hội Chùa Hương luôn là tâm điểm được nhắc đến khi công tác tổ chức, lễ hội những năm trước để xảy ra nhiều tồn tại về vệ sinh môi trường, chèo kéo khách, nhiều biểu hiện thiếu văn minh nơi thờ tự… thì trong mùa Lễ hội Xuân Giáp Thìn, tình trạng trốn vé, chèo kéo khách hàng, xin thêm tiền hầu như không còn, an ninh trật tự, vệ sinh môi trường đều được du khách đánh giá khá tốt.

Tuy có nhiều chuyển biến tích cực, nhưng công tác quản lý và tổ chức lễ hội vẫn còn những bất cập, thậm chí những vấn đề tồn tại từ lâu vẫn còn đó. Trước đây, đã có những ý kiến lo ngại tình trạng “sân khấu hóa”, “hoành tráng hóa” lễ hội, sự can thiệp quá mức của chính quyền vào hoạt động lễ hội, chủ thể của lễ hội bị gạt ra ngoài, không được tham gia những lễ thức quan trọng, khiến những di sản truyền thống bị biến dạng, sai lệch, xa rời những giá trị truyền thống tốt đẹp… Những vấn đề này chưa ai có thể khẳng định là đã khắc phục được hoàn toàn trong mùa Lễ hội 2024.

Đặc biệt, cuộc tranh luận về các lễ hội “chém lợn, đâm trâu” tưởng chừng đã kết thúc khi nhiều lễ hội phản cảm, bạo lực bị “tuýt còi” nhưng đến nay vẫn còn âm ỉ sự tiếc nuối ở chính cộng đồng chủ thể của lễ hội. Ở những lễ hội có màn tranh cướp lộc, hoạt động này đã cắt bỏ khiến lễ hội diễn ra ít điều tiếng hơn, nhưng người dân lại cho rằng vì thế, lễ hội “bớt vui” hơn.

mua le hoi 2024 chua the hai long hinh 2

Nghi lễ rước vua giả tại lễ hội đền Sái, làng Thụy Lôi (xã Thụy Lâm, huyện Đông Anh, Hà Nội) Xuân Giáp Thìn 2024. Ảnh: Đình Trung

Những điều này có thể thấy ở Lễ hội Hiền Quan. Năm 2023, rất đông thanh niên tập trung trước sân đền hô hào, xô đẩy đòi cướp phết ngay tại sân tế lễ của đền. Đến mùa hội năm nay, người dân Hiền Quan tiếp tục vây quanh đền để đòi cướp phết, khiến lực lượng chức năng phải vất vả đứng ra can thiệp để vãn hồi trật tự.

Tại hội Lim, sau mùa Lễ hội 2023 việc quan họ “ngửa nón nhận tiền” bị “nghiêm cấm” nhưng có vẻ không hiệu quả thì đến năm 2024, chính quyền huyện Tiên Du đã phải “xuống thang”, chính thức cho phép các liền anh, liền chị được nhận tiền “thướng” của du khách, nhưng lưu ý “phải đảm bảo văn hóa, phù hợp với giá trị truyền thống”.

Bộ tiêu chí về văn hóa lễ hội đã đủ để “quản”?

Năm 2024 cũng là mùa lễ hội đầu tiên thực hiện “Bộ tiêu chí về môi trường văn hóa trong lễ hội truyền thống” do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ban hành. Theo đại diện Cục Văn hóa cơ sở, bộ tiêu chí này là công cụ quan trọng để nâng cao hiệu quả tổ chức lễ hội theo hướng văn minh, lành mạnh, tiết kiệm. Đây cũng chính là công cụ và thước đo để đánh giá năng lực quản lý cũng như tính hiệu quả của hoạt động lễ hội tại địa phương. Thông qua bộ tiêu chí này, các địa phương xây dựng môi trường văn hóa lễ hội văn minh, lành mạnh; bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống, phong tục, tập quán tốt đẹp và lan tỏa trong đời sống xã hội; từng bước loại bỏ những hủ tục, tập tục lạc hậu…

Nhiều chuyên gia văn hóa cho rằng, việc có một Bộ tiêu chí về môi trường văn hóa trong lễ hội là cần thiết. Theo GS.TS Từ Thị Loan, Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo – Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam, Bộ tiêu chí quy định rõ từ quy trình tổ chức, nội dung lễ hội đến việc đảm bảo an toàn phòng cháy, vệ sinh môi trường, an toàn vệ sinh thực phẩm… để cộng đồng cũng như chính quyền địa phương có căn cứ thực thi. Tuy nhiên, GS.TS Từ Thị Loan nhấn mạnh hơn đến vai trò của cộng đồng, bởi cộng đồng mới chính là người sát sao nhất để thực hành và điều chỉnh những hành vi trong lễ hội.

mua le hoi 2024 chua the hai long hinh 3

Lễ hội “Rước Vua Hùng về làng vui Xuân” tại Đình Cả, xã Tiên Kiên, huyện Lâm Thao, Phú Thọ. Ảnh: Đình Trung

Còn theo GS.TS Nguyễn Chí Bền – Nguyên Viện trưởng Viện Văn hóa Nghệ thuật Quốc gia, Bộ tiêu chí bao trùm cho tất cả các lễ hội hơi rộng và hơi chung chung, chưa bám sát cấu trúc và không gian của một lễ hội truyền thống. Để có thể áp dụng được thì buộc các địa phương phải đưa ra các tiêu chí cụ thể của địa phương mình. Ông Nguyễn Chí Bền cho rằng, để Bộ tiêu chí thực sự bám sát vào đúng trọng tâm của các lễ hội truyền thống thì đơn vị xây dựng nên tham khảo thật kỹ ý kiến của các nhà nghiên cứu văn hóa, lễ hội.

Ở một góc nhìn khác, nhà nghiên cứu văn hóa Nguyễn Hùng Vĩ đánh giá, Bộ tiêu chí là công cụ điều chỉnh để lễ hội diễn ra một cách an toàn, văn minh. Tuy nhiên, đáng tiếc là Bộ tiêu chí này nặng về quản lý mà chưa đưa ra một kế hoạch về phát huy, phát triển lễ hội. Từ đó, ông Nguyễn Hùng Vĩ khuyến nghị, chúng ta nên có một kế hoạch rất cụ thể cho sự phát huy, phát triển của những di sản lễ hội.

“Việc quản lý là chức trách của cơ quan Nhà nước nên Bộ tiêu chí nghiêng về quản lý là dễ hiểu. Nhưng quy luật của cuộc sống cũng như lễ hội là phát triển và thời của chúng ta chỉ là một lát cắt trong sự phát triển chung. Trong lát cắt đó, chúng ta làm thế nào để tạo ra giá trị cho mai sau, đó là điều đáng lẽ cần được nhấn mạnh” – ông Nguyễn Hùng Vĩ nói.

Các chuyên gia văn hóa thống nhất rằng, lễ hội ra đời nhằm đáp ứng nhu văn hóa tinh thần của người dân bản địa; mỗi lễ hội đều mang ý nghĩa riêng gắn với truyền thống, đời sống tinh thần của chính địa phương đó. “Trống làng nào làng ấy đánh, Thánh làng nào làng ấy thờ”. Vì thế, tổ chức lễ hội dứt khoát phải là việc của cộng đồng người dân bản địa. Để có được những mùa lễ hội văn minh, an toàn, không thể thiếu sự chung tay của cộng đồng, sự nghiên cứu bài bản, đầy đủ về lễ hội của nhà khoa học. Từ đó tìm ra giải pháp căn cơ, để làm sao “gạn đục khơi trong”, lan tỏa giá trị tốt đẹp và giảm thiểu tiêu cực tại các lễ hội… Về phía chính quyền, cần có những biện pháp quản lý lễ hội phù hợp với xu thế chung và không làm ảnh hưởng, dẫn đến sự biến mất của lễ hội với tư cách là một di sản do cha ông để lại.

Thế Vũ



Nguồn

Cùng chủ đề

Các ứng viên thị trưởng Brazil ẩu đả trực tiếp trên TV

Video từ cuộc tranh luận được phát trực tiếp vào ngày 15/9 trên TV Cultura cho thấy, các ứng viên thị trưởng José Luiz Datena và Pablo Marçal đã có cuộc tranh luận gay gắt, sau đó Datena vung ghế vào người đối phương, khiến ông phải nhập viện điều...

Streamer IshowSpeed bị ‘chặt chém’, TP.HCM cần thiết lập dịch vụ du lịch quy củ hơn

Chỉ sau vài giờ phản ánh, cơ quan chức năng đã tìm thấy nghi can và xử lý xong những người liên quan đoạn clip gây xôn xao mạng xã hội của một streamer nước ngoài đến Việt Nam tối 14-9. Dù du khách đã được xin lỗi và đền bù thiệt hại, nhưng với nhiều người, nếu dừng lại mức xử...

Mời làm việc 2 người ‘chặt chém’ nam streamer IShowSpeed ở phố đi bộ Nguyễn Huệ

Vụ việc xảy ra vào chiều tối nay (14/9) tại phố đi bộ Nguyễn Huệ, quận 1, TPHCM, khi streamer nổi tiếng IShowSpeed phát trực tiếp trên kênh Youtuber với 29,7 triệu người đăng ký. Chiều tối cùng ngày, một số trang mạng xã hội trong nước đăng tải thông tin, bày tỏ sự bức xúc trước hành động “chặt chém” này. Nhận được thông tin, Công an phường Bến Nghé đã mời 2 người cho thuê trò chơi xe...

Công an làm việc với 2 người bị tố ‘chặt chém’ streamer IshowSpeed ở phố đi bộ Nguyễn Huệ

Nguồn tin của Tuổi Trẻ Online cho biết tối 14-9, Công an phường Bến Nghé (quận 1, TP.HCM) đã mời làm việc với hai người đàn ông làm dịch vụ cho thuê xe điện cân bằng ở phố đi bộ Nguyễn Huệ xuất hiện trong video clip livestream (phát trực tiếp trên Facebook) của streamer có biệt danh IshowSpeed tối cùng ngày.Trước...

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Taliban lần đầu tham dự hội nghị khí hậu COP29 của Liên hợp quốc

(CLO) Đây là lần đầu tiên các quan chức chính quyền Taliban ở Afghanistan tham dự Hội nghị thượng đỉnh thường niên về khí hậu của Liên hợp quốc (COP) kể từ khi lực lượng này lên nắm quyền vào năm 2021. ...

Hoài Đức tiếp tục đấu giá 32 lô đất, từ 7,3 triệu đồng/m2

(CLO) Hôm nay (11/11), huyện Hoài Đức, Hà Nội tiếp tục tổ chức phiên đấu giá 32 thửa đất LK05 và LK06 tại khu Lòng Khúc, xã Tiền Yên. ...

Video vụ đánh bom liều chết kinh hoàng ở nhà ga xe lửa Pakistan

(CLO) Một vụ đánh bom liều chết tại một nhà ga xe lửa ở phía tây nam Pakistan vào thứ Bảy đã giết chết ít nhất 25 người. Một nhóm phiến quân ly khai trong khu vực nhận trách nhiệm thực hiện vụ tấn công khủng bố này. ...

Hai ông Trump và Putin đã bàn về cuộc chiến ở Ukraine

(CLO) Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đã điện đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin để bàn về cuộc chiến ở Ukraine, theo các kênh truyền thông Mỹ và phương Tây cho biết vào Chủ nhật. ...

Động đất mạnh làm rung chuyển miền đông Cuba

(CLO) Một trận động đất đã xảy ra tại miền đông Cuba vào Chủ nhật, làm rung chuyển các tòa nhà ở thành phố lớn thứ hai Santiago de Cuba của quốc đảo này và vùng nông thôn xung quanh. ...

Bài đọc nhiều

Bão số 7 Yinxing ảnh hưởng thế nào đến thời tiết Nam bộ?

TPO - Do hoàn lưu bão số 7 không lớn nên hiện nay chưa ảnh hưởng đến thời tiết khu vực Nam bộ. Hiện nay, mưa tại khu vực này chủ yếu do áp cao lạnh lục địa và rãnh áp thấp kết hợp nhiễu động gió đông. TPO - Do hoàn lưu bão số 7 không lớn nên hiện nay chưa ảnh hưởng đến thời tiết khu vực Nam bộ. Hiện nay, mưa tại khu vực...

Ngày thế giới kéo đến Việt Nam làm chip không xa vời

Trong bối cảnh ngành bán dẫn thế giới có nhiều chuyển biến quan trọng, Việt Nam đang làm hết sức để nâng tầm quốc gia trong chuỗi cung ứng chip toàn cầu. Công nghiệp bán dẫn có tác động sâu sắc tới nền kinh tế toàn cầu. Chất bán dẫn là nền tảng cho các thiết bị điện toán, trung tâm dữ liệu, đóng vai trò quan trọng vào sự phát triển của điện thoại thông minh, các thiết bị...

Khai mạc Lễ hội thiết kế sáng tạo Hà Nội năm 2024

(CLO) Tối 9/11, Lễ hội thiết kế sáng tạo Hà Nội 2024 đã chính thức khai mạc tại Quảng trường Cách mạng Tháng Tám (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội). Sự kiện do UBND thành phố chỉ đạo, Sở VHTT Hà Nội, Tạp chí Kiến trúc phối hợp với các đơn vị...

Cùng chuyên mục

Chi hội NS Nhiếp ảnh tỉnh Bạc Liêu tổ chức Đại hội lần thứ VI, nhiệm kỳ 2024

(NADS) - Ngày 9/11, Chi hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh (NSNA) Việt Nam tỉnh Bạc Liêu tổ chức Đại hội lần thứ VI, nhiệm kỳ 2025 - 2029. Đến dự và chỉ đạo đại hội có NSNA Võ Duy Bằng, Ủy viên Ban...

Nâng cao hiểu biết về pháp luật sở tại cho người Việt tại Macau

Phó Chủ tịch Hiệp hội người Việt Nam ở nước ngoài tại Macau cho biết trở ngại lớn nhất của người Việt Nam khi lao động tại Macau là bất đồng ngôn ngữ... dẫn đến gặp trở ngại khó khăn trong công việc. Ông Âu Dương Quảng Cầu, Hội trưởng Hiệp hội Môi giới việc làm của Macau cho biết số người Việt Nam làm giúp việc gia đình chiếm phần đông trong...

Yêu thương con cháu kiểu này thật sự tai hại!

Không ít người ái ngại cho bà nội. ...

Mới nhất

Giữ vững tăng trưởng kinh tế gắn với an sinh xã hội

Bất chấp những âm mưu xuyên tạc, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, nền kinh tế Việt Nam liên tục tăng trưởng, được các quốc gia, tổ chức quốc tế ghi nhận và đánh giá cao...

Bài toán cực dễ của học sinh tiểu học nhưng người lớn đều chào thua

Dựa vào các dữ kiện có sẵn, hãy tìm ra số còn thiếu trong ngôi sao thứ ba dưới đây. Để tìm ra đáp án trong thời gian ngắn, người làm phải có tư duy logic và khả năng tính toán nhanh nhạy. Được biết, đây là dạng toán không dễ chinh phục, thường xuất hiện trong các...

Ngân hàng bán vàng miếng nhưng không mua lại của người dân “là điểm rất bất hợp lý”

(TN&MT) - Đại biểu Phạm Văn Hoà – Đoàn ĐBQH Đồng Tháp phân tích, khi ngân hàng bán vàng miếng, nhưng không mua lại của người dân thì người dân sẽ bán ra chợ đen. “Tại sao chúng ta không mua lại để thuận lợi cho người dân, để họ có tiền sài, để tiền lưu chuyển được”, ông...

Đại diện ngân hàng duy nhất được vinh danh “Doanh nghiệp đạt chuẩn Văn hóa kinh doanh

Hôm 10/11/2024, tại Nhà hát Lớn Hà Nội diễn ra Diễn đàn quốc gia thường niên "Văn hóa...

Mới nhất

Đổi thay nhờ OCOP