Powered by Techcity

Tết Đoan Ngọ – mong mùa bội thu

Chị Vương Ngọc Thư sinh ra và lớn lên ở Mường Khương, sau đó lập nghiệp, sinh sống tại phường Bắc Cường (thành phố Lào Cai). Sinh ra ở vùng quê nghèo khó, từ tấm bé, chị Thư đã phụ giúp cha mẹ những công việc sinh hoạt thường ngày hoặc việc đồng áng quen thuộc của nhà nông. Thế nên, từ ngày nhỏ chị đã được học cách gói nhiều loại bánh cũng như chế biến các món ăn truyền thống. Trong trí nhớ của chị Thư, ngoài những lễ phụ (có thể đón hoặc không) người dân trong làng mỗi năm có 3 ngày lễ lớn là tết Nguyên đán, Rằm tháng Bảy và tết Đoan Ngọ – diệt sâu bọ.

10.jpg

Rời xa bản làng đã hơn 10 năm nhưng vẫn theo thói quen cũ, dịp tết nào chị Thư cũng tự tay gói những chiếc bánh truyền thống để dâng cúng tổ tiên. Là người dân tộc Nùng nên dịp đầu năm chị Thư gói bánh gù (bánh chưng đen), Rằm tháng Bảy làm bánh gù và bánh rợm và dịp Tết Đoan Ngọ sẽ làm bánh gio. Trong cái nắng tháng Năm nóng như rang, bà con vào vụ thu hoạch lúa, thóc phơi ngoài sân, rơm rạ phơi ngoài đồng, ngoài bãi, chị Thư chạy xe từ thành phố Lào Cai vào Bát Xát để xin… 2 bao rơm. Rơm đem về chị mang lên tầng 3 phơi cho thật vàng rồi đốt lấy tro. Chị Thư tâm sự: Mình phải vào Bát Xát xin rơm là vì trong đó bà con cấy lúa Séng cù, rơm phơi khô, đốt lên rất thơm. Phần tro sau khi đốt sẽ ngâm, tách lấy nước để ngâm gạo làm bánh gio. Đây cũng là một trong những bí quyết để có món bánh ngon, màu vàng, trong và dẻo vào ngày tết diệt sâu bọ.

9.jpg

Để chuẩn bị cho ngày tết quan trọng này, chị Thư cũng tranh thủ chạy xe đến vùng ven thành phố hái lá chít về gói bánh. Theo chị Thư thì lá chít để gói bánh phải là lá bánh tẻ, đem về luộc chín rồi dùng gói bánh sẽ có mùi thơm đặc trưng. Ngoài cách làm bánh bằng gạo nếp ngâm với nước tro bếp, nhiều gia đình còn làm bánh bằng gạo nếp trộn với than của cây núc nác giã nhuyễn, thảo quả rang và muối… Bánh làm cách nào cũng phải dùng đến tro bếp (hoặc than) vì theo quan niệm có thể xua đuổi những điều xấu, không may mắn…

Bánh gio là món bánh phổ biến của nhiều dân tộc, có nơi gọi là bánh chít, bánh 3 sừng hoặc bánh sừng trâu. Quan niệm về món ăn, cách gói, chế biến có thể khác nhau nhưng bánh gio là món ăn truyền thống trong ngày tết diệt sâu bọ.

Ngoài bánh gio, tùy theo phong tục từng nơi mà mâm lễ cúng tổ tiên sẽ có thêm thịt gà, thịt vịt, chân giò, cơm rượu và hoa quả (thường có vị chua). Nhiều người tin rằng trong ngày này có thể diệt được các loại sâu bọ ký sinh trong cơ thể bằng một số món ăn, nhất là bằng cơm rượu và các loại quả chua. Tháng Năm cũng là lúc Lào Cai vào mùa mận chín nên các loại mận cũng là loại quả thường thấy nhất trong dịp lễ này.

12.jpg

Năm nào cũng thế, ngoài chuẩn bị mâm cơm thắp hương dâng cúng tổ tiên, bà Tung Thị Hoa, thôn Na Hạ, xã Lùng Vai (Mường Khương) đều đi chợ từ sáng sớm, mua 1 – 2 cân mận hoặc 1 chùm vải về cho các cháu… diệt sâu bọ. Để tăng “hiệu quả” diệt trừ, bà Hoa hướng dẫn các cháu ăn vài quả mận chua ngay sau khi thức dậy. Bà vẫn luôn giữ niềm tin như thế bởi từ ngày nhỏ bà đã được nghe người lớn truyền tai nhau rằng buổi sáng sớm ngày tết Đoan Ngọ, khi cơ thể chưa dùng bữa mà ăn quả chua, ăn cơm rượu nếp cái, nếp cẩm sẽ giúp đào thải các loại sâu bọ, côn trùng ký sinh có thể gây hại cho con người. Việc dâng hương tổ tiên, ăn quả chua diệt sâu bọ trên cơ thể là để mong một năm khỏe mạnh, cây cối được mùa, tốt tươi.

“Các con, các cháu lớn dần, mỗi dịp tháng Năm đều nghe có đứa cằn nhằn ăn đồ chua buổi sáng sẽ không tốt, dễ đau bụng nhưng ai cũng cười tươi, nhăn mặt thưởng thức bữa sáng đặc biệt nhất trong năm này. Có thể các con nói đúng nhưng truyền thống mà, ai cũng cố gìn giữ vì thành nếp rồi. Một năm chỉ diệt sâu bọ 1 lần chứ mấy” – bà Hoa tươi cười lý giải.

11.jpg

Với những người làm nông như bà Hoa, tết diệt sâu bọ là tết đặc biệt gắn liền với mùa màng và thời tiết. Cái nắng tháng Năm giục những mảnh ruộng chín vàng, nông dân vào mùa thu hoạch. Thế nhưng tháng Năm bắt đầu nắng nóng, chuyển mưa nhiều và cũng là giai đoạn dịch bệnh dễ phát sinh cho cả các loại cây trồng lẫn con người. Tết Đoan Ngọ là dịp để người dân bày tỏ mong cầu một năm sản xuất thắng lợi, mùa màng bội thu, con người mạnh khỏe, bình an. Sau này, mặc dù nhiều gia đình đã “ly nông, ly hương” nhưng phong tục đó vẫn được giữ gìn, trở thành một ngày tết truyền thống của nhiều dân tộc. Tại Lào Cai, tết Đoan Ngọ là một trong những ngày lễ, tết chính của các dân tộc như Kinh, Tày, Nùng, Giáy, Phù Lá, Mường, Thái, Pa Dí, Bố Y… Mỗi dân tộc có một định nghĩa, quan niệm hoặc truyền thuyết khác nhau về ngày lễ này nhưng hầu hết liên quan đến tập quán sản xuất nông nghiệp và coi ngày này là ngày lễ diệt trừ sâu bọ, mong mùa màng bội thu và gia đình luôn gặp may mắn, dồi dào sức khỏe.

Trình bày: Lê Nam

Nguồn

Cùng chủ đề

Đón Tết đoan ngọ | Báo Lào Cai điện tử

Năm nay, tết Đoan ngọ 5/5 âm lịch (còn gọi là tết “diệt sâu bọ”) vào ngày 10/6 dương lịch. Từ đầu tháng 6 dương lịch, các bà, các mẹ đã xôn xao bảo nhau “sắp đến ngày diệt sâu bọ rồi đấy!”. Theo phong tục truyền thống, tết Đoan ngọ của người Việt được tiến hành vào chính giờ Ngọ - giữa trưa ngày mùng 5/5 âm lịch hằng năm. Người xưa quan niệm rằng,...

https://baolaocai.vn/si-ma-cai-tim-kiem-co-hoi-tu-du-lich-nong-thon-post382319.html

https://baolaocai.vn/si-ma-cai-tim-kiem-co-hoi-tu-du-lich-nong-thon-post382319.html Nguồn

Bắc Hà: Tập huấn kỹ thuật trồng và chăm sóc lê VH6 theo hướng công nghệ cao

Các hộ đã được hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc cây lê mới trồng. Với hình thức cầm tay chỉ việc, các hộ vừa được tập huấn lý thuyết vừa được trực tiếp tham gia thực hành các thao tác kỹ thuật ngay trên chính vườn lê của gia đình. Được biết, năm 2023, Trung tâm Khuyến nông và Dịch vụ nông nghiệp tỉnh Lào Cai đã triển khai mô hình thâm canh lê...

https://baolaocai.vn/hoa-si-cua-ban-lang-vung-cao-post381145.html

https://baolaocai.vn/hoa-si-cua-ban-lang-vung-cao-post381145.html Nguồn

Nguy cơ thiếu hụt nguồn nước trong vụ đông xuân 2023 – 2024

Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt Lê Thanh Tùng cho biết, vụ đông xuân 2023 - 2024 khu các địa phương vùng đồng bằng sông Cửu Long có kế hoạch gieo sạ khoảng 1,475 triệu ha lúa, phấn đấu năng suất đạt 72,24 tạ/ha, sản lượng 10,655 triệu tấn so với vụ đông xuân 2022 - 2023. Theo Cục Thủy lợi, dự báo xâm nhập mặn mùa khô năm 2023 - 2024 sẽ xuất...

Cùng tác giả

Học tập, chia sẻ kinh nghiệm về mô hình điểm phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống

Mô hình điểm “Bộ đội Biên phòng Lào Cai đồng hành cùng thôn, bản nói không với tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống” được triển khai từ năm 2022. Thực hiện mô hình, Đồn Biên phòng Tả Gia Khâu đã tổ chức 9 cuộc tuyên truyền,...

Quyết liệt các giải pháp thực hiện dự toán thu ngân sách Nhà nước năm 2024

Đồng chí Trịnh Xuân Trường, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh chủ trì buổi làm việc. Cùng dự có đồng chí Hoàng Quốc Khánh, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh; đồng chí Nguyễn Trọng Hài, Ủy viên...

Tôi quyết tâm làm giàu

Sau gần 10 năm tần tảo, nỗ lực vươn lên trong phát triển kinh tế, từ số tiền tích lũy 700 triệu đồng, năm 2018, gia đình ông Sùng Seo Sềnh đã xây ngôi nhà khang trang. Ông Sùng Seo Sềnh, thôn Thẩm Phúc, xã Cốc Ly, huyện Bắc Hà. Trước...

Nâng cao năng lực quản lý quy hoạch xây dựng và phát triển đô thị

Trong 5 ngày, 374 học viên tham dự lớp tập huấn được giảng viên đến từ Học viện Cán bộ quản lý xây dựng và đô thị truyền đạt các nội dung về: quy hoạch đô thị, quản lý dự án, kỹ năng cần thiết để giải quyết những thách thức...

Phát triển thủy sản ở Bảo Thắng

Chuyển từ nuôi các loài cá cá chép, trắm, rô phi... sang nuôi cá lăng chấm trên diện tích ao hơn 0,4 ha (ảnh dưới) được hơn 2 năm nay, gia đình ông Hưng ở xã Phú Nhuận đã có nguồn thu vượt trội. Theo ông Hưng, dù kỹ thuật...

Cùng chuyên mục

Phát triển thủy sản ở Bảo Thắng

Chuyển từ nuôi các loài cá cá chép, trắm, rô phi... sang nuôi cá lăng chấm trên diện tích ao hơn 0,4 ha (ảnh dưới) được hơn 2 năm nay, gia đình ông Hưng ở xã Phú Nhuận đã có nguồn thu vượt trội. Theo ông Hưng, dù kỹ thuật...

Hội Phụ nữ các xã Điện Quan, Kim Sơn đối thoại chính sách về phụ nữ và trẻ em

window.addEventListener('load', function(){ if(typeof Web_SdaArticleAfterComment != 'undefined'){window.CMS_RENNAB.pushSda(Web_SdaArticleAfterComment, 'sdaWeb_SdaArticleAfterComment');}else{document.getElementById('sdaWeb_SdaArticleAfterComment').style.display = "none";} }); Nguồn

Nông dân thành phố Lào Cai học và làm theo Bác trong phát triển kinh tế

Mô hình chăn nuôi cá mang lại hiệu quả kinh tế cao. Để phát triển kinh tế gia đình, năm 2020, ông Nguyễn Văn Sơn đã mạnh dạn chuyển đổi 3 ha diện tích trồng lúa cho hiệu quả kinh tế thấp sang đào ao thả cá. Thời gian...

Cánh đồng Quang Kim hồi sinh sau bão lũ

Gần 1 tháng nay, hầu như ngày nào chị Vũ Thị Sắm ở thôn Làng Kim, xã Quang Kim, huyện Bát Xát cũng có mặt trên cánh đồng của gia đình, chờ đất khô ráo để vệ sinh đồng ruộng sau lũ; cày ải, lên luống và nhận 1,6 tạ...

Giá vàng lao dốc, nhẫn trơn mất 6 triệu đồng: Liệu còn giảm sâu?

window.addEventListener('load', function(){ if(typeof Web_SdaArticleAfterComment != 'undefined'){window.CMS_RENNAB.pushSda(Web_SdaArticleAfterComment, 'sdaWeb_SdaArticleAfterComment');}else{document.getElementById('sdaWeb_SdaArticleAfterComment').style.display = "none";} }); Nguồn

Chiến thắng nhọc nhằn của Xi măng Long Sơn (XMLS) Thanh Hóa trước Hà Nội

window.addEventListener('load', function(){ if(typeof Web_SdaArticleAfterComment != 'undefined'){window.CMS_RENNAB.pushSda(Web_SdaArticleAfterComment, 'sdaWeb_SdaArticleAfterComment');}else{document.getElementById('sdaWeb_SdaArticleAfterComment').style.display = "none";} }); Nguồn

Đề xuất giải pháp khắc phục các công trình thủy lợi bị thiệt hại

Quang cảnh cuộc họp. Toàn tỉnh hiện có 107 đập, hồ chứa nước thủy lợi, với tổng dung tích gần 10,85 triệu m3; đảm bảo cung cấp nước cho hơn 1.400 ha đất sản xuất nông nghiệp và cung cấp nước thô cho các công trình cấp nước...

Bảo Yên khôi phục diện tích dâu tằm sau mưa, lũ

Bà Vũ Quế Anh (phải ảnh) được hướng dẫn kỹ thuật trồng cây dâu tằm sau mưa, lũ. Tranh thủ thời tiết thuận lợi, bà Vũ Quế Anh khẩn trương xuống giống dâu mới được hỗ trợ. Hơn 3 sào trồng dâu bị mưa lũ vùi lấp, nay đã được...

Triệu hồi hơn 11.000 xe Honda Civic và CR-V ở Việt Nam

window.addEventListener('load', function(){ if(typeof Web_SdaArticleAfterComment != 'undefined'){window.CMS_RENNAB.pushSda(Web_SdaArticleAfterComment, 'sdaWeb_SdaArticleAfterComment');}else{document.getElementById('sdaWeb_SdaArticleAfterComment').style.display = "none";} }); Nguồn

Mường Khương – Bài học kinh nghiệm từ sản xuất nông nghiệp hàng hóa

Trồng chè thâm niên gần 20 năm nay, chị Thảo khẳng định từ khi liên kết sản xuất với Hợp tác xã chè Mường Khương, chị không lo đầu ra nữa. Đầu tư chế biến chè búp khô, mỗi năm hợp tác xã thu mua tới hơn 10.000 tấn chè búp...

Tin nổi bật

Tin mới nhất