Ở nơi rẻo cao quanh năm mây phủ sương giăng, người Hà Nhì đen đón xuân mới với nhiều lễ hội truyền thống mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Sau lễ cúng rừng cảm tạ thần rừng ban cho không gian sinh tồn an toàn, cuộc sống bình yên, mùa màng tươi tốt, người Hà Nhì đen sẽ tổ chức Tết thiếu nhi để cầu cho các em nhỏ trong thôn bản khỏe mạnh, chăm ngoan và học hành đạt kết quả tốt.
Lễ cúng rừng (Gạ Ma Do) và Tết thiếu nhi (Gạ Ma O) là hai sinh hoạt văn hóa cộng đồng quan trọng bậc nhất của người Hà Nhì đen khi xuân về. Nếu như lễ cúng rừng được tổ chức vào ngày 3 ngày Thìn, Tỵ, Ngọ đầu tiên của tháng Giêng thì Tết thiếu nhi được tổ chức nối tiếp ngay từ ngày Ngọ khi các thủ tục cuối cùng của lễ cúng rừng kết thúc.
Có hai phần lễ và hội trong ngày Tết thiếu nhi. Phần lễ sẽ chỉ những người đàn ông có gia đình được tham gia cúng tế. Thầy cúng cùng đại diện các gia đình, thường là những nhà có tin vui như có cặp nên duyên vợ chồng hay mới sinh em bé làm lễ xin thần linh và tổ tiên ban cho sức khỏe, trí tuệ, bình an.
Lễ vật dâng cúng thần linh, tổ tiên được chuẩn bị chu đáo gồm các sản vật núi rừng hay các món ngon truyền thống do bà con chế biến từ thịt lợn, thịt gà, cá suối, lạc, đỗ, bí đỏ, các loại khoai và rau rừng, trứng…và tất nhiên không thể thiếu những chén rượu. Đặc biệt, mỗi mâm lễ đều có một nhành hoa như hoa đào hay hoa rừng khoe sắc tươi tắn.
Tạp chí Heritage
