Mát xanh Cấm Sơn, hồ trên núi cho ‘thuyền ta ngược, thuyền ta xuôi’

Du khách khám phá hồ Cấm Sơn (Bắc Giang) bằng thuyền

Khi cái nắng cuối xuân đã chiếu lấp loá mặt hồ nước, chúng tôi bắt đầu cuộc khám phá hồ Cấm Sơn bằng thuyền sắt xuôi từ phía huyện Lục Ngạn (Bắc Giang) lên đập nước ở phía tỉnh Lạng Sơn.

Thuyền chạy bằng động cơ ô tô nên khá êm. Từng đàn sâm cầm nô nghịch trên mặt hồ, ngơ ngác khi thuyền đến gần mới vội bay lên hay lặn xuống dưới nước sâu. Sâm cầm không chỉ là một loài chim cho thịt ăn ngon, thơm mà sự xuất hiện của nó còn cho chỉ dấu về tình trạng “sức khỏe” môi trường lòng hồ, một chỉ số quan trọng trong việc bảo tồn thiên nhiên.

Sâm cầm ở đây khá nhiều.

Phía bờ xa hoa vải Lục Ngạn đang nở trắng xanh biếc báo hiệu một mùa vải bội thu vào tháng sáu, tháng bảy tới. Những vạt vải xen lẫn cánh rừng tái tạo, rừng nguyên sinh như những tấm thảm xanh khổng lồ bắt mắt. Vải lan ra đến tận mép hồ. Thỉnh thoảng chúng tôi còn bắt gặp những hòn đảo “cô đơn” được phủ kín bởi hoa vải. Chỉ vài tháng nữa, những hòn đảo ấy, những vạt vải trên bờ hồ sẽ chuyển sang màu đỏ rực của vải Lục Ngạn chín.

Một hòn đảo “cô đơn” trong lòng hồ Cấm Sơn đang được phủ kín bởi hoa vải

Nước hồ xanh biếc, gợn sóng khi thuyền lượt nhẹ khiến tôi nhớ đến lời bài hát “Hồ trên núi” của nhạc sĩ Phó Đức Phương “Thuyền ta ngược, thuyền ta xuôi/ Giữa dòng nước bạc, nhịp chèo ta bơi/ Ai đắp đập ai phá núi/ Cho hồ nước đầy là mặt gương soi/ Non xanh mà nước biếc ối a/ Khoan nhặt mái chèo hừ là/ Khoan nhặt mái chèo ối a…”.

Năm 1971, nhạc sĩ Phó Đức Phương đã tới nơi này. Ông đã vẽ lên bức tranh tuyệt đẹp bằng âm nhạc về hồ nước Cấm Sơn do con người đắp đập ngăn dòng mà có. Theo tài liệu của Thông tấn xã Việt Nam, dòng Cấm Sơn xuất phát từ huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn, đến Lục Ngạn thì đập chặn lại thành hồ. Hồ Cấm Sơn cung cấp nguồn nước tưới chính cho sản xuất nông nghiệp của hai tỉnh Lạng Sơn và Bắc Giang.

Khoảnh khắc mặt hồ, bầu trời và thảm cây xanh đều xanh mát. Ảnh: TUẤN ANH

Thực tế quanh hồ có nhiều đập. Nước ở đây còn được xử lý, dẫn về cung cấp nước sạch sinh hoạt, nước sản xuất cho rất nhiều người dân. Nước được dẫn về tới tận TP Bắc Giang (chừng hơn 30 km theo đường chim bay).

Hồ nước còn đóng vai trò điều hoà không khí, trữ nước, chống úng, chống hạn…

Những món ăn dân dã và rất ngon ở vùng hồ nước Cấm Sơn

Thuyền vừa chạm bến để lên đảo, chúng tôi đã thấy người dân đang bắt ốc, con trùng trục. Anh Trương Văn Hùng ở xã Sơn Hải (Lục Ngạn) vừa lái thuyền đưa chúng tôi thăm hồ, nhưng khi lên đảo anh kiêm luôn người bưng đồ ăn cho khách. Từng món ăn được mang ra, bầy lên mặt bàn ăn nhô ra đến tận mép hồ. Tôm, cá lòng hồ chỉ được chế biến đơn giản nhưng ăn rất ngon, đậm đà hương vị tự nhiên.

Anh Hùng cho biết hồ nước là nơi sinh kế của nhiều người dân đánh cá. Trước đây từng có những con cá đến vài chục kg. Gần đây, nguồn lợi này đã khan hiếm hơn. Mặt đập cũng phải xây cao lên do lòng hồ bị bồi lắng.

Một chuyến thuyền thăm lòng hồ do anh Hùng chở có giá 1,5 triệu đồng. Thuyền chở được 20 – 30 người khám phá lòng hồ 2 chiều đi và về. Du khách có thể đặt ăn trên đảo và ăn xong lại lên thuyền về bến.

Khách du lịch có thể nghỉ lại ở những căn homestay để ngắm cảnh hồ Cấm Sơn thay đổi từ sáng sớm đến chiều tà

Quanh đảo đã thấp thoáng những căn homestay rất đẹp. Mấy cây gạo nở hoa đỏ rực như mời gọi du khách…

Theo tài liệu của TTXVN, bình thường mặt hồ Cấm Sơn rộng 2.600 ha nhưng đến mùa mưa, lũ nước dâng cao, mặt hồ lúc này có thể rộng đến 3.000 ha. Chiều dài của hồ gần 30 km, bề ngang nơi rộng nhất 7 km, chỗ hẹp nhất 200m, nơi sâu nhất đến khoảng 47m. Hồ có rất nhiều đảo.

Bờ của hồ Cấm Sơn chính là những ngọn núi điệp trùng. Cư dân sống gần hồ trong những bản làng người dân tộc Nùng, Tày và Kinh.

Buổi sớm mai là thời gian thích hợp nhất để chiêm ngưỡng cảnh sắc, không gian mặt hồ Cấm Sơn. Những làn sương sớm phủ màu trắng đục huyền ảo trên mặt hồ dần tan vào sóng nước khi mặt trời ló rạng…