Một số bộ ngành né tránh phân cấp, phân quyền vì lợi ích cục bộ

Chiều 7/10/2024, tại cuộc họp báo Chính phủ, phóng viên đặt câu hỏi vì sao có tình trạng “nhiều việc nhỏ vẫn cần phải trình lên tận cấp Trung ương”, vậy tình trạng phân cấp phân quyền hiện nay như thế nào và giải pháp khắc phục?.

Trả lời vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long cho biết, chủ trương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền được Đảng, Nhà nước, đặc biệt là Chính phủ rất quan tâm. Với tinh thần này, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 04 (năm 2022) về đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong quản lý nhà nước. Trong đó, Thủ tướng chỉ đạo xây dựng cụ thể chương trình, kế hoạch; từng bộ ngành rà soát các thể chế liên quan tới lĩnh vực ngành mình quản lý để phân cấp cho địa phương.

Về kết quả thực hiện, Thứ trưởng Trương Hải Long thông tin, Chính phủ đã trình Quốc hội sửa đổi 14 luật, cho ý kiến với 2 luật và chuẩn bị thêm 4 luật. Bên cạnh đó, trình Quốc hội ban hành 9 nghị quyết, sửa đổi bổ sung thay thế 27 nghị định. Ngoài ra, Thủ tướng Chính phủ ban hành 19 quyết định và các bộ ban hành 8 thông tư có nội dung liên quan tới đẩy mạnh phân cấp, phân quyền. “Tuy nhiên, sửa đổi việc phân cấp phân quyền không chỉ nằm ở một văn bản mà nhiều văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến nhiều bộ, ngành nên tiến độ rà soát, đề xuất trình sửa đổi còn chậm. Một số bộ, ngành còn tâm lý nể nang, né tránh phân cấp, phân quyền do ảnh hưởng đến lợi ích cục bộ, hoặc ngại phân cấp xuống địa phương nhưng địa phương chưa đảm bảo thực hiện được”, Thứ trưởng Bộ Nội vụ nhận định.

Thông tin về các giải pháp, Thứ trưởng Trương Hải Long cho biết, vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã thành lập Ban Chỉ đạo rà soát, xử lý vướng mắc trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật. Trong quá trình rà soát, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương khẩn trương đề xuất, thực hiện một luật sửa nhiều luật; yêu cầu các cơ quan chủ trì khi xây dựng luật cần giao thẩm quyền đúng tinh thần “cấp nào làm, cấp đó chịu trách nhiệm, rõ người rõ việc”, đơn giản thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ khi chấp hành các văn bản quy phạm pháp luật. Về phía Bộ Nội vụ, ông Trương Hải Long thông tin, hiện cơ quan này đã tham mưu với Chính phủ sửa Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương. “Trước đây, về nguyên tắc phân cấp, phân quyền trong luật còn quy định chưa quyết liệt, cơ chế phân cấp ủy quyền chưa rõ ràng”, Thứ trưởng Trương Hải Long nêu thực tế.

Nhắc lại tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm tại Hội nghị Trung ương 10: “Địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”, ông Trương Hải Long cho biết, khi sửa Luật Tổ chức Chính phủ và và Luật Tổ chức chính quyền địa phương sẽ tiếp thu tinh thần này, “Bộ Nội vụ xây dựng hồ sơ đề nghị sửa đổi Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức Chính quyền địa phương, do đó chúng tôi tiếp thu tinh thần này và sửa các quy định chung liên quan đến nguyên tắc phân cấp, phân quyền, tiến tới phân định thẩm quyền chứ không phải mỗi phân cấp”, ông Long nói. Để tháo gỡ điểm nghẽn trong phát triển kinh tế – xã hội, hiện nay Chính phủ đã giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Bộ Tài chính tập trung khẩn trương xây dựng 3 luật để sửa đổi các luật trong lĩnh vực kế hoạch, đầu tư và tài chính, trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 8 này.

Những vấn đề mang tính cấp bách trong việc thực thi pháp luật, thúc đẩy phân cấp, phân quyền đã được thể hiện trong dự thảo luật sửa đổi mà Chính phủ sẽ trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 8. Ông Long cho biết thêm, trong quá trình Bộ Nội vụ phối hợp với các Bộ, ngành rà soát các quy định liên quan đến các quy định pháp luật chuyên ngành, cũng như các quy định về tổ chức bộ máy, yêu cầu các Bộ, ngành, các cơ quan chủ trì khi tham mưu các quy định chuyên ngành thì không lồng ghép các quy định về nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể liên quan đến tổ chức bộ máy, liên quan đến thẩm quyền trong các văn bản chuyên ngành. “Trong một số luật chuyên ngành, lại đưa thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ vào các vấn đề cụ thể. Do vậy, dẫn đến tình trạng có những việc nhỏ cũng trình Thủ tướng”, ông Long nói và cho biết, khi sửa đổi Luật tổ chức Chính phủ, đơn vị sẽ nghiên cứu để làm rõ vấn đề này.