Lối sống 'Tây hóa' làm gia tăng ung thư đại trực tràng

Ung thư đại trực tràng gia tăng vì lối sông ‘Tây hóa’ - Ảnh 1. — Nội soi dạ dày, đại tràng giúp sàng lọc sớm bệnh ung thư đường tiêu hóa - Ảnh: BVCC

Lối sống "Tây hóa" làm gia tăng ung thư đại trực tràng

Theo bác sĩ Nguyễn Bình Nguyên, trung tâm tiêu hóa Bệnh viện Bạch Mai, thực tế tỉ lệ mắc bệnh tăng nhanh do hai yếu tố là lối sống và di truyền.

"Lối sống "Tây hóa" với chế độ ăn nhiều thịt đỏ, thịt chế biến sẵn, ít chất xơ, kèm theo thói quen hút thuốc, uống rượu và ít vận động là tác nhân hàng đầu. Đáng chú ý, bệnh không chỉ gặp ở người cao tuổi mà đang trẻ hóa, nhiều trường hợp dưới 45 tuổi đã mắc bệnh", bác sĩ Nguyên cho hay.

Theo bác sĩ Nguyên, người có nguy cơ cao mắc ung thư đại trực tràng có hai nhóm. Trong đó, nhóm người lớn tuổi (trên 45), có tiền sử viêm ruột mạn tính (viêm đại trực tràng chảy máu, Crohn), từng xạ trị vùng bụng, hoặc gia đình có người mắc ung thư đại trực tràng, đa polyp tuyến.

Khoảng 5% trường hợp liên quan đến đột biến gene như hội chứng Lynch.

Nhóm có thể thay đổi là những người thừa cân, đái tháo đường type 2, chế độ ăn không lành mạnh, lạm dụng rượu bia, thuốc lá.

Làm thế nào để giảm nguy cơ mắc bệnh?

"Không có cách nào đảm bảo 100%, nhưng chúng ta có thể kiểm soát bằng các biện pháp dự phòng", bác sĩ Nguyên nhấn mạnh.

Thứ nhất: Thay đổi lối sống bằng việc giảm cân (nếu thừa cân). Tăng cường hoạt động thể chất giúp làm giảm nguy cơ ung thư đại tràng và polyp. Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh như ăn nhiều trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, ăn ít thịt đỏ và thịt chế biến sẵn. Giảm hoặc ngừng rượu bia, bỏ thuốc lá.

Thứ hai: Sàng lọc định kỳ - đây là "chìa khóa vàng" phát hiện sớm polyp tiền ung thư. Nếu cắt bỏ polyp kịp thời, nguy cơ ung thư giảm tới 90%.

Sàng lọc ung thư đại trực tràng thường xuyên là một trong những biện pháp hiệu quả nhất để phòng ngừa ung thư đại trực tràng.

Hầu hết các ung thư đại trực tràng đều phát triển từ polyp tiền ung thư. Polyp phát triển từ nhỏ, tới lớn, sau đấy loạn sản và ung thư hóa. Từ thời điểm các tế bào bất thường đầu tiên bắt đầu phát triển thành polyp, thường mất khoảng 10 - 15 năm để chúng phát triển thành ung thư đại tràng.

Với sàng lọc thường xuyên, hầu hết các polyp có thể được tìm thấy và cắt bỏ trước khi chúng có cơ hội biến thành ung thư. Sàng lọc cũng có thể phát hiện ung thư đại tràng ở giai đoạn sớm hơn, chưa lan rộng và có thể dễ điều trị hơn, giúp cải thiện tiên lượng bệnh và thời gian sống thêm.

Khi nào nên tầm soát bệnh?

Bác sĩ Nguyên cho hay theo khuyến cáo của Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, người từ 45 tuổi nên sàng lọc dù không có triệu chứng.

Với người có yếu tố nguy cơ cao (tiền sử cá nhân ung thư đại trực tràng hoặc polyp đại trực tràng, tiền sử gia đình ung thư đại trực tràng, tiền sử bệnh ruột viêm, nghi ngờ mắc hội chứng ung thư đại trực tràng di truyền, tiền sử xạ trị vùng bụng hoặc chậu), cần sàng lọc sớm hơn, thậm chí từ 20-30 tuổi.

"Khi có triệu chứng như đau bụng, rối loạn tiêu hóa kéo dài, đi ngoài ra máu… thường xuất hiện khi bệnh đã tiến triển. Vì vậy đừng chờ đến lúc có dấu hiệu mới đi khám", bác sĩ Nguyên khuyến cáo.