Powered by Techcity

Tết Đoan Ngọ – mong mùa bội thu

Chị Vương Ngọc Thư sinh ra và lớn lên ở Mường Khương, sau đó lập nghiệp, sinh sống tại phường Bắc Cường (thành phố Lào Cai). Sinh ra ở vùng quê nghèo khó, từ tấm bé, chị Thư đã phụ giúp cha mẹ những công việc sinh hoạt thường ngày hoặc việc đồng áng quen thuộc của nhà nông. Thế nên, từ ngày nhỏ chị đã được học cách gói nhiều loại bánh cũng như chế biến các món ăn truyền thống. Trong trí nhớ của chị Thư, ngoài những lễ phụ (có thể đón hoặc không) người dân trong làng mỗi năm có 3 ngày lễ lớn là tết Nguyên đán, Rằm tháng Bảy và tết Đoan Ngọ – diệt sâu bọ.

10.jpg

Rời xa bản làng đã hơn 10 năm nhưng vẫn theo thói quen cũ, dịp tết nào chị Thư cũng tự tay gói những chiếc bánh truyền thống để dâng cúng tổ tiên. Là người dân tộc Nùng nên dịp đầu năm chị Thư gói bánh gù (bánh chưng đen), Rằm tháng Bảy làm bánh gù và bánh rợm và dịp Tết Đoan Ngọ sẽ làm bánh gio. Trong cái nắng tháng Năm nóng như rang, bà con vào vụ thu hoạch lúa, thóc phơi ngoài sân, rơm rạ phơi ngoài đồng, ngoài bãi, chị Thư chạy xe từ thành phố Lào Cai vào Bát Xát để xin… 2 bao rơm. Rơm đem về chị mang lên tầng 3 phơi cho thật vàng rồi đốt lấy tro. Chị Thư tâm sự: Mình phải vào Bát Xát xin rơm là vì trong đó bà con cấy lúa Séng cù, rơm phơi khô, đốt lên rất thơm. Phần tro sau khi đốt sẽ ngâm, tách lấy nước để ngâm gạo làm bánh gio. Đây cũng là một trong những bí quyết để có món bánh ngon, màu vàng, trong và dẻo vào ngày tết diệt sâu bọ.

9.jpg

Để chuẩn bị cho ngày tết quan trọng này, chị Thư cũng tranh thủ chạy xe đến vùng ven thành phố hái lá chít về gói bánh. Theo chị Thư thì lá chít để gói bánh phải là lá bánh tẻ, đem về luộc chín rồi dùng gói bánh sẽ có mùi thơm đặc trưng. Ngoài cách làm bánh bằng gạo nếp ngâm với nước tro bếp, nhiều gia đình còn làm bánh bằng gạo nếp trộn với than của cây núc nác giã nhuyễn, thảo quả rang và muối… Bánh làm cách nào cũng phải dùng đến tro bếp (hoặc than) vì theo quan niệm có thể xua đuổi những điều xấu, không may mắn…

Bánh gio là món bánh phổ biến của nhiều dân tộc, có nơi gọi là bánh chít, bánh 3 sừng hoặc bánh sừng trâu. Quan niệm về món ăn, cách gói, chế biến có thể khác nhau nhưng bánh gio là món ăn truyền thống trong ngày tết diệt sâu bọ.

Ngoài bánh gio, tùy theo phong tục từng nơi mà mâm lễ cúng tổ tiên sẽ có thêm thịt gà, thịt vịt, chân giò, cơm rượu và hoa quả (thường có vị chua). Nhiều người tin rằng trong ngày này có thể diệt được các loại sâu bọ ký sinh trong cơ thể bằng một số món ăn, nhất là bằng cơm rượu và các loại quả chua. Tháng Năm cũng là lúc Lào Cai vào mùa mận chín nên các loại mận cũng là loại quả thường thấy nhất trong dịp lễ này.

12.jpg

Năm nào cũng thế, ngoài chuẩn bị mâm cơm thắp hương dâng cúng tổ tiên, bà Tung Thị Hoa, thôn Na Hạ, xã Lùng Vai (Mường Khương) đều đi chợ từ sáng sớm, mua 1 – 2 cân mận hoặc 1 chùm vải về cho các cháu… diệt sâu bọ. Để tăng “hiệu quả” diệt trừ, bà Hoa hướng dẫn các cháu ăn vài quả mận chua ngay sau khi thức dậy. Bà vẫn luôn giữ niềm tin như thế bởi từ ngày nhỏ bà đã được nghe người lớn truyền tai nhau rằng buổi sáng sớm ngày tết Đoan Ngọ, khi cơ thể chưa dùng bữa mà ăn quả chua, ăn cơm rượu nếp cái, nếp cẩm sẽ giúp đào thải các loại sâu bọ, côn trùng ký sinh có thể gây hại cho con người. Việc dâng hương tổ tiên, ăn quả chua diệt sâu bọ trên cơ thể là để mong một năm khỏe mạnh, cây cối được mùa, tốt tươi.

“Các con, các cháu lớn dần, mỗi dịp tháng Năm đều nghe có đứa cằn nhằn ăn đồ chua buổi sáng sẽ không tốt, dễ đau bụng nhưng ai cũng cười tươi, nhăn mặt thưởng thức bữa sáng đặc biệt nhất trong năm này. Có thể các con nói đúng nhưng truyền thống mà, ai cũng cố gìn giữ vì thành nếp rồi. Một năm chỉ diệt sâu bọ 1 lần chứ mấy” – bà Hoa tươi cười lý giải.

11.jpg

Với những người làm nông như bà Hoa, tết diệt sâu bọ là tết đặc biệt gắn liền với mùa màng và thời tiết. Cái nắng tháng Năm giục những mảnh ruộng chín vàng, nông dân vào mùa thu hoạch. Thế nhưng tháng Năm bắt đầu nắng nóng, chuyển mưa nhiều và cũng là giai đoạn dịch bệnh dễ phát sinh cho cả các loại cây trồng lẫn con người. Tết Đoan Ngọ là dịp để người dân bày tỏ mong cầu một năm sản xuất thắng lợi, mùa màng bội thu, con người mạnh khỏe, bình an. Sau này, mặc dù nhiều gia đình đã “ly nông, ly hương” nhưng phong tục đó vẫn được giữ gìn, trở thành một ngày tết truyền thống của nhiều dân tộc. Tại Lào Cai, tết Đoan Ngọ là một trong những ngày lễ, tết chính của các dân tộc như Kinh, Tày, Nùng, Giáy, Phù Lá, Mường, Thái, Pa Dí, Bố Y… Mỗi dân tộc có một định nghĩa, quan niệm hoặc truyền thuyết khác nhau về ngày lễ này nhưng hầu hết liên quan đến tập quán sản xuất nông nghiệp và coi ngày này là ngày lễ diệt trừ sâu bọ, mong mùa màng bội thu và gia đình luôn gặp may mắn, dồi dào sức khỏe.

Trình bày: Lê Nam

Nguồn

Cùng chủ đề

Đón Tết đoan ngọ | Báo Lào Cai điện tử

Năm nay, tết Đoan ngọ 5/5 âm lịch (còn gọi là tết “diệt sâu bọ”) vào ngày 10/6 dương lịch. Từ đầu tháng 6 dương lịch, các bà, các mẹ đã xôn xao bảo nhau “sắp đến ngày diệt sâu bọ rồi đấy!”. Theo phong tục truyền thống, tết Đoan ngọ của người Việt được tiến hành vào chính giờ Ngọ - giữa trưa ngày mùng 5/5 âm lịch hằng năm. Người xưa quan niệm rằng,...

https://baolaocai.vn/si-ma-cai-tim-kiem-co-hoi-tu-du-lich-nong-thon-post382319.html

https://baolaocai.vn/si-ma-cai-tim-kiem-co-hoi-tu-du-lich-nong-thon-post382319.html Nguồn

Bắc Hà: Tập huấn kỹ thuật trồng và chăm sóc lê VH6 theo hướng công nghệ cao

Các hộ đã được hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc cây lê mới trồng. Với hình thức cầm tay chỉ việc, các hộ vừa được tập huấn lý thuyết vừa được trực tiếp tham gia thực hành các thao tác kỹ thuật ngay trên chính vườn lê của gia đình. Được biết, năm 2023, Trung tâm Khuyến nông và Dịch vụ nông nghiệp tỉnh Lào Cai đã triển khai mô hình thâm canh lê...

https://baolaocai.vn/hoa-si-cua-ban-lang-vung-cao-post381145.html

https://baolaocai.vn/hoa-si-cua-ban-lang-vung-cao-post381145.html Nguồn

Nguy cơ thiếu hụt nguồn nước trong vụ đông xuân 2023 – 2024

Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt Lê Thanh Tùng cho biết, vụ đông xuân 2023 - 2024 khu các địa phương vùng đồng bằng sông Cửu Long có kế hoạch gieo sạ khoảng 1,475 triệu ha lúa, phấn đấu năng suất đạt 72,24 tạ/ha, sản lượng 10,655 triệu tấn so với vụ đông xuân 2022 - 2023. Theo Cục Thủy lợi, dự báo xâm nhập mặn mùa khô năm 2023 - 2024 sẽ xuất...

Cùng tác giả

Ứng dụng y tế từ xa tăng tiếp cận dịch vụ y tế cho người yếu thế

Tin mới y tế ngày 22/11: Ứng dụng y tế từ xa tăng tiếp cận dịch vụ y tế cho người yếu thếViệt Nam đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong tăng tiếp cận dịch vụ y tế. Tuy vậy, người dân ở vùng sâu, vùng xa, đồng bào dân tộc thiểu số và những người chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Tăng tiếp cận dịch vụ y tế cho...

Đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam sẽ kết nối với đường sắt liên vận Á

Đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam sẽ kết nối với đường sắt liên vận Á – ÂuPhương án hướng tuyến đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam trong Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi đã tính đến kết nối với hệ thống đường sắt liên vận quốc tế Á, Âu. Ảnh minh họa. Đây là khẳng định của Bộ GTVT trong công văn báo cáo giải trình, tiếp thu, làm rõ một số nội dung...

Huyện Bảo Yên tuyên dương hơn 300 tập thể, cá nhân có nhiều đóng góp trong phòng, chống thiên tai

Huyện Bảo Yên tuyên dương tập thể, cá nhân có nhiều đóng góp trong phòng, chống thiên tai. Trước đó, từ ngày  8 – 10/9, do ảnh hưởng của hoàn lưu cơn bão số 3, trên địa bàn huyện Bảo Yên đã xảy ra mưa lớn kéo dài,...

Dự báo thời tiết Lào Cai đêm 22 ngày 23/11/2024

Dự báo thời tiết cụ thể cho các địa phương trong tỉnh đêm 22 và ngày 23/11/2024: Vùng đồi núi thấp Mây thay đổi, không mưa, ngày trời nắng. Đêm về sáng trời lạnh, có nơi có sương mù. Gió Đông Nam cấp 2. Nhiệt độ từ 18 đến 28 độ C,...

Tạo môi trường thuận lợi cho người nộp thuế tuân thủ pháp luật về thuế

Quang cảnh kỳ họp. Việc sửa đổi Luật Thuế Thu nhập doanh nghiệp nhằm khắc phục các vướng mắc, bất cập của luật hiện hành và phù hợp với quá trình phát triển của nền kinh tế trong nước và thế giới. Trong đó, tập trung một số...

Cùng chuyên mục

Đẩy mạnh sản xuất vùng rau chuyên canh Gia Phú sau mưa lũ

Toàn bộ giàn để trồng dưa chuột, su su, mướp đắng… đã bị hư hỏng sau mưa lũ, để khôi phục lại sản xuất, gia đình ông Bùi Văn Dũng ở thôn Phú Xuân, xã Gia Phú, huyện Bảo Thắng đã khẩn trương cải tạo lại đất, gieo trồng rau ngắn...

Nghị quyết 10 thúc đẩy phát triển nông nghiệp bền vững

Huyện Mường Khương là địa phương bước đầu thành công với các vùng sản xuất hàng hóa tâp trung quy mô lớn, với vùng chè gần 5.000 ha; cùng với đó là các vùng dứa, chuối trên 3.000 ha…Thực hiện Nghị quyết 10, từ chủ trương đúng và trúng...

Vườn Quốc gia Hoàng Liên chủ động tuyên truyền phòng cháy, chữa cháy rừng đầu mùa khô

Tại Vườn Quốc gia Hoàng Liên, những vạt tế, guột dưới tán rừng bắt đầu chết khô. Chỉ cần một sơ xuất nhỏ khi sử dụng lửa trong rừng cũng có thể bùng phát lên thành "biển lửa", uy hiếp hàng trăm ha rừng. Hiện, cán bộ kiểm lâm Vườn Quốc...

13 ngân hàng tăng lãi suất tiết kiệm

window.addEventListener('load', function(){ if(typeof Web_SdaArticleAfterComment != 'undefined'){window.CMS_RENNAB.pushSda(Web_SdaArticleAfterComment, 'sdaWeb_SdaArticleAfterComment');}else{document.getElementById('sdaWeb_SdaArticleAfterComment').style.display = "none";} }); Nguồn

Bảo Yên nhiều sáng tạo trong giảm nghèo bền vững

Gia đình ông Trần Văn Hiển là hộ tiên phong đưa cây thanh long ruột đỏ vào trồng ở xã Minh Tân. Để nâng cao giá trị sản phẩm, cùng với áp dụng khoa học kỹ thuật để thanh long cho quả trái vụ, sản phẩm còn được...

Phát triển nông nghiệp hữu cơ ở Bắc Hà

Địa danh Bản Liền gắn với sản phẩm chè hữu cơ nổi tiếng. Chè  Bản Liền cũng là sản phẩm đầu tiên “đặt nền móng” cho sản xuất nông nghiệp hữu cơ tại Bắc Hà. Với quy mô hơn 1.100 ha, sản phẩm chè hữu cơ của nông dân Bản Liền sản...

Chủ tịch UBND tỉnh Trịnh Xuân Trường kiểm tra tiến độ một số dự án tại Văn Bàn

Sau khi nghe báo cáo tiến độ xây dựng Bệnh viện Đa khoa huyện Văn Bàn; tiến độ thi công, nâng cấp Tỉnh lộ 151; đường Chiềng Ken và các tuyến giao thông tại xã Nậm Chày, đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh Trịnh Xuân Trường chỉ...

Si Ma Cai sẵn sàng nguồn giống cây ăn quả cho vụ mới

Tại xã Nàn Sín, những cây lê Tai Nung VH06 khỏe mạnh gần một năm tuổi được các nông dân chăm sóc cẩn thận theo từng công đoạn để đảm bảo điều kiện trước khi chuyển đến cho bà con trồng mới dịp cuối năm (ảnh trên). Với trên 1 triệu...

Việt Nam giành ngôi vô địch đôi nam nữ tại Giải Cầu lông quốc tế Li-Ning 2024

window.addEventListener('load', function(){ if(typeof Web_SdaArticleAfterComment != 'undefined'){window.CMS_RENNAB.pushSda(Web_SdaArticleAfterComment, 'sdaWeb_SdaArticleAfterComment');}else{document.getElementById('sdaWeb_SdaArticleAfterComment').style.display = "none";} }); Nguồn

Ngân hàng đẩy mạnh giải ngân tín dụng cuối năm

Bà Liên, phường Cốc Lếu, thành phố Lào Cai có nhiều năm kinh doanh các mặt hàng chăn ga gối đệm. Dự báo cuối năm lượng hàng tiêu thụ mạnh, bà đã có kế hoạch nhập số lượng lớn các mặt hàng này, đồng thời mở thêm...

Tin nổi bật

Tin mới nhất