Lễ hội Bun Vốc Nặm; Lễ hội Kin lẩu khẩu mẩu; Lễ hội Kin lẩu nó… là những lễ hội cầu mùa độc đáo ở Lai Châu.
Lễ hội Bun Vốc Nặm
Bun Vốc Nặm – Lễ hội té nước, là một trong những lễ hội đặc sắc của đồng bào dân tộc Lào ở xã Nà Tăm (huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu). Lễ hội thường diễn ra trên dòng sông Nậm Mu vào tháng Tư hằng năm nhằm cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa vụ mới bội thu, người người khỏe mạnh… Lễ hội gồm lễ cúng cầu mùa, cầu mưa; múa xòe và té nước. Sau nghi lễ cúng thần linh và lễ cầu mưa, dân bản ra dòng suối Nậm Mu để thực hiện nghi lễ té nước với quan niệm càng ướt càng may mắn. Cuối cùng, dân làng cùng nhau lên bờ thưởng thức các món ăn như cơm lam, bánh chưng, xôi ngũ sắc và chơi các trò chơi dân gian như đẩy gậy, tung còn, kéo co…
Lễ hội Kin lẩu khẩu mẩu
Lễ hội Kin lẩu khẩu mẩu (Lễ hội Cốm mới, hay Lễ tạ ơn) của đồng bào dân tộc Thái ở xã Mường So (huyện Phong Thổ) thường được tổ chức vào dịp rằm tháng Chín hằng năm nhằm tạ ơn các vị thần linh, tổ tiên đã ban cho vụ mùa bội thu. Lúa được chọn làm cốm dâng lên trời đất, thần linh phải là loại nếp non ngon nhất từ các giống lúa như lúa lương phượng, nếp tan, nếp quýt, nếp hoa… Nghi thức giã cốm được chia thành 2 bên nam – nữ, thể hiện sự giao thoa của 4 mùa và âm dương hòa hợp. Sau nghi lễ, người ta vãi cốm ra xung quanh nơi cúng tế tượng trưng cho sự sung túc, no đủ, cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt và cùng nhau thưởng thức cốm để được thần linh ban cho sự may mắn.
Lễ hội Kin lẩu nó
Kin lẩu nó là Lễ hội Mừng măng mọc thường diễn ra vào đầu mùa mưa (khoảng tháng 5 hoặc tháng 6) tại các bản làng của đồng bào dân tộc Xinh Mun, Phù Lá, La Hủ… Theo quan niệm, khi những búp măng đầu tiên mọc là thời điểm bắt đầu mùa sản xuất trong năm. Vì thế, dân bản mở hội Mừng măng mọc nhằm cầu mong một vụ mùa tốt tươi, mưa thuận gió hòa, bản làng no ấm; đồng thời, đây cũng là dịp bày tỏ lòng biết ơn đến thần trời, thần đất…
Lễ hội Ủy la lóng
Lễ hội Ủy la lóng còn được biết đến là Tết ngô cổ truyền của đồng bào dân tộc Cống tại xã Nậm Khao (huyện Mường Tè), được tổ chức vào ngày mồng 1 tháng Sáu hằng năm, sau khi kết thúc mùa thu hoạch ngô. Trong ngày tết, các gia đình chuẩn bị thật nhiều món ăn được chế biến từ ngô non như ngô luộc, bánh ngô, cơm ngô hay cơm lam, bánh chưng, thịt lợn, thịt gà, cua, nấm rừng làm lễ vật để dâng cúng, cảm ơn tổ tiên đã phù hộ cho con cháu khỏe mạnh, việc chăn nuôi thuận lợi, mùa màng tươi tốt… Vào đêm giao thừa, cả bản làng sẽ quây quần quanh đống lửa to và cùng múa điệu “pê lêm giao” để đón mừng năm mới.
