Mới đây, với việc hoàn thành và chính thức đưa vào hoạt động 3 trung tâm chuyên sâu: tim mạch nhi, phẫu thuật nhi và sơ sinh, Bệnh viện (BV) Nhi đồng 1 trở thành trung tâm chuyên sâu uy tín trong các lĩnh vực này của khu vực ASEAN.
Chuyên sâu hồi sức cấp cứu
Bác sĩ (BS) Bạch Văn Cam, cố vấn chuyên môn cao cấp, người thầy của nhiều thế hệ BS đã gắn bó với BV Nhi đồng 1 từ trước năm 1975 đến nay, cho hay: Từ những năm 2000, trước bối cảnh mô hình bệnh tật thay đổi ngày càng phức tạp, để có thể giảm áp lực điều trị cho các BV trên địa bàn TP.HCM và tuyến tỉnh, BV Nhi đồng 1 đã chú trọng phát triển theo hướng nhi khoa chuyên sâu trên cơ sở nền tảng nhi khoa đại chúng vững chắc đã có.
Hiện nay, BV Nhi đồng 1 đã chuyên sâu hóa nhiều lĩnh vực. Đặc biệt, trong lĩnh vực hồi sức cấp cứu, BV đã triển khai nhiều kỹ thuật phức tạp chuyên sâu như lọc máu liên tục, thở máy rung tần số cao, hạ thân nhiệt chỉ huy, quy trình báo động đỏ nội viện khởi xướng từ năm 2008 đã cứu sống nhiều bệnh nhi nguy cấp mà trước đó tỷ lệ cứu sống chỉ 1 – 2%. Kỹ thuật tuần hoàn ngoài cơ thể (ECMO) là kỹ thuật chuyên sâu, cứu sống nhiều bệnh nhi nguy kịch mà trước đây gần như chắc chắn tử vong. Việc áp dụng nhiều kỹ thuật chuyên sâu đã giúp giảm tỷ lệ tử vong trẻ em tại BV từ 1,4% vào năm 2005 xuống còn 0,36% vào năm 2022.
Có thể cứu sống trẻ sinh non 23 tuần
Theo PGS-TS Nguyễn Thanh Hùng – Giám đốc BV Nhi đồng 1, bên cạnh việc đẩy mạnh các kỹ thuật hồi sức cấp cứu chuyên sâu, trong thời gian tới, BV sẽ chú trọng phát triển 4 mũi nhọn chuyên sâu khác bao gồm phẫu thuật nhi, tim mạch can thiệp, bệnh lý nhiễm trùng – dịch bệnh, sơ sinh.
BV Nhi đồng 1 là đơn vị có trung tâm chuyên sâu sơ sinh đầu tiên của cả nước, quy mô 150 giường với nhiều kỹ thuật cao được triển khai, đạt chuẩn hồi sức sơ sinh cấp 4 (cấp cao nhất theo tiêu chuẩn quốc tế). Trung tâm có thể cứu sống trẻ sinh non 23 tuần, cân nặng lúc sinh là 400 gram. Kết quả này ngang tầm với các trung tâm sơ sinh các nước trong khu vực.
Bệnh lý võng mạc ở trẻ sơ sinh non tháng có thể khiến trẻ mù lòa nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, cũng đã được BV Nhi đồng 1 đưa vào tầm soát cách đây 20 năm. Hiện nay, ngoài điều trị bệnh lý này bằng laser, BV còn triển khai kỹ thuật tiêm thuốc nội nhãn giúp tăng thêm tỷ lệ thành công cho các ca bệnh rất phức tạp.
Đơn vị bệnh lý chuyển hóa ra đời năm 2017 làm tiền đề cho khoa Sơ sinh 2 và Chuyển hóa di truyền được thành lập năm 2021. Đây là nơi tiếp nhận những trẻ mắc bệnh hiếm về chuyển hóa di truyền ở cả khu vực phía nam, giúp cứu sống nhiều bệnh nhi nặng, hiểm nghèo mà trước đây gần như không được chẩn đoán và điều trị phù hợp. Điều này cũng góp phần giảm tỷ lệ tử vong trẻ sơ sinh mắc bệnh hiếm, bệnh hiểm nghèo… từ gần 10% vào năm 2004 xuống dưới 1% vào năm 2022.
Với phương pháp EXIT, BV Nhi đồng 1 đã tiến hành can thiệp, phẫu thuật cấp cứu cho trẻ sơ sinh ngay khi vừa ra khỏi bụng mẹ.
“Có những trẻ có bệnh lý nguy hiểm từ khi còn trong bào thai, nếu sinh ra cắt dây rốn thì đứa trẻ tử vong trên bàn mổ. BV Nhi đồng 1 phối hợp để đặt nội khí quản hoặc mở khí quản thai nhi và thông khí khi sinh, can thiệp khẩn cấp khi đầu đứa trẻ vừa nhô khỏi bụng mẹ. Sau khi trẻ ra đời, sẽ cắt dây rốn và nhanh chóng chuyển về BV Nhi đồng 1 để phẫu thuật, chăm sóc và điều trị tích cực tiếp tục”, theo BS Đào Trung Hiếu, nguyên Phó giám đốc phụ trách chuyên môn khối ngoại – người đã trực tiếp thực hiện phẫu thuật EXIT từ những ngày đầu tiên vào tháng 4.2019.
Triển khai kỹ thuật ghép tim
Từ năm 2004, BV Nhi Đồng 1 triển khai phẫu thuật tim kín, và ngày 1.6.2007 triển khai phẫu thuật tim hở. 2 năm sau đó, BV tiếp tục đưa Đơn vị thông tim can thiệp vào hoạt động. Đến nay, BV đã thực hiện phẫu thuật cho hơn 5.000 bệnh nhi và thông tin can thiệp cho hơn 8.000 bệnh nhi. Nhờ đó, tỷ lệ bệnh nhi tử vong do mắc bệnh tim giảm ngoạn mục từ 7,7% vào năm 2004 xuống chỉ còn 0,45% vào năm 2022.
PGS-TS Vũ Minh Phúc, nguyên Phó trưởng khoa Y – Đại học Y Dược TP.HCM, Trưởng khoa Tim mạch BV Nhi đồng 1, cho biết:
Từ nhiều năm qua, BV Nhi đồng 1 đã hoàn thiện các kỹ thuật điều trị từ đơn giản đến chuyên sâu, phức tạp cũng như can thiệp tim mạch ở trẻ sơ sinh cực non rất nhẹ cân… BV tiến tới có thể giải quyết hết tất cả các bệnh lý tim phức tạp nhất, đặc biệt sẽ triển khai thành công kỹ thuật ghép tim trẻ em trong thời gian tới.
BV Nhi đồng 1 cũng là nơi đào tạo, huấn luyện và chuyển giao các kỹ thuật về can thiệp tim mạch ở trẻ em, đặc biệt là thông tim can thiệp, cho nhiều BV trong và ngoài nước. BV cũng là nơi hợp tác quốc tế với nhiều chuyên gia tim mạch hàng đầu thế giới. Trong tháng 6.2023, Trung tâm tim mạch của BV sẽ được công nhận là một trong những trung tâm tim mạch xuất sắc của tổ chức Children’s Heartlink (Mỹ) trong điều trị bệnh tim bẩm sinh trẻ em.
“BV Nhi đồng 1 có cơ sở vật chất được đầu tư xây dựng mới, có nhiều trang thiết bị y tế hiện đại như hệ thống phẫu thuật nội soi vi phẫu, CT-Scanner, hệ thống DSA, hệ thống pha chế thuốc trung tâm, hệ thống giải trình tự gien thế hệ mới, trung tâm kiểm soát nhiễm khuẩn hiện đại… BV có đầy đủ cơ hội phát triển trở thành một trung tâm y tế chuyên sâu về nhi khoa của khu vực ASEAN trong thời gian tới. Chúng tôi quyết tâm nhiều hơn nữa để cứu sống nhiều bệnh nhi, tạo cho các cháu và thân nhân trải nghiệm môi trường nhi khoa thân thiện”, PGS-TS Nguyễn Thanh Hùng chia sẻ.
Nhiều định hướng phát triển
Theo PGS-TS Tăng Chí Thượng, Giám đốc Sở Y tế TP. HCM, với 3 BV chuyên khoa nhi hiện tại, BV Nhi đồng 1 sẽ sớm trở thành trung tâm chăm sóc tim mạch trẻ em. Trong khi đó, BV Nhi đồng 2 được định hướng trở thành trung tâm ghép tạng và BV Nhi đồng TP trở thành trung tâm điều trị ung thư trẻ em trong khu vực ASEAN.
TS-BS Trương Quang Định, Giám đốc BV Nhi đồng TP, cho biết BV Nhi đồng TP có cơ sở hiện đại, đạt chuẩn quốc tế với 1.000 giường bệnh. Trong lĩnh vực ung thư, hiện BV đã hình thành khoa Ung bướu, làm chủ phẫu trị, hóa trị, xạ trị, y học hạt nhân và chăm sóc giảm nhẹ cho bệnh nhi ung thư. Hiện BV có gần 410 bệnh nhi đang điều trị. Tất cả bệnh nhi ung thư được chăm sóc trong môi trường nhi khoa thân thiện, có phòng đọc sách, phòng vui chơi, tổ chức lớp học cho bệnh nhi…
Còn theo TS-BS Phạm Ngọc Thạch, Phó giám đốc BV Nhi đồng 2, BV đã có nền tảng ghép tạng (gan, thận) từ nhiều năm qua. Hiện BV đang xây dựng khu kỹ thuật cao 10 tầng và sẽ hoàn thành sớm. BV đang gửi nhân lực đi đào tạo về ghép tạng và chờ Bộ Y tế thẩm định đề án ghép tạng. Ngoài ra, BV đã có thế mạnh về gây mê – hồi sức, cấp cứu, ngoại khoa và các chuyên khoa sâu khác đi kèm, như: nội tiết, thần kinh, phẫu thuật… BV sẽ tự chủ hoàn toàn trong lấy và ghép tạng, ghép tế bào gốc cho bệnh nhi.