Bộ sách gồm 6 cuốn được tuyển chọn từ các tác giả nổi tiếng: Nguyễn Huy Tưởng, Hữu Mai, Lưu Trọng Lân, Trần Thái Bình, Hoàng Minh Phương.
Cùng viết về đề tài Điện Biên Phủ, nhưng mỗi cuốn lại soi chiếu lịch sử từ góc nhìn khác nhau. Từ ký ức riêng của những người lính trực tiếp tham gia chiến trận, đến niềm tin của các văn nghệ sĩ vào công cuộc kiến thiết đất nước, đến sự tiếp nối của các thế hệ sau này… Tất cả làm nên một bức tranh đa dạng về Chiến dịch Điện Biên Phủ.
Bộ sách được được thiết kế bìa đồng bộ bởi họa sĩ Mai Quế Võ. Các cuốn sách có nội dung dễ hiểu, hấp dẫn và phong phú về thể loại nên rất cần thiết cho tủ sách học đường và tủ sách cơ quan, doanh nghiệp.
Điện Biên Phủ – Những trang vàng lịch sử
Đại tá Hoàng Minh Phương, tác giả cuốn sách là trợ lý của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, là Phó Tư lệnh, Tham mưu trưởng Quân đoàn 4, Trưởng khoa Lý luận chung – Viện Khoa học Quân sự, Bộ Quốc phòng. Điện Biên Phủ – Những trang vàng lịch sử được tác giả viết dựa trên những ký ức, trải nghiệm trên chiến trường Điện Biên cùng tư liệu thu thập từ nhiều nơi. Đặc biệt, cuốn sách vinh dự được Đại tướng Võ Nguyên Giáp đích thân viết lời tựa.
Tác phẩm không chỉ kể về kế hoạch tác chiến, công cuộc chiến đấu gian khổ, những chiến công lẫy lừng của quân ta mà còn phác họa chân dung những gương chiến đấu dũng cảm và lao động quên mình của bộ đội, thanh niên xung phong, trí thức, văn nghệ sĩ, đồng bào các dân tộc… tham gia Chiến dịch Điện Biên Phủ.
Qua đó, người đọc hiểu rõ vì sao Điện Biên Phủ lúc đầu không có trong kế hoạch tác chiến của quân viễn chinh Pháp cũng như quân đội ta nhưng về sau lại trở thành nơi diễn ra cuộc quyết chiến vĩ đại.
Điện Biên Phủ – Nhớ lại để suy ngẫm
Cuốn sách được chắp bút bởi tác giả Trần Thái Bình, Hội viên Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, người đã từng tham gia Chiến dịch Điện Biên Phủ.
Tác phẩm gồm 5 phần: Ý đồ của Pháp, Sự lựa chọn của ta, Những tiếng sấm Điện Biên (các đợt tiến công và ảnh hưởng từ bàn đàm phán quốc tế), Bài học Điện Biên, Thư của Đại tướng Võ Nguyên Giáp về chủ trương tác chiến mới ở Điện Biên Phủ.
Tiếp cận Chiến dịch Điện Biên Phủ từ góc độ của một sử gia, tác giả Trần Thái Bình đã có những nhận xét chính xác, sắc sảo về tình hình quân ta và quân địch. Một trong những điểm hấp dẫn của cuốn sách là những trích dẫn rút ra từ nguồn sử liệu dồi dào từ phía Việt Nam và nước ngoài, để độc giả thấy rõ hơn ý nghĩa và bài học lịch sử từ sự kiện này.
Hoa ban đỏ
Từng được chuyển thể thành phim, cái tên Hoa ban đỏ có lẽ không còn xa lạ với người yêu nghệ thuật. Sách được sáng tác bởi nhà văn Hữu Mai, người được mệnh danh là “nhà văn của các tiểu thuyết tình báo Việt Nam”. Ông nổi tiếng với các tác phẩm: Ông cố vấn: Hồ sơ một điệp viên, Cao điểm cuối cùng, Không phải huyền thoại…
Là một cây bút lão luyện trong đề tài chiến tranh và người lính, Hữu Mai có tài năng trong việc biến các chi tiết, số liệu khô khan thành những trang văn lôi cuốn, hấp dẫn người đọc. Hoa ban đỏ là câu chuyện về tình yêu và số phận của những cá nhân đan xen, hòa quyện với bức tranh lịch sử lớn của dân tộc.
Câu chuyện kể về Bảy, cậu trai mới 12 tuổi nhưng vì phẫn nộ trước tội ác của giặc, cậu đã khai lên 14 tuổi để theo chị ruột là Tấm làm chiến sĩ du kích. Cậu tham gia Chiến dịch Điện Biên Phủ và vận dụng kinh nghiệm đào hầm ở địch hậu vào việc đào chiến hào ngầm đánh lấn, góp phần lập nên chiến công lịch sử. Trong khi đó, chị cậu đã cứu và đem lòng yêu anh Phương, rồi có với anh nhiều kỷ niệm và hẹn ước bên rừng hoa ban Tây Bắc.
Điện Biên Phủ – Thời gian và không gian
Tác phẩm thứ hai của nhà văn Hữu Mai thuộc bộ sách này là câu chuyện độc đáo về Điện Biên Phủ thông qua lời kể của nhiều thế hệ: Đại tá Quý là người chiến sĩ đã từng vào hầm chỉ huy tướng De Castries ngày trước. Cô Thanh là thế hệ được sinh ra sau chiến thắng Điện Biên Phủ và lớn lên tại mảnh đất này, trở thành cán bộ giới thiệu tham quan Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ.
Góc nhìn thứ ba là nhà nghiên cứu sử học người Pháp André và nhà báo châu Phi Mohamed. Andre từng có mặt trong đội quân đồn trú ở Điện Biên Phủ. Còn Mohamed trước kia cũng tham chiến và may mắn sống sót. Họ trở về Điện Biên Phủ để thăm lại chiến trường xưa, giải tỏa nỗi niềm quá khứ, và tìm lại những mối ân tình kỳ lạ nơi mảnh đất họ tìm được sự sống trong cái chết.
Cứ như thế, chiến trường Điện Biên Phủ hiện lên qua các câu chuyện. Với cách viết lôi cuốn, cảm động, đan xen khéo léo tư liệu lịch sử, tác phẩm giúp người đọc hình dung được sự kỳ vĩ của chiến dịch, những tác động lịch sử đối với cuộc đời nhiều con người và nhiều thế hệ.
Bốn năm sau và những trang viết về Điện Biên
Cuốn sách được thai nghén trong những ngày nhà văn Nguyễn Huy Tưởng dẫn đầu đoàn văn nghệ sĩ lên Điện Biên Phủ lao động cần mẫn, quên mình vì công cuộc xây dựng Tổ quốc.
Nội dung tiểu thuyết Bốn năm sau kể về công cuộc tái thiết Điện Biên của các chiến sĩ Sư đoàn 316, bốn năm sau ngày giải phóng và những trang nhật ký của tác giả, cùng thư từ gửi về cho gia đình, bạn bè văn nghệ trong chuyến đi thực tế dài hơn bốn tháng (8-12/1958) ở Điện Biên.
Đọc tác phẩm, ta thấy lịch sử Điện Biên không chỉ là hình ảnh 54 ngày đêm chiến đấu gian khổ mà còn là những con người ngày ngày cống hiến sức lao động thời hậu chiến. Trong gian lao, tinh thần của họ vẫn sáng lên tình yêu quê hương, niềm tin vào cuộc sống tương lai.
Điểm nhấn của tác phẩm chính là những trang nhật ký và thư gửi từ Điện Biên của nhà văn Nguyễn Huy Tưởng: Mỗi dòng chữ đều cho thấy phẩm chất chân thành của một nhà văn trong công cuộc kiến thiết Tổ quốc, với tất cả sự hối hả bức thiết của việc đằm mình trong thực tế để sống và viết.
Thắng Pháp trên bầu trời Điện Biên Phủ
Đây cũng là một tác phẩm được Đại tướng Võ Nguyên Giáp viết lời tựa. Cuốn sách là tâm huyết của tác giả Lưu Trọng Lân, người trực tiếp tham gia Chiến dịch Điện Biên Phủ.
Ông viết cuốn sách, phần vì những ký ức trên bầu trời Điện Biên vẫn còn sống mãi, phần vì “để cho độc giả, nhất là các bạn trẻ, cho con cháu mai sau, cho những người không có điều kiện trực tiếp tham gia kháng chiến, hiểu được đôi phần về chiến thắng oanh liệt của quân dân ta”.
Tiếp cận chiến dịch này từ góc nhìn của một người lính cao xạ, cuốn sách đưa ra những lý giải, nhận định chính xác về kỹ thuật, chiến lược và công tác chiến đấu. Theo lời Thượng tướng, Giáo sư Hoàng Minh Thảo: “Ngoài một số vấn đề lớn về chỉ đạo chiến lược, chiến dịch… anh đã dành nhiều trang nói về tác chiến phòng không, về vai trò của Binh chủng pháo cao xạ, một binh chủng kỹ thuật tương đối hiện đại”.
Góp mặt trong bộ sách kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ, Thắng Pháp trên bầu trời Điện Biên Phủ mang tới thêm một góc nhìn mới mẻ, giàu tính chuyên môn về những điều làm nên chiến thắng vĩ đại của nhân dân ta.
