Bài học từ Asian Cup
Câu chuyện “cổ tích” của Tajikistan đã khép lại sau trận thua 0-1 trước Jordan ở tứ kết Asian Cup 2023. Trong lần đầu dự giải, đại diện Trung Á đã vượt qua Trung Quốc, Li Băng để xếp nhì bảng, rồi thắng tiếp một thế lực Tây Á (UAE) trước khi dừng bước tại vòng 16 đội.
Thành công của Tajikistan cho thấy, bất ngờ là một phần tất yếu của Asian Cup. Tuy nhiên, đó chẳng phải “gia vị” chủ đạo của sân chơi này. Bởi những câu chuyện thú vị như của Tajikistan chỉ là ví dụ hiếm hoi, giữa một làng bóng đá châu Á bấy lâu nay đã được định hình bởi những đội tuyển hùng mạnh nhất.
Trong 8 đội vào tứ kết, trừ chiến thắng của Tajikistan của UAE, các trận đấu còn lại không có bất ngờ. Nhật Bản, Hàn Quốc, Úc, Iran, Qatar, Uzbekistan đều thắng dưới cơ.
Chiến thắng ngược của Jordan trước Iraq là một trận đấu thú vị, nhưng thực tế là ở Tây Á, ngoại trừ Iran và Ả Rập Xê Út, chuyện các đội như UAE, Qatar, Jordan, Syria… đánh bại lẫn nhau là thường tình.
Điều đó cho thấy, cục diện bóng đá châu Á lâu nay được định hình chặt chẽ. Dù thi thoảng có những bất ngờ như Tajikistan ở giải năm nay, hay chính đội tuyển Việt Nam tại Asian Cup 2023, nhưng đó chỉ là những tia sáng đơn lẻ.
Để so với những thế lực châu Á trường tồn, các đội tuyển như Việt Nam, Thái Lan, Indonesia, hay cao hơn là Qatar, UAE, Iraq cần rất nhiều thời gian xây nền móng. Một hay hai giải đấu thành công chỉ là nấc thang đầu.
Sức bền – chuyện muôn thuở
Đội tuyển Hàn Quốc đã chơi 90 phút kém chất lượng trước Úc ở tứ kết Asian Cup, nhưng chỉ cần một khoảnh khắc tỏa sáng của Son Heung-min (mang về quả phạt đền ở phút 90+5) để kéo trận đấu vào hiệp phụ.
Để rồi trong hiệp phụ, Hàn Quốc đã đá cho Úc nghẹt thở với cường độ chơi bóng dồn dập chẳng khác nào những phút đầu.
Siêu phẩm sau đó của “quốc bảo” Hàn Quốc Son Heung-min chỉ là nét chấm phá, tô điểm thêm cho chiến thắng mang đậm dấu ấn “Những chiến binh Taeguk”: không hay hơn về chiến thuật, nhưng bền bỉ hơn và quyết tâm đến những giây cuối cùng.
Đáng nói hơn, Hàn Quốc chơi “sát ván” với Úc suốt 120 phút, dù trước đó vỏn vẹn 2 ngày, đội bóng này cũng vừa bước qua cuộc marathon thể lực với Ả Rập Xê Út (thắng trên chấm luân lưu).
Tính riêng trong 90 phút, Hàn Quốc bởi thắng 1 trong 5 trận đã đấu ở Asian Cup 2023. Đó là trận thắng 3-1 trước Bahrain trong ngày ra quân. Sau đó, học trò ông Jurgen Klinsmann hòa Jordan (2-2), Malaysia (3-3), Ả Rập Xê Út (1-1) và Úc (1-1). Điều làm nên sự khác biệt của Hàn Quốc chính là thể lực.
Đối thủ của Hàn Quốc ở bán kết là Jordan. Đội bóng Tây Á chưa phải đá trận nào đến tận hiệp phụ, nhưng hãy nhìn cách Jordan hạ Iraq. Bị dẫn bàn đến tận phút 90+4, nhưng vẫn kịp ghi 2 bàn chỉ trong 3 phút (90+5 và 90+7) để ngược dòng. Đó là chiến thắng cho thấy sức bền cả về thể lực lẫn tâm lý đáng nể của Jordan.
Rất nhiều trận đấu then chốt ở Asian Cup 2023 được quyết định bởi bàn thắng trong khoảng 15 phút cuối trận. Khi yếu tố kỹ chiến thuật ngày càng bão hòa, yếu tố định đoạt chiến thắng sẽ nằm ở nền tảng thể lực. Đội nào có thể lực tốt hơn đồng nghĩa có thể chơi kiên trì, dai sức hơn, có thể định đoạt những khoảnh khắc quan trọng.
Cầu thủ Việt Nam chưa đủ khỏe?
Phòng ngự hay tấn công, kiểm soát bóng hay pressing… đều cần thể lực tốt. Không có thể lực, chuyện leo cao ở Asian Cup hay vòng loại World Cup là bất khả thi.
Đó lại là điểm yếu của đội tuyển Việt Nam hiện tại. Trong 12 trận dưới thời HLV Philippe Troussier, Việt Nam chỉ ghi 3 bàn trong 15 phút cuối trận, nhưng có rất nhiều lần thủng lưới ở khoảng thời gian này.
“Họ chỉ chạy được 60, 70 phút. Đó là hệ quả của giải vô địch quốc gia chưa tốt, các cầu thủ chưa quen cường độ thi đấu cao”, HLV Troussier nói.
Đó là sự thật mà bóng đá Việt Nam cần đối diện. Chiến lược gia người Pháp có trách nhiệm khi chưa nâng cao được thể lực của học trò, nhưng bản thân giải vô địch quốc gia hiện nay đã đáp ứng được mấy phần yêu cầu cường độ thi đấu cơ bản của châu Á? Hay có bao nhiêu cầu thủ bước ra từ V-League trụ được ở các giải như Hàn Quốc, Nhật Bản?
HLV Troussier không thể đơn độc đưa đội tuyển Việt Nam vượt ngưỡng. Giấc mộng World Cup chỉ thành, nếu tất cả cùng nhau chung tay.