Một mũi tên trúng nhiều đích, liều một phen ăn cả

Ukraine vẫn im lặng, không tiết lộ về dụng ý cuộc phản công ngày 6/1 tại Kursk, Nga. (Nguồn: DW)

Quân đội Ukraine đang tiến vào khu vực Kursk của Nga mặc dù phải chịu ngày càng nhiều áp lực ở đây. Các chuyên gia cho rằng, Kiev dường như muốn gửi một thông điệp tới Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump.

Cho đến nay, nhiều điều vẫn chưa rõ ràng sau cuộc tấn công bất ngờ mới nhất (ngày 6/1) của quân đội Ukraine vào khu vực Kursk. Kiev vẫn im lặng, không tiết lộ về dụng ý, giống như cuộc tấn công lần đầu tiên vào khu vực này tháng 8/2024.

Ngày 6/1, Bộ Quốc phòng Nga thông báo về một “nỗ lực tiến công” của lực lượng Ukraine hướng tới Bolshesoldatsky, cách thủ phủ khu vực Kursk 80 km về phía Tây Nam. Theo Moscow, 4 xe tăng, 2 xe tăng chiến đấu bộ binh, 16 xe chiến đấu bọc thép và một xe rà phá bom mìn đã bị phá hủy.

Các blogger về xung đột Nga-Ukraine đã đưa tin về “đoàn xe” của Ukraine và chia sẻ các video dường như được quay bằng máy bay không người lái, cho thấy một số xe tăng của quốc gia Đông Âu trên các cánh đồng và con đường phủ đầy tuyết. Một số blogger đề cập việc Kiev sử dụng tên lửa của phương Tây.

Thoát khỏi vòng tròn bao vây

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia nói, cuộc tấn công của Kiev vào Kursk không phải là cú sốc. Tháng 12/2024, Đại tá Markus Reisner, một chuyên gia quân sự người Áo, đã nhận định với DW rằng, cuộc tấn công như Ukraine vừa thực hiện hoàn toàn có thể xảy ra.

Lý do Đại tá Reisner đưa ra là quốc gia Đông Âu sẽ cố gắng chứng minh cho các đồng minh của mình thấy tầm quan trọng của việc tiếp tục hỗ trợ cho Kiev “ngay trước khi ông Donald Trump nhậm chức tổng thống Mỹ”.

Tổng thống đắc cử Donald Trump đã nhiều lần tuyên bố rằng ông có ý định chấm dứt cuộc xung đột Nga-Ukraine càng sớm càng tốt, mặc dù không nói rõ ông định thực hiện điều đó như thế nào. Trong chiến dịch tranh cử vừa qua, ông Trump cũng đặt câu hỏi về việc tiếp tục hỗ trợ cho Kiev.

Tuy nhiên, kế hoạch thực sự của ông Trump khó có thể trở nên rõ ràng cho đến khi ông nhậm chức vào ngày 20/1.

Theo Đại tá Reisner, vẫn còn quá sớm để tuyên bố “cuộc tấn công thực sự của Ukraine” ở Kursk. “Tấn công có nghĩa là các đơn vị lớn của lực lượng vũ trang sẽ thực hiện một cuộc tấn công ở cấp độ tác chiến để đạt được các mục tiêu chiến lược”, Đại tá Reisner phân tích, đồng thời nói thêm rằng “những gì chúng ta thấy cho đến nay là một cuộc phản công có sự tham gia của tối đa ba lữ đoàn”.

Đại tá Reisner nhận định, mục tiêu thực sự của Ukraine vẫn chưa rõ ràng và thực hiện cuộc phản công này Kiev có một số động cơ nhất định.

Đầu tiên, quân đội Ukraine chịu áp lực ngày càng tăng ở khu vực Kursk và đã mất khoảng một nửa lãnh thổ đã từng kiểm soát cách đây 5 tháng.

Hơn nữa, khu vực do Ukraine kiểm soát ở Kursk rộng khoảng 500 km2 bị Nga tấn công ở ba phía. Rất có thể, bước tiến mới nhất này là một nỗ lực “thoát khỏi vòng tròn” đó.

Thành phố quân sự Pokrovsk ở phía Tây vùng Donetsk đang là trung tâm của cuộc giao tranh trong nhiều tháng. (Nguồn: DW)

Con bài mặc cả

Ông Shashank Joshi, chuyên gia về các vấn đề quân sự tại tạp chí The Economist (Anh), cũng phân tích động thái mới của Kiev với một số lập luận khác. “Ý định của Kiev có thể là khiến lực lượng Nga phải rơi vào thế bất lợi, ngăn họ tiếp tục tấn công”, ông Joshi phân tích với DW.

Đánh giá tình hình sẽ phức tạp hơn vì thực tế đang có cuộc tấn công khá lớn của Nga diễn ra đồng thời ở Kursk, chuyên gia Joshi không loại trừ khả năng cuộc tấn công của Ukraine có thể đóng vai trò là một “con bài mặc cả” trước các cuộc đàm phán ngoại giao dự kiến ​​diễn ra khi ông Trump nhậm chức.

Theo ông Joshi, tính toán của Kiev cũng có thể là sự chuyển hướng cho một cuộc tấn công ở nơi khác. Cuộc tấn công lần này được xem là hành động đánh lạc hướng.

Đại tá Reisner đồng tình với quan điểm của ông Joshi và tin rằng sẽ có thêm ​​một vài bất ngờ liên quan đến ngày 20/1, ông nói: “Nhìn vào vùng Đông Bắc Ukraine, rõ ràng mặt trận này không được phía Nga bảo vệ hoàn toàn”. Theo ông, nếu Ukraine kiểm soát thêm một số khu vực sẽ có thể tiến xa hơn nữa để đạt được thành công tối đa trước khi đàm phán.

Chuyên gia quân sự người Áo này đã trích dẫn các tuyên bố gần đây của Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken để xác nhận. Theo đó, trong chuyến thăm tới Hàn Quốc, ông Blinken đã nói rằng vị trí của Ukraine tại Kursk là “quan trọng” và sẽ đóng vai trò trong các cuộc đàm phán trong tương lai.

Cân nhắc giữa được – mất

Tương tự cuộc tấn công của Ukraine vào Kursk hồi tháng 8/2024, câu hỏi đặt ra một lần nữa là liệu có đáng để Kiev đưa quân vào lãnh thổ Nga hay không?

Điều này đặc biệt quan trọng vì quân đội Ukraine đang rút lui về phía Đông và Moscow kiểm soát ngày càng nhiều lãnh thổ của nước này. Đặc biệt, thành phố quân sự Pokrovsk ở phía Tây vùng Donetsk đang là trung tâm giao tranh trong nhiều tháng.

Các chuyên gia có chung quan điểm rằng, bước tiến mới của Ukraine có thể có rủi ro, nhưng lợi thế chính trị vẫn lớn hơn.

Ông Joshi nói với DW: “Nếu Nga kiểm soát thêm một chút hoặc toàn bộ Pokrovsk, họ sẽ tiến về phía Tây. Điều đó sẽ thật tệ, nhưng không nhất thiết phải tạo ra sự khác biệt về chất đối với cán cân quyền lực và các cuộc đàm phán ngoại giao”.

Theo chuyên gia, nếu Ukraine giữ được Kursk, điều này có thể ảnh hưởng đáng kể đến tình hình của khu vực trong những tháng tới. “Vì vậy, đây là một rủi ro được tính toán”, ông nói.

Trong khi đó, Đại tá Reisner phân tích thêm, đối với Kiev, điều quan trọng là luôn phải thể hiện mình trước khi ông Trump lên nắm quyền, vì sự ủng hộ liên tục của phương Tây là rất quan trọng đối với Ukraine.

Đại tá Reisner cho rằng, cả lực lượng Ukraine và Nga đều “bị suy yếu”. Nếu áp lực của ông Trump không dẫn đến đóng băng xung đột, một cuộc đối đầu tiêu hao có thể lại xảy ra.

Như vậy, có nhiều góc nhìn đối với hành động phản công của Ukraine tại Kursk, Kiev đang nỗ lực hết mình để giành được những lợi thế nhất định cho dù cuộc đàm phán mà ông Trump nói đến có thực sự diễn ra hay không.