“Mộc hành địa ca” – dự án múa rối cạn Tế Tiêu độc đáo của nhóm sinh viên Đại học Quốc gia Hà Nội, sự kiện không thể bỏ qua vào cuối tuần

Nằm tại thị trấn Đại Nghĩa, huyện Mỹ Đức, Hà Nội, Phường rối Tế Tiêu là phường rối cạn duy nhất của thủ đô với bề dày lịch sử hơn 400 năm. Không chỉ là cái nôi của nghệ thuật rối cạn, nơi đây còn là một trong số ít những nơi hiện vẫn lưu giữ và phát triển rối tuồng, một loại hình diễn xướng đặc sắc, đậm đà bản sắc dân tộc.

Theo Nghệ nhân ưu tú Phạm Công Bằng – Trưởng phường rối Tế Tiêu, rối cạn Tế Tiêu là sự kết hợp hài hòa và tinh tế của các thành phần khác nhau, từ sân khấu, quân rối, trò và tích trò đến kỹ thuật điều khiển, nghệ thuật trình diễn, âm nhạc, văn học, hát thoại… Hiện phường múa rối Tế Tiêu còn lưu giữ được hơn 20 tích trò là rối tuồng như Thoát Hoan chui ống đồng, Thạch Sanh chém trăn tinh, Thánh Gióng đánh giặc Ân… 

Các nhân vật rối cạn Tế Tiêu tạo nên khác biệt với tạo hình ngộ nghĩnh, thô mộc, màu sắc rực rỡ và đậm chất dân gian từ gỗ sung. Rối cạn Tế Tiêu đòi hỏi ở người nghệ nhân sự khéo léo, tập trung cao độ để hóa thân vào nhân vật rối, đồng thời có sự phối hợp nhịp nhàng giữa các nhân vật với nhau. 

Trải qua bao thăng trầm và khó khăn, nghệ thuật rối cạn Tế Tiêu vẫn tồn tại và phát triển nhờ vào niềm đam mê và nỗ lực bảo tồn của người dân địa phương. Đặc biệt, năm 2022, nghệ thuật này đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, đánh dấu sự ghi nhận và tôn vinh xứng đáng cho một di sản văn hóa quý báu.

“Mộc hành địa ca” được khởi xướng và tổ chức bởi nhóm sinh viên Viện Đào tạo Báo chí và Truyền thông, trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội) phối hợp cùng Phường rối cạn Tế Tiêu. Sự kiện nhằm mục đích quảng bá, giới thiệu những nét đẹp của loại hình múa rối cạn nói chung và tôn vinh những cống hiến của nghệ nhân phường rối Tế Tiêu nói riêng trong hành trình đưa bộ môn nghệ thuật trình diễn này ghi dấu vào danh sách Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Sự kiện hứa hẹn là chuỗi hành trình trải nghiệm đa giác quan, thỏa mãn từ phần nghe, nhìn cho tới nhu cầu khám phá những thú vui của người xưa, đem lại cảm giác như được “xuyên không” về làng quê xưa. Các hoạt động trong sự kiện bao gồm:

– Triển lãm rối cạn “Mộc Họa Dân Gian” (30/11 – 7/12).

– Tham quan và check-in tại làng nghề lụa Vạn Phúc với nhiều địa điểm nổi tiếng như con đường ô rực rỡ, bức tường bích họa, đình, chùa Vạn Phúc,…

– Trải nghiệm điều khiển rối cạn do chính nghệ nhân hướng dẫn.

– Không gian văn hóa: mascot biểu tượng của phường rối cổ Tế Tiêu, tô màu trên tranh khắc gỗ, trò chơi dân gian chơi chuyền, ô ăn quan.

– Chương trình biểu diễn nghệ thuật rối cạn kéo dài hơn 40 phút gồm Lễ rước rối và nhiều tích trò đặc sắc cùng màn giao lưu với các nghệ nhân đến từ Phường rối cạn Tế Tiêu

Sự kiện cuối tuần cực kì phù hợp để các gia đình, các bạn trẻ lên lịch vừa tham quan làng lụa Vạn Phúc (Hà Đông) nức tiếng, vừa thưởng thức màn trình diễn múa rối cạn có 1-0-2.