Chỉ một ngày sau khi ba quân nhân Mỹ thiệt mạng và 34 quân nhân khác bị thương tại Jordan trong một cuộc tấn công mà Washington nhận định là bằng máy bay không người lái do các nhóm dân quân được Iran hậu thuẫn thực hiện, chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden đã gặp phải nhiều áp lực yêu cầu phản ứng cứng rắn mà không châm ngòi cho chiến tranh lan rộng.
Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin trong ngày thứ Hai tại Lầu Năm Góc đã phát biểu: “Tổng thống và tôi sẽ không khoan nhượng trước những cuộc tấn công nhằm vào lực lượng Mỹ và sẽ đưa ra mọi quyết định cần thiết để bảo vệ nước Mỹ, binh lính của chúng tôi”.
Phát ngôn viên An ninh Quốc gia của Nhà Trắng ông John Kirby cho biết: “Chúng tôi không muốn gây ra chiến tranh diện rộng với Iran. Chúng tôi không muốn châm ngòi cho chiến tranh diện rộng tại khu vực, nhưng chúng tôi cần phải làm thứ chúng tôi cần làm”.
Iran đã khẳng định không có dính líu tới cuộc tấn công. Ông Biden trước đó đã ra lệnh tấn công trả đũa nhằm vào các tổ chức do Iran hậu thuẫn nhưng cho tới nay đã kiềm chế đưa ra lệnh tấn công trực tiếp Iran.
Trong ngày Chủ Nhật, ông Biden đã phát biểu: “Và đừng hiểu lầm – chúng tôi sẽ đảm bảo thủ phạm sẽ phải chịu trách nhiệm vào thời điểm và theo phương pháp đúng mong muốn của chúng tôi”.
Tại Gaza, người dân địa phương cho biết, các cuộc không kích nhằm vào các khu dân cư trên toàn thành phố Gaza đã khiến nhiều người thiệt mạng hoặc bị thương. Họ cho biết các xe tăng cũng đang nã pháo vào khu vực phía Đông thành phố và các thuyền của hải quân đồng thời nã pháo và xả súng nhằm vào các khu vực bờ biển phía Tây.
Israel trong năm 2023 đã tuyên bố hoàn tất phần lớn chiến dịch tại miền Bắc Gaza. Quyết định trở lại thành phố Gaza, nơi người dân địa phương đã báo cáo xảy ra nhiều vụ đọ súng quanh bệnh viện chính Al Shifa, cho thấy cuộc chiến đang không diễn ra theo dự kiến.
Các quan chức y tế và hiệp hội nhà báo địa phương cho biết, trong số những người thiệt mạng có bao gồm hai nhà báo người Palestine, Essam El-lulu và Hussein Attalah, cùng với nhiều thành viên gia đình của hai người này.
Về phần mình, Hamas đã phóng loạt tên lửa đầu tiên trong nhiều tuần qua nhằm vào các thành phố của Israel, cho thấy tổ chức điều hành Gaza này vẫn còn khả năng tấn công bằng tên lửa sau bốn tháng chinh chiến.
Quân đội Israel cho biết đã bắn hạ sáu trong tổng số 15 tên lửa. Hamas khẳng định đã phóng các tên lửa này nhằm trả thù cho những người thiệt mạng tại Gaza. Hiện chưa có thông báo nào về thương vong xảy ra tại Israel, sau khi còi báo động không kích đã được bật tại quốc gia này và nhiều tiếng nổ từ các cuộc đánh chặn trên không có thể nghe thấy được.
Người Gaza khẳng định Israel đang phớt lờ Tòa án Quốc tế
Người dân tại Gaza cho biết, những vụ bạo lực xảy ra tại khu nội phận này là sự phỉ báng một phán quyết đưa ra trong tuần vừa rồi bởi Tòa án Quốc tế yêu cầu Israel làm tốt hơn trong nỗ lực bảo vệ thường dân. Quan chức y tế tại đây cho biết, 26.637 người Palestine đã thiệt mạng trong cuộc xung đột với khả năng hàng ngàn thi thể vẫn còn bị kẹt dưới đống đổ nát từ những tòa nhà bị đổ sập.
Mustafa Ibrahim, một người dân tại thành phố Gaza và là một nhà hoạt động nhân quyền người Palestine đang di tản bắt buộc cùng với gia đình tới Rafah trên biên giới phía Nam giáp Ai Cập cùng với hơn một triệu người dân Gaza khác cho biết: “Cuộc chiến vẫn xảy ra một cách bẩn thỉu”.
Ảnh: REUTERS/Mohammed Salem.
Israel đã ra lệnh sơ tán mới tới những khu vực đông dân tại thành phố Gaza, tuy nhiên nhiều người cho biết việc cơ sở hạ tầng viễn thông không hoạt động đồng nghĩa với việc nhiều người sẽ không nhận được cảnh báo này. Israel đã cáo buộc Hamas đã sử dụng thường dân làm lá chắn sống dẫn tới con số thường dân thiệt mạng tăng cao, một cáo buộc mà Hamas đã bác bỏ.
Người dân tại miền Bắc Gaza đã bị buộc phải nghiền thức ăn chăn nuôi để lấy bột mì sau khi cạn kiệt bột mì, gạo và đường, trong khi cuộc khủng hoảng nhân đạo có khả năng sẽ càng trở nên tồi tệ hơn khi nhiều quốc gia ngừng hỗ trợ UNRWA, cơ quan cứu trợ của LHQ cho người tị nạn Palestine.
Mỹ và nhiều quốc gia khác đã ngừng hỗ trợ cơ quan này từ ngày thứ Sáu vừa rồi sau khi Israel khẳng định 13 trong tổng số 13.000 nhân viên của UNRWA tại Gaza đã có dính líu tới cuộc tấn công ngày 7 tháng 10 của Hamas nhằm vào Israel khiến 1.200 người thiệt mạng.
Một phát ngôn viên của LHQ cho biết, Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres đã gặp lãnh đạo nhóm điều tra nội bộ tại tổ chức quốc tế này nhằm đảm bảo những điều tra về các cáo buộc này “sẽ được thực hiện nhanh chóng và hiệu quả nhất có thể”.
Báo cáo của Israel khẳng định 190 nhân viên của UNRWA đã tham gia các nhóm dân quân, và nêu tên 11 người trong đó.
UNRWA đã khẳng định, hơn 150 nhân viên đã thiệt mạng từ tháng 10 năm 2023 tới nay và một triệu người Palestine đang trú ẩn trong các tòa nhà của họ, cho biết họ sẽ phải ngừng hoạt động trong vòng một tháng nếu như không nhận được hỗ trợ tài chính. Cơ quan này cũng cho biết đã sa thải một số nhân viên ngay sau khi nhận được cáo buộc của Israel.
Nhiều vụ không kích cũng được thực hiện nhằm vào Khan Younis miền Nam Gaza, mục tiêu chính của Israel từ tuần vừa rồi, sau khi lực lượng nước này đưa quân vào sâu khu vực lãnh thổ gồm hàng trăm ngàn người đã vừa phải sơ tán khỏi các khu vực khác.
Hàng ngàn người đang bị buộc phải bỏ chạy một cách tuyệt vọng. Nhiều người bỏ chạy về phía Nam mang theo trẻ nhỏ và vài tấm chăn. Suleiman Abusari, một bé trai ngồi trên xe lăn được bố đẩy, cho biết chân của em đã bị chặt bỏ sau khi em bị thương trong một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Israel.
“Ước mơ của cháu là được chơi bóng đá. Họ đã cướp đi ước mơ của cháu”.
“Chưa cán qua vạch đích”
Tổng thống Biden và lãnh đạo các nước đã hối thúc đưa ra lệnh đình chiến để cho phép giải phóng con tin mà Hamas bắt giữ và đưa thêm hàng hóa cứu trợ vào Gaza.
Chính phủ Israel cho biết những thảo luận trong ngày Chủ Nhật được Qatar khởi xướng và có sự góp mặt của lãnh đạo cơ quan tình báo các nước Mỹ, Israel và Ai Cập đã “có tính xây dựng”, tuy nhiên cũng khẳng định “còn nhiều khúc mắc đáng kể”. Hamas đã khẳng định sẽ không trả tự do cho con tin cho tới khi Israel cam kết sẽ kết thúc chiến tranh. Israel đã khẳng định sẽ tiếp tục chiến đấu tới khi Hamas bị tiêu diệt.
Phát ngôn viên an ninh quốc gia của Nhà Trắng cho biết, một bộ khung cho thỏa thuận giải phóng con tin đã được đề ra, nhưng “hiện tại chúng tôi vẫn chưa cán qua vạch đích”.
Các cơ quan truyền thông Syria và Iran cho biết, tại nước láng giềng Syria, hai người đã thiệt mạng và nhiều người bị thương trong một cuộc tấn công mà Israel thực hiện nhằm vào khu ngoại ô thành phố thủ đô nước này. Đại sứ của Iran tại Damascus bác bỏ các báo cáo cho rằng khu vực này là một tiền đồn quân sự của Iran. Israel, vốn từ lâu đã được cho là sẵn sàng tấn công các mục tiêu liên quan tới Iran tại Syria, đã từ chối bình luận.
Nguyễn Quang Minh (Reuters)
