ສຽງດັງຈາກພາກໃຕ້: ສຽງຂອງຄົນຮັກຊີວິດ

ອາຈານ, ນັກຄົ້ນຄວ້າ, ນັກວິຈານວັນນະຄະດີ, ສິລະປະ, ສາດສະດາຈານ ຮ່ວາງຈູງເຟືອງ ຫາກໍ່ອອກບົດບັນທຶກບົດວິຈານທີ່ເພິ່ນເວົ້າວ່າ “ອາດຈະເປັນຜົນງານສຸດທ້າຍຂອງລາວ” ທີ່ມີຊື່ວ່າ Echoes from the South (ສຳນັກພິມຈຳໜ່າຍດ່າໜັງ).

ປຶ້ມດັ່ງກ່າວເຕັມໄປດ້ວຍເກືອບ 270 ໜ້າ, ລວມມີ 2 ພາກຄື : ທີ່ຢູ່ແຫ່ງຄວາມຮັກ ແລະ ໃນຕົວເຈົ້າມີຂ້ອຍ, ໄດ້ຮວບຮວມ 36 ບົດທີ່ໄດ້ລົງພິມໃນໜັງສືພິມ, ວາລະສານ, ປຶ້ມແນະນຳ... ກ່ຽວກັບວັນນະຄະດີ, ນັກປະພັນ, ນັກກະວີທັງຢູ່ພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດ, ທັງ “ເກົ່າ” ແລະ “ໃໝ່”.

ສຽງສະທ້ອນຈາກພາກໃຕ້ “ເລົ່າຄືນ” ເລື່ອງວັນນະຄະດີດ້ວຍຄວາມຄິດຂອງທັງຜູ້ອ່ານ ແລະນັກວິຈານ. ໃນບົດຂຽນທີ່ຖືກເລືອກເປັນຫົວເລື່ອງ, ນັກປະພັນໄດ້ແບ່ງປັນຄວາມຮູ້ສຶກຂອງຕົນຕໍ່ບົດປະພັນເລື່ອງສັ້ນຂອງ ເຈິ່ນເຈືອງແຄ໋ງ, ນັກປະພັນຊາວໄຕ້ຫວັນ ດ້ວຍຄວາມເຫັນອົກເຫັນໃຈຕໍ່ສະຖານະການ “ພີ່ນ້ອງຮ່ວມຊາດໃນທົ່ວປະເທດຕ້ອງແບ່ງແຍກສອງຝັ່ງຊ່ອງທາງ”.

ອອກຈາກບ້ານເກີດຂອງ ກວາງຫງາຍ ໄປດຳລົງຊີວິດ ແລະ ຮໍ່າຮຽນຢູ່ ໄຊງ່ອນ ໃນຊຸມປີ 1960, ທ່ານ ຮ່ວາງຈູງເຟືອງ ມີປະສົບການສົງຄາມ, ປາດຖະໜາຢາກສັນຕິພາບ, ເອກະພາບ, ມີບົດປະພັນຫຼາຍປະການເມື່ອຍັງຮຽນຢູ່ໂຮງຮຽນລົງພິມໃນສື່ສິ່ງພິມຊ້າຍ.

ສະນັ້ນ, ຄຳຕອບຂອງຜູ້ຂຽນຕໍ່ບົດບັນທຶກນີ້ ຍັງເປັນການແບ່ງປັນຢ່າງເລິກເຊິ່ງວ່າ: “ບັນດາຜົນງານຂອງ ເຈິ່ນເຈືອງແຄ໋ງ ໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ວັນນະຄະດີຢູ່ທ້ອງຖິ່ນໃດໜຶ່ງສາມາດໄປຮອດໄກກວ່າຝາ ເພື່ອຊອກເຫັນອົກເຫັນໃຈຈາກຜູ້ອ່ານ ດ້ວຍການຮ່ວມສຳພັນກັບມະນຸດສະທຳ… ສຳລັບຂ້າພະເຈົ້າແລ້ວ, ບັນດາບົດປະພັນນີ້ບໍ່ພຽງແຕ່ເປີດປະຕູສູ່ຈິດສຳນຶກເຖິງປະເທດທີ່ປະສົບກັບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກຫຼາຍຢ່າງຄືບ້ານເກີດເມືອງນອນ, ສິລະປະວັດທະນະທຳ”.

ສາດສະດາຈານ ຮ່ວາງຈູງເຟືອງ ແນະນຳການເກັບກຳບັນດາບົດປະພັນທີ່ວິຈານແອັກໂກ້ຈາກພາກໃຕ້

ປຶ້ມເປີດດ້ວຍບົດຄວາມບົດກະວີ - ທີ່ຢູ່ຂອງຄວາມຮັກ, ແນະນໍານັກກະວີຊາວຊິລີ Pablo Neruda (1904-1973). ໂດຍບໍ່ມີການຫນັກແຫນ້ນກ່ຽວກັບຊີວະປະວັດ, Neruda ໃນວຽກງານດັ່ງກ່າວໄດ້ປະກົດຕົວເປັນຮູບແຕ້ມຂອງນັກປະຕິວັດຕ້ານ fascist, ຊຸກຍູ້ການເຄື່ອນໄຫວຂອງຄອມມິວນິດທີ່ເຂັ້ມແຂງທີ່ບໍ່ພຽງແຕ່ມີອິດທິພົນໃນປະເທດເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ຍັງແຜ່ຂະຫຍາຍໄປສູ່ຫລາຍປະເທດທົ່ວໂລກ. ຂໍຂອບໃຈກັບປຶ້ມຫົວນີ້, ຜູ້ອ່ານຍັງຮູ້ວ່າ Neruda ມີສາຍພົວພັນໃກ້ຊິດກັບຫວຽດນາມ, ບໍ່ພຽງແຕ່ເດີນທາງໄປອິນດູຈີນແລະຫວຽດນາມໂດຍລົດເມຕັ້ງແຕ່ປີ 1928 ເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ຍັງໄດ້ຊົມເຊີຍການຕໍ່ສູ້ຕ້ານສະຫະລັດຂອງປະຊາຊົນຂອງພວກເຮົາເພື່ອຊ່ວຍປະຢັດປະເທດ, ໂດຍສະເພາະຜ່ານບົດກະວີ The Urge to Destroy Nixon ແລະເພງສັນລະເສີນການປະຕິວັດ Chilean ...

ໃນບັນດານັກປະພັນ “ເກົ່າ”, ນັກປະພັນ Xuan Tam (1916-2012), ນັກກະວີຂອງຂະບວນການກະວີໃໝ່ ແລະປະຈຸບັນຢູ່ໃນບັນດານັກກະວີຫວຽດນາມ ນັບແຕ່ປີ 1940 ໄດ້ຖືກ “ປ່ຽນແປງໃໝ່” ໂດຍທ່ານ ຮ່ວາງຈູງເຟືອງ ດ້ວຍເລື່ອງໃໝ່, ແນວຄວາມຄິດບົດກະວີໃໝ່, ເພື່ອໃຫ້ຜູ້ອ່ານບໍ່ພຽງແຕ່ລະນຶກເຖິງບົດກະວີທີ່ມີຊື່ສຽງຂອງລະດູຮ້ອນ…

ຫຼືການຕີລາຄາໃໝ່ຂອງ ຫງວຽນວີ (1912-1971), ຮ່ວາງຈຸ່ນເຟືອງ ໄດ້ໃຫ້ຂໍ້ສັງເກດ ແລະ ຍັງເຕືອນນັກປະພັນອີກຫຼາຍຄົນວ່າ: “ໂຊກຊະຕາຂອງລາວແມ່ນໂຊກຊະຕາຂອງນັກປັນຍາຊົນທີ່ກະທຳ, ຕໍ່ສູ້ດ້ວຍຊີວິດ, ນຳເອົາຄວາມຮູ້, ສະຕິປັນຍາຂອງຕົນມາຮັບໃຊ້ສັງຄົມ, ຮັບໃຊ້ວັດທະນະທຳ”.

ກປ. ພວກເຮົາຢາກເນັ້ນໃສ່ວັກຕົວອຽງຂ້າງເທິງນີ້ເພື່ອເປັນການແບ່ງປັນກ່ຽວກັບບົດບາດ ແລະ ພາລະກິດຂອງນັກຂຽນໂດຍທົ່ວໄປ, ແລະນັກກະວີ ໂດຍສະເພາະໃນຊີວິດ, ເພື່ອສ້າງຜົນງານໃຫ້ແກ່ສັງຄົມຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ.

ສຽງສະທ້ອນຈາກພາກໃຕ້ຍັງມີຫຼາຍຄຳແນະນຳທີ່ໜ້າສົນໃຈສຳລັບຜູ້ອ່ານກ່ຽວກັບນັກຂຽນ ຫວູຮົ່ງ (1923-2013), ຖືວ່າ “ເຂົ້າໃຈ ແລະ ເຂົ້າໃຈການປ່ຽນແປງຂອງຊີວິດ”; ກ່ຽວກັບນັກກະວີ ແລະ ນັກແປ Diem Chau (1937-2006), ຜູ້ທີ່ຕິດພັນກັບວາລະສານຝ່າຍຊ້າຍກ່ອນປີ 1975 ເຊັ່ນ: ດັທນູກ, ອ່າວຈີ່, ດອຍດ້ຽນ, ດົ່ງເດື່ອ, ດົ່ງວັນ, ລຳແດນ; ກ່ຽວກັບ Tuong Linh (1930-2021), ນັກກະວີ neoclassical, ຜູ້ທີ່, ເຖິງວ່າຈະ "ໄປຫາຕາເວັນຕົກລົງ", ຍັງ "ປະໄວ້ບົດກະວີຂອງຊີວິດຂອງຕົນເຖິງອາລຸນ"; ກ່ຽວກັບນັກປະພັນ ແລະ ນັກຂ່າວປະຈຸບັນ Tu Nguyen Thach, ເຖິງວ່າຈະອອກກິນເບ້ຍບຳນານກໍ່ຕາມ, ແຕ່ຍັງສືບຕໍ່ຂຽນ, ໃນນັ້ນ, ວຽກງານ “ຄູບ້ານ” (ຕາມນາມສະກຸນກວາງອານ) ໄດ້ຮັບລາງວັນສູງສຸດໃນການແຂ່ງຂັນ “ຄູທີ່ຮັກແພງ” ຄັ້ງທີ 2 (2023) ດ້ວຍນາງ ຮ່ວາງຈຸ່ນເຟືອງ ເປັນຜູ້ຕັດສິນໂດຍບໍ່ຮູ້ວ່າແມ່ນໜຶ່ງໃນຕົວລະຄອນຂອງຕົນ...

ຕະຫຼອດຫນັງສື Echoes from the South ແມ່ນສຽງທີ່ຈິງໃຈຂອງຄູສອນ, ນັກຂຽນ, ນັກຄົ້ນຄ້ວາທີ່ເບິ່ງຊີວິດທຸກໆມື້, ທຸກໆຊົ່ວໂມງດ້ວຍລາຍລະອຽດ, ສະເພາະ, ແລະມີຄວາມເປັນມະນຸດຫຼາຍ, ມີມະນຸດສະທໍາຫຼາຍ, ການແນມເບິ່ງແບບງ່າຍໆແຕ່ເລິກເຊິ່ງ, ຂອງຄົນທີ່ຮັກຊີວິດຢ່າງແທ້ຈິງ.

NGUYEN MINH HAI

ທີ່ມາ