Không sơ chế, chế biến cây dược liệu trong rừng
Dự thảo Nghị định quy định nguyên tắc nuôi, trồng phát triển, thu hoạch cây dược liệu trong rừng:
1. Phải phù hợp với phương án quản lý rừng bền vững được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt đối với rừng đặc dụng, rừng phòng hộ và rừng sản xuất do Nhà nước là đại diện chủ sở hữu; phải có phương án nuôi, trồng phát triển cây dược liệu được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt đối với rừng đặc dụng, rừng phòng hộ.
2. Bảo đảm duy trì diện tích rừng, chất lượng rừng và mục đích sử dụng của khu rừng; tuân thủ các quy định của Quy chế quản lý rừng và không được làm mất quyền sở hữu của Nhà nước về rừng, tài nguyên thiên nhiên trên mặt đất và dưới lòng đất.
3. Đối với rừng đặc dụng: không nuôi, trồng phát triển, thu hoạch cây dược liệu ở phân khu bảo vệ nghiêm ngặt, phân khu phục hồi sinh thái của vườn quốc gia, khu dự trữ thiên nhiên, khu bảo tồn loài – sinh cảnh; loài cây trồng phải là loài cây bản địa và đáp ứng điều kiện tại khoản 7 Điều này.
4. Đối với rừng phòng hộ: không nuôi, trồng phát triển cây dược liệu ở rừng phòng hộ đầu nguồn có độ dốc trên 300 và vùng bờ biển bị xói lở thuộc rừng phòng hộ chắn gió, chắn cát bay, rừng phòng hộ chắn sóng, lấn biển.
5. Đối với rừng sản xuất là rừng tự nhiên: sử dụng hiệu quả không gian, môi trường rừng để nuôi, trồng phát triển cây dược liệu, đảm bảo không làm thay đổi mục đích sử dụng của khu rừng và không làm suy thoái rừng.
6. Chỉ được thu hoạch các sản phẩm dược liệu từ các hoạt động nuôi, trồng phát triển cây dược liệu theo phương án được duyệt; không lợi dụng hoạt động nuôi, trồng phát triển cây dược liệu để thu hoạch cây dược liệu tự nhiên trong rừng; không sơ chế, chế biến cây dược liệu trong rừng.
7. Loài cây dược liệu nuôi, trồng phát triển trong rừng là loài cây bụi, cây thân thảo, nấm, có đặc điểm sinh thái thích hợp với điều kiện lập địa của khu vực, thuộc danh mục loài cây dược liệu quý có giá trị y tế, hiệu quả kinh tế cao do Bộ Y tế ban hành và các loài cây dược liệu có giá trị kinh tế cao ở địa phương.
8. Nuôi, trồng phát triển cây dược liệu trong rừng thực hiện phương thức trồng theo băng, theo đám, đảm bảo phân bố đều trên lô rừng, tổng diện tích nuôi, trồng không vượt quá 1/3 diện tích lô rừng.
9. Chuyển đổi vị trí canh tác sang vị trí mới sau ba năm đối với loài cây dược liệu có chu kỳ canh tác dưới một năm; sau hai chu kỳ canh tác đối với loài cây dược liệu có chu kỳ canh tác từ một đến dưới ba năm; sau mỗi chu kỳ canh tác đối với loài cây dược liệu có chu kỳ canh tác từ ba năm trở lên.
Phương thức tổ chức nuôi, trồng phát triển, thu hoạch cây dược liệu
Theo dự thảo, chủ rừng là tổ chức được thực hiện phương án nuôi, trồng phát triển, thu hoạch cây dược liệu theo các phương thức: tự tổ chức hoặc hợp tác, liên kết hoặc cho tổ chức, cá nhân thuê môi trường rừng để nuôi, trồng phát triển, thu hoạch cây dược liệu theo quy định của pháp luật.
Chủ rừng là cộng đồng dân cư được thực hiện phương án nuôi, trồng phát triển, thu hoạch cây dược liệu theo các phương thức: tự tổ chức hoặc hợp tác, liên kết với tổ chức, cá nhân để nuôi, trồng phát triển, thu hoạch cây dược liệu theo quy định của pháp luật.
Chủ rừng là hộ gia đình, cá nhân được giao rừng phòng hộ, rừng sản xuất là rừng tự nhiên và rừng sản xuất do Nhà nước là chủ sở hữu được thực hiện phương án nuôi, trồng phát triển cây dược liệu theo phương thức tự tổ chức hoặc hợp tác, liên kết với tổ chức, cá nhân để nuôi, trồng phát triển, thu hoạch cây dược liệu trong rừng theo quy định của pháp luật.
Thu hoạch cây dược liệu
Về thu hoạch cây dược liệu, dự thảo quy định: Đối với loài cây dược liệu thuộc loài nguy cấp, quý, hiếm thực hiện theo quy định của Chính phủ về quản lý thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm và thực thi công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp (*).
Đối với loài cây dược liệu không thuộc (*) nêu trên, chủ rừng thu hoạch cây dược liệu hoặc tổ chức, cá nhân thuê môi trường rừng để nuôi, trồng phát triển cây dược liệu thu hoạch cây dược liệu gửi bản chính Phiếu thông tin thu hoạch dược liệu lập theo Mẫu số 05 tại Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định này (trường hợp đối tượng thuê môi trường rừng phải có xác nhận của chủ rừng) đến cơ quan Kiểm lâm sở tại để giám sát quá trình thực hiện.
Chủ rừng, tổ chức, cá nhân thuê môi trường rừng để nuôi, trồng phát triển cây dược liệu theo quy định tại Điều 10 Nghị định này được hưởng toàn bộ sản phẩm thu được trên diện tích nuôi, trồng phát triển cây dược liệu, sau khi hoàn thành nghĩa vụ tài chính theo quy định của Nhà nước. Trường hợp tổ chức, cá nhân hợp tác, liên kết với chủ rừng để nuôi, trồng phát triển cây dược liệu thì việc hưởng sản phẩm thu được do các bên tự thỏa thuận trong hợp đồng.
