Luật Điện lực (sửa đổi) tạo ra khung pháp lý thuận lợi cho phát triển thị trường điện

Là chuyên gia kinh tế, PGS.TS. Ngô Trí Long – nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính) – đã có những chia sẻ, đánh giá cao về Luật Điện lực (sửa đổi) ngay sau khi được Quốc hội thông qua vào chiều 30/11.

PGS.TS. Ngô Trí Long chia sẻ về những điểm mới của Luật Điện lực (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua. Ảnh: HT

Thưa PGS.TS. Ngô Trí Long, chiều 30/11 Luật Điện lực (sửa đổi) đã được Quốc hội thông qua. Vậy theo ông đâu là điểm mới đáng chú ý của Luật sửa đổi?

Luật Điện lực (sửa đổi) đã được Quốc hội thông qua vào chiều 30/11, theo đánh giá của tôi và nhiều chuyên gia, một trong những thay đổi lớn của Luật Điện lực (sửa đổi) là việc điều chỉnh cơ cấu thị trường điện, nhằm hướng tới một thị trường điện vận hành hiệu quả, minh bạch hơn. Các quy định về thị trường điện, phân phối, mua bán điện giữa các bên, đặc biệt là việc nâng cao vai trò của các tổ chức, doanh nghiệp trong việc tham gia vào thị trường điện sẽ giúp gia tăng tính cạnh tranh và giảm thiểu tình trạng độc quyền.

Điểm mới quan trọng trong Luật Điện lực (sửa đổi) là việc đẩy mạnh việc phát triển năng lượng tái tạo. Đặc biệt là các chính sách khuyến khích đầu tư vào năng lượng mặt trời, gió và các nguồn năng lượng tái tạo khác. Điều này phù hợp với xu hướng phát triển bền vững và ứng phó với biến đổi khí hậu của thế giới hiện nay.

Luật sửa đổi cũng đưa ra các quy định mới nhằm quản lý giá điện hợp lý, công khai và minh bạch hơn. Điều này sẽ bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và thúc đẩy các cơ chế điều chỉnh giá điện linh hoạt, phù hợp với tình hình thực tế của nền kinh tế và thị trường điện.

Đồng thời, Luật cũng tập trung vào việc bảo vệ an ninh năng lượng quốc gia, quản lý tốt nguồn tài nguyên điện và bảo vệ lợi ích quốc gia, đảm bảo cung cấp điện ổn định cho phát triển kinh tế – xã hội.

Bên cạnh đó, Luật sửa đổi cũng quy định chính sách ưu đãi cho các dự án phát triển hạ tầng điện, đặc biệt là những khu vực khó khăn, vùng sâu, vùng xa. Điều này sẽ giúp nâng cao khả năng tiếp cận điện năng cho người dân ở các khu vực này.

Tóm lại, những điểm mới của Luật Điện lực sửa đổi lần này không chỉ tạo ra một khung pháp lý thuận lợi cho phát triển thị trường điện mà còn góp phần nâng cao tính bền vững trong phát triển năng lượng của Việt Nam.

Theo ông, Luật Điện lực (sửa đổi) đã giải quyết được những điểm nghẽn nào trong phát triển điện lực trong thời gian qua?

Theo tôi, Luật Điện lực (sửa đổi) lần này đã giải quyết được một số điểm nghẽn quan trọng trong phát triển điện lực của Việt Nam trong thời gian qua, cụ thể:

Trước khi sửa đổi, thị trường điện Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế về cạnh tranh, dẫn đến tình trạng độc quyền và thiếu sự minh bạch trong việc phân phối điện. Luật sửa đổi đã có những quy định rõ ràng về việc mở rộng và phát triển thị trường điện, đặc biệt là xây dựng các cơ chế cho phép nhiều thành phần kinh tế tham gia.

Luật Điện lực (sửa đổi) đã khuyến khích đầu tư vào năng lượng tái tạo. Ảnh: TH

Trong thời gian qua, sự phát triển của năng lượng tái tạo (như điện mặt trời, điện gió) tại Việt Nam gặp không ít khó khăn do thiếu cơ chế, chính sách hỗ trợ rõ ràng và hiệu quả. Luật Điện lực sửa đổi đã tạo ra các chính sách khuyến khích đầu tư vào năng lượng tái tạo, như xây dựng cơ chế giá hợp lý, hỗ trợ các dự án năng lượng tái tạo và thúc đẩy sự tham gia của các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Điều này sẽ giúp tăng cường nguồn cung năng lượng tái tạo, đồng thời giảm thiểu sự phụ thuộc.

Trước khi sửa đổi, việc quản lý giá điện còn gặp khó khăn, thiếu sự linh hoạt và chưa minh bạch. Điều này đôi khi dẫn đến sự không công bằng giữa các nhóm người tiêu dùng và doanh nghiệp, đồng thời gây khó khăn cho các nhà đầu tư trong việc dự báo và lập kế hoạch kinh doanh. Luật sửa đổi đã đưa ra các cơ chế quản lý giá điện linh hoạt hơn, giúp điều chỉnh giá điện phù hợp với cung – cầu thị trường,

Một trong những nghẽn lớn là sự phát triển không đồng bộ của hạ tầng điện, đặc biệt là ở các vùng sâu, vùng xa. Các khu vực này thường gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn điện, làm ảnh hưởng đến phát triển kinh tế – xã hội. Luật Điện lực (sửa đổi) đã đưa ra các chính sách hỗ trợ mạnh mẽ để phát triển hạ tầng điện tại các khu vực này, từ đó đảm bảo việc cung cấp điện ổn định và công bằng cho mọi khu vực trên cả nước.

Với nhu cầu điện ngày càng tăng và sự phụ thuộc vào nguồn năng lượng nhập khẩu, vấn đề an ninh năng lượng là một thách thức lớn. Luật sửa đổi đã có những quy định chặt chẽ hơn về bảo vệ an ninh năng lượng quốc gia, đảm bảo nguồn cung ổn định và giảm thiểu các nguy cơ gián đoạn cung cấp điện từ các yếu tố bên ngoài.

Như vậy, Luật Điện lực (sửa đổi) đã giải quyết được nhiều vấn đề căn bản trong phát triển điện lực của Việt Nam, giúp ngành điện vận hành hiệu quả hơn, đảm bảo phát triển bền vững và đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của nền kinh tế.

Để đảm bảo từ ngày 1/2/2025 Luật Điện lực (sửa đổi) được triển khai và đi vào cuộc sống, theo ông Bộ Công Thương cần ưu tiên thực hiện những công việc gì?

Để Luật Điện lực (sửa đổi) có thể được triển khai và đi vào cuộc sống vào ngày 1/2/2025, Bộ Công Thương cần thực hiện một số bước quan trọng sau:

Bộ Công Thương cần ban hành và hoàn thiện các nghị định, thông tư hướng dẫn cụ thể về việc thực thi các quy định của Luật Điện lực. Điều này bao gồm các quy định về cơ chế giá điện, quy trình cấp phép cho các dự án điện, cũng như quyền và nghĩa vụ của các bên liên quan.

Trong thời gian tới, cần nâng cấp và hoàn thiện hệ thống hạ tầng điện, đặc biệt là các công trình điện lưới quốc gia, để đảm bảo tính ổn định và khả năng vận hành của hệ thống điện khi các quy định mới được áp dụng.

Luật Điện lực (sửa đổi) đã tháo gỡ nhiều điểm nghẽn trong phát triển thị trường điện Việt Nam. Ảnh: Mạnh Hùng

Ngoài ra, Bộ cũng cần tổ chức các chương trình đào tạo cho các cán bộ, công chức, đặc biệt là những người làm việc trong lĩnh vực quản lý, vận hành và kiểm tra, giám sát hoạt động điện lực, giúp họ hiểu rõ và áp dụng đúng các quy định mới.

Cần tăng cường công tác tuyên truyền để người dân, doanh nghiệp và các tổ chức có liên quan hiểu rõ và tuân thủ các quy định của Luật Điện lực mới. Việc này sẽ giúp giảm thiểu những khó khăn khi áp dụng luật vào thực tế.

Bộ Công Thương cần phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, địa phương khác như Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, và các cơ quan địa phương để đồng bộ hóa các chính sách và thực hiện các biện pháp hỗ trợ hợp lý trong quá trình triển khai.

Bộ cần xây dựng cơ chế theo dõi và đánh giá việc thực thi Luật Điện lực để kịp thời điều chỉnh, sửa đổi nếu cần thiết. Việc này giúp đảm bảo sự hiệu quả và hợp lý của luật trong thực tế.

Những bước đi này sẽ giúp tạo ra một môi trường hoạt động minh bạch, ổn định, đồng thời nâng cao khả năng cạnh tranh và bền vững cho ngành điện lực.

Xin trân trọng cảm ơn ông!