Tuy nhiên phần lớn các ứng dụng, nền tảng số đó có sự liên kết chưa cao. Do vậy, đã đến lúc cần tăng tính liên thông, kết nối để các ứng dụng phát huy hết giá trị, tính năng phục vụ người dân được hiệu quả nhất.
Theo báo cáo của Bộ Thông tin và Truyền thông, nước ta hiện có khoảng 1.500 doanh nghiệp công nghệ số có doanh thu từ thị trường nước ngoài. Công nghiệp công nghệ số ngày càng phát triển, đưa công nghệ “Make in Vietnam” vào mọi mặt của đời sống xã hội. Cùng với đó là sự đầu tư và quan tâm của chính quyền các địa phương trên cả nước đã đạt được những bước tiến quan trọng trong chuyển đổi số, xây dựng chính quyền điện tử.
Bước tiến về cải cách hành chính
Trên ứng dụng VneID của chị Đào Thị Thu Hiền (Xuân La, Tây Hồ, Hà Nội) thông báo giấy phép lái xe ô-tô sắp hết hạn cần phải đi đổi lại. Chị vào Cổng dịch vụ công tìm hiểu và đi khám sức khỏe, sau đó tải ảnh bằng lái xe cũ, giấy tờ tùy thân, giấy khám sức khỏe lên hệ thống dịch vụ công. Sau 2 tuần, chị đã nhận được giấy phép lái xe mới được chuyển tới tận nhà. Hệ thống VneID cũng đã cập nhật giấy phép lái xe mới của chị Hiền. Như vậy, hệ thống đã được liên thông, chia sẻ…
Đây là một trong những bước tiến về cải cách hành chính của chính quyền khi áp dụng những ứng dụng, chia sẻ dữ liệu, kết nối… Ngày càng có nhiều phần mềm, nền tảng số được ứng dụng là tiền đề để Hà Nội đặt mục tiêu đến năm 2025, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo thật sự trở thành động lực chủ yếu phát triển kinh tế-xã hội của Thủ đô.
Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Hà Nội Nguyễn Hồng Sơn cho biết, thành phố đang triển khai “Mạng lưới sáng kiến Thủ đô” và phát huy vai trò “Thành phố sáng tạo” nhằm liên kết chặt chẽ giữa các nhà quản lý, đội ngũ trí thức và doanh nhân để phục vụ, giải quyết các vấn đề đặc thù trong quá trình phát triển.
Không chỉ Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, nhiều địa phương trên toàn quốc xác định một trong những nhiệm vụ trọng tâm là xây dựng và phát triển chính quyền điện tử, chính quyền số, đáp ứng lộ trình xây dựng Đề án đô thị thông minh và Chương trình chuyển đổi số; phấn đấu đến năm 2025, có 100% sở, ngành, ủy ban nhân dân quận, huyện, phường, xã, thị trấn thực hiện áp dụng và duy trì liên thông hệ thống cơ sở dữ liệu.
Tại tỉnh Bình Dương, ông Lê Tuấn Anh, Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông cho biết, đến nay, tỉnh đã phát triển hạ tầng số tới khu phố, ấp; 100% xã, phường, thị trấn có mạng truyền số liệu chuyên dùng; 3.666 trạm BTS phát sóng 4G phủ 100% toàn tỉnh phục vụ 4 triệu thuê bao. Đến nay, tất cả 100% hồ sơ xử lý trên môi trường mạng; 1,2 triệu dân đã kích hoạt tài khoản định danh mức độ 2; tỷ lệ hồ sơ trực tuyến đạt 76%…
Việc kết nối, tích hợp, chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan nhà nước, nhất là từ các nguồn cơ sở dữ liệu quốc gia, các hệ thống thông tin có quy mô, phạm vi từ Trung ương đến địa phương giúp tối đa hóa giá trị dữ liệu; nâng cao chất lượng dịch vụ công cung cấp cho người dùng theo hướng “lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm”. Người dân và doanh nghiệp không phải cung cấp thông tin nhiều lần cho cơ quan nhà nước, đơn vị cung cấp dịch vụ; tránh đầu tư trùng lặp, gây lãng phí.
Mới đây, Bộ Thông tin và Truyền thông ra mắt “Cẩm nang Làng số” trên các nền tảng số nhằm hướng dẫn mỗi người dân, mỗi hộ gia đình chủ động xây dựng Làng số – mô hình kinh tế số và xã hội số nhỏ nhất, từ đó, đã xuất hiện nhiều xã, thôn, làng số hóa. Huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hóa thí điểm triển khai các mô hình số tại hai xã Định Hưng và Định Long, đem lại nhiều tiện ích thiết thực cho người dân trên các lĩnh vực đời sống xã hội.
Xã Giao Phong, huyện Giao Thủy được đầu tư 11 tỷ đồng để thực hiện mô hình “Xã nông thôn mới thông minh” đầu tiên của tỉnh Nam Định. Dự kiến đến năm 2025, Giao Phong sẽ xây dựng thành công xã nông thôn mới thông minh bảo đảm 3 trụ cột: Chính quyền số, kinh tế số và xã hội số. Tại tỉnh miền núi Lào Cai, xã Gia Phú, huyện Bảo Thắng đã ứng dụng chuyển đổi số trong thực hiện hành chính công với hơn 95% hồ sơ công việc tại xã được quản lý, xử lý và luân chuyển trên môi trường mạng, hơn 30% số người dân hoàn thành đăng ký chứng thực điện tử, số hóa dữ liệu, tài liệu cá nhân.
Công ty Cổ phần IGB, đơn vị tiên phong trong lĩnh vực chuyển đổi số, có nhiều ứng dụng chia sẻ, kết nối bà con miền núi giao thương cùng miền xuôi, trong đó có ứng dụng “Du lịch thông minh” là nền tảng giúp cơ quan chức năng quản lý và đơn vị kinh doanh, khai thác du lịch trên địa bàn rất hiệu quả. Điều đáng nói, toàn bộ tiện ích đó đều là mã nguồn mở tích hợp từ các dịch vụ đã và đang khai thác trên địa bàn và cả các dịch vụ khác ngoài địa bàn liên quan đến du lịch.
Doanh nghiệp công nghệ số đang dần trở thành nhân tố chính để đất nước phát triển mạnh mẽ. Hiện nay, Việt Nam có hơn 64.000 doanh nghiệp hoạt động ở lĩnh vực công nghệ số, trong đó 1.500 doanh nghiệp có doanh thu từ thị trường nước ngoài và đã đạt hơn 7,5 tỷ USD. FPT là hình mẫu tiên phong với chiến lược phát triển trí tuệ thông minh (AI), chip bán dẫn và automative (công nghệ ô-tô). Năm 2023, doanh thu từ thị trường nước ngoài của FPT đã đạt 1 tỷ USD, chiếm hơn 77% doanh thu khối công nghệ.
Đầu tư thỏa đáng kết hợp với chuyển đổi về thể chế và tổ chức
Thực tế cho thấy việc triển khai xây dựng Chính phủ điện tử cũng gặp những khó khăn nhất định. Nguồn lực công nghệ cần cho Chính phủ số như mã định danh số, thanh toán số và các nền tảng vận hành liên thông dữ liệu ở Việt Nam chưa phù hợp, do thiếu sự thống nhất về chính sách và thể chế.
Nền tảng điện toán đám mây của Chính phủ chưa được xây dựng, các cơ sở dữ liệu số và hệ thống tích hợp, chia sẻ dữ liệu số an toàn, bảo mật mới chỉ triển khai được một phần, vẫn còn khoảng cách lớn để số hóa toàn diện về dữ liệu và luồng công việc. Đội ngũ cán bộ, công chức thực thi công vụ còn có hạn chế về nhận thức và trình độ khoa học, trình độ quản lý.
Vũ Xuân Nguyên, Chủ tịch hội đồng quản trị Công ty Cổ phần IGB chia sẻ: “Chúng tôi rất muốn phối kết hợp với các trang báo, tạp chí uy tín để đẩy thông tin trong và ngoài nước thông qua ghép nối API, giống như nhiều dịch vụ khác tương tác thông tin. Tuy nhiên, nhiều tờ báo, tạp chí lớn vẫn chưa thật sự quan tâm kết nối nền tảng phục vụ thông tin, mặc dù việc ghép nối này làm tăng lượng tương tác bạn đọc, tăng traffic tới các trang báo, thông tin được phủ sóng nhanh tới người dân, doanh nghiệp”.
Các chuyên gia lĩnh vực công nghệ thông tin cho rằng, để xây dựng Chính phủ số, hiện đại hóa cách thức vận hành của Chính phủ, với sự hỗ trợ của ứng dụng công nghệ số, khai thác dữ liệu số, cần có sự đầu tư thỏa đáng, kết hợp với chuyển đổi về thể chế và tổ chức, cải thiện nguồn nhân lực, cũng như cách thức và mức độ huy động nguồn vốn đầu tư. Mặt khác, đẩy mạnh tuyên truyền về ích lợi của Chính phủ số cần gắn với nâng cao dân trí, có biện pháp hỗ trợ để người dân chấp nhận và tham gia vào quá trình xây dựng Chính phủ số.
Nghị định số 47/2020/NĐ-CP về quản lý, kết nối và chia sẻ dữ liệu số của cơ quan nhà nước đã đưa ra Khung kiến trúc Chính phủ điện tử Việt Nam. Việc kết nối các hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu giữa các bộ, ngành, địa phương trên quy mô quốc gia phải thông qua Nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu quốc gia (NDXP). Thực hiện nhiệm vụ được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao, Bộ Thông tin và Truyền thông đã xây dựng, đưa NDXP vào sử dụng.
Hiện tại, NDXP đã kết nối với các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp, hằng ngày có khoảng 500.000 giao dịch thông qua NDXP. Với mỗi giao dịch, người dân, doanh nghiệp không phải cung cấp, kê khai thông tin nhiều lần; công chức, viên chức, người lao động không phải nhập dữ liệu, tổng hợp dữ liệu trên nhiều phần mềm khác nhau; lãnh đạo có thông tin tổng hợp, thống nhất, tin cậy để có quyết định kịp thời, hiệu quả; giúp tăng cường sử dụng lại dữ liệu, tránh đầu tư trùng lặp, gây lãng phí.
Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Huy Dũng cho biết: Để bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ, tăng cường tính liên kết giữa các ứng dụng, nền tảng số, Bộ Thông tin và Truyền thông đã ban hành và tổ chức thực hiện “Khung kiến trúc Chính phủ điện tử Việt Nam”, giúp xác định các thành phần dùng chung ở Trung ương và địa phương, xác định mô hình kết nối, chia sẻ dữ liệu trên quy mô quốc gia.
Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông cũng phê duyệt “Chương trình thúc đẩy phát triển và sử dụng các nền tảng số quốc gia phục vụ chuyển đổi số, phát triển Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số”. Những động thái này của Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ góp phần hiện thực hóa mục tiêu hình thành Chính phủ số vào năm 2025, đưa hạ tầng viễn thông, hạ tầng số từng bước đáp ứng vai trò là hạ tầng kinh tế, kỹ thuật quan trọng của Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số.
