Ngày 15/3 (tức ngày 6/2 năm Giáp Thìn), nhân dân khu Viêm Xá, phường Hòa Long, Bắc Ninh tổ chức lễ hội làng Diềm xuân Giáp Thìn 2024 nhằm tưởng nhớ, tôn vinh đức Vua Bà – Thủy tổ quan họ.
Làng Diềm là ngôi làng cổ nằm dưới chân núi Kim Lĩnh bên bờ sông Cầu. Đây là một trong 49 làng quan họ gốc của vùng Kinh Bắc – Bắc Ninh, nơi duy nhất có đền thờ Vua Bà – Thủy tổ quan họ.
Màn tái hiện cảnh Vua Bà đi dạo ấp Viêm Trang. Ảnh: baobacninh.vn
Vào ngày 6/2 âm lịch hàng năm, nhân dân địa phương lại mở hội để tri ân người có công khai sinh, sáng tạo và truyền dạy những làn điệu quan họ mượt mà, trữ tình đã được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Năm 2016, lễ hội làng Diềm được Bộ VHTT&DL đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia.
Theo truyền thống, lễ hội làng Diềm diễn ra với phần lễ và phần hội. Phần lễ được mở đầu bằng màn chạy cờ, tiếp đến là biểu diễn trống hội, tái hiện sự tích Vua Bà phát lệnh mở hội Xuân với phần tung cầu, cướp cầu.
Tại lễ hội còn có lễ rước ngai thờ, bài vị Vua Bà quanh làng với sự tham gia của hàng trăm người. Đám rước dừng lại ở đền Cùng – giếng Ngọc, các cụ cao niên trong làng xuống giếng Ngọc lấy nước rồi rước về đền làm lễ tắm Vua Bà.
Các nghi lễ được tiến hành nghiêm trang, thể hiện lòng thành kính, cầu mong Vua Bà che chở cho dân làng làm ăn thuận lợi, mùa màng tươi tốt, nhân an vật thịnh.
Lễ hội làng Diềm năm nay diễn ra từ ngày 14 đến ngày 16/3 (tức từ mồng 5 đến 7/2 âm lịch) với các nghi thức truyền thống: Tế lễ, dâng hương, đọc chúc văn ca ngợi công đức Vua Bà; tái hiện màn chạy cờ; tái hiện sự tích vua Bà phát lệnh mở hội xuân…
Các cụ cao niên lấy nước giếng Ngọc rước về đền làm lễ tắm Vua Bà. Ảnh: baobacninh.vn
Sức hút đặc biệt của lễ hội làng Diềm là các hoạt động diễn xướng quan họ như: Hát canh quan họ cổ tại đền Vua Bà; trình diễn các tiết mục đặc sắc của Hội thi Dân ca quan họ Bắc Ninh mở rộng; giao lưu quan họ trên sân khấu trung tâm lễ hội; hát quan họ tại đền Cùng – giếng Ngọc; hát quan họ trên thuyền, hát tại các lán trại, hát trong gia đình nghệ nhân… Ngoài ra còn có các trò chơi dân gian: đu tiên, bịt mắt đập niêu, cờ tướng, bóng bàn, cầu lông…
Đến với lễ hội làng Diềm, du khách có dịp hòa mình vào không gian văn hóa đậm đặc chất quan họ truyền thống, độc đáo riêng có của người quan họ, khám phá cảnh sắc bình yên của ngôi làng Việt cổ, tham quan các di tích lịch sử văn hóa…
Thế Vũ
