Nắng vàng mùa thu trải xuống những lớp học nơi lưng chừng núi. Ngày mới ở Séo Trung Hồ (xã Bản Hồ) thật thanh bình và đầy sức sống qua tiếng học sinh đọc bài rộn rã.
Chúng tôi chỉ mất khoảng 30 phút đi từ Trường Phổ thông Dân tộc bán trú Tiểu học Hoàng Liên (xã Bản Hồ) đến điểm trường Séo Trung Hồ Mông.
Nghe tiếng xe máy vào sân khu lớp học mầm non, thầy giáo trẻ đang dạy trên lớp ở điểm trường tiểu học nhìn xuống. Anh bạn đồng nghiệp đi cùng tôi mừng rỡ nhưng cũng không kém phần ngạc nhiên khi nhận ra người quen, đó là thầy giáo Tú. Cách đây vài năm, anh bạn đồng nghiệp gặp thầy giáo Tú khi thực hiện phóng sự ở điểm Trường Tiểu học Séo Mý Tỷ (xã Tả Van).
“Kể ra em có duyên với báo chí nhỉ. Là giáo viên vùng cao, chuyển từ điểm trường này qua điểm trường khác nhưng đều làm nhiệm vụ “cõng chữ” lên núi anh chị ạ”, thầy giáo Tú hồ hởi.
Sau 5 năm quay trở lại điểm trường Séo Trung Hồ Mông thuộc Trường Phổ thông Dân tộc bán trú Tiểu học Hoàng Liên, thật bất ngờ khi chúng tôi được đi trên con đường bê tông sạch đẹp, thênh thang để tới điểm trường. Cũng những ngày này, đầu năm học 2018 – 2019, khi lên đây, chúng tôi phải đánh vật với bùn đất. Năm 2018, cơn mưa kéo dài cuối tháng 8 khiến đường lên điểm trường bị sạt lở nhiều đoạn. Sau khi mưa bão đi qua, xã đã vận động người dân khắc phục bằng cách lấy tre bắc cầu tạm. Để đến điểm trường, chúng tôi phải dắt xe máy, dò dẫm qua cầu, trong lòng đầy lo ngại bởi phía trên là taluy cao ngút, phía dưới là vực sâu, tới được điểm trường mất gần cả buổi sáng.
Quay vào lớp học, giao bài tập viết cho học sinh lớp 1 và bài tập toán cho học sinh lớp 2, thầy giáo Nguyễn Anh Tú mới có thời gian trò chuyện với chúng tôi.
Sinh ra và lớn lên trên mảnh đất Thái Nguyên, ngay từ khi còn đi học, Nguyễn Anh Tú đã có ước mơ trở thành thầy giáo. Năm 2007, Nguyễn Anh Tú thi đỗ vào Trường Cao đẳng Sư phạm Thái Nguyên. Sau 3 năm hoàn thành khóa học, Tú nộp hồ sơ thi và trúng tuyển, được phân công về công tác tại điểm trường Séo Mý Tỷ, phụ trách lớp 1. Hơn chục năm công tác, đầu năm học 2023 – 2024, thầy giáo Tú được chuyển sang dạy tại điểm trường Séo Trung Hồ Mông, phụ trách lớp ghép 1 và 2.
Năm học này, điểm trường Séo Trung Hồ Mông có 2 lớp ghép tiểu học, gồm 6 học sinh lớp 1 và 11 học sinh lớp 2 do một mình thầy giáo Tú phụ trách. Học sinh 2 lớp ngồi quay lưng với nhau, 2 tấm bảng đen được kê ở 2 đầu lớp.
“Dù mới chuyển về điểm trường này 1 tháng nhưng với tôi chẳng có gì lạ lẫm. Học trò ở vùng cao hầu hết còn nhiều khó khăn, cơ sở vật chất lớp học vẫn thiếu thốn. Thế nhưng, các em ngoan, biết vâng lời và quý mến thầy cô giáo”, thầy giáo Tú chia sẻ.
Ngay dưới điểm trường tiểu học là điểm trường mầm non thuộc Trường Mầm non xã Bản Hồ, có 50 học sinh và 2 cô giáo. Điểm trường mầm non xuống cấp, những năm học trước phải học nhờ điểm trường tiểu học. Năm học này, điểm trường mầm non được Câu lạc bộ Thủ lĩnh tình nguyện toàn quốc kết nối các “Mạnh Thường Quân” giúp đỡ, sửa chữa và bàn giao sử dụng trước ngày khai giảng.
Tan học, thầy Tú, cô Loan, cô Pầy tiễn học sinh ra tận cổng trường. Một số phụ huynh chờ sẵn ngoài cổng trường đón con em mình. Thầy Tú đưa học sinh ở gần đi một đoạn, dặn dò các em ngày mai tới lớp đầy đủ. Trên con đường mới sạch đẹp, thênh thang, niềm vui hiện rõ trên gương mặt của thầy và trò, tiếp thêm động lực khi bước vào năm học mới.
Sau khi đường bị sạt lở do mưa, bão cuối năm 2018, người dân và thầy trò mất thời gian dài đi lại trên con đường nguy hiểm, khó khăn. Năm 2022, tuyến đường dài hơn 3 km đã được sửa chữa, mở rộng nền đường lên 3 m từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Tháng 1/2023, tuyến đường tiếp tục được mở rộng giai đoạn 2, với chiều rộng 5 m và chuẩn bị được bàn giao trong thời gian tới.
Sau khi tiễn học sinh, cô giáo Loan dắt xe máy, khoác ba lô chuẩn bị về nhà. Cô Vũ Thị Loan nhà ở thành phố Lào Cai, cách điểm trường hơn 50 km, nhưng vì có con mới 4 tuổi nên mỗi ngày cô chọn đi về. Ngày nào cô Loan cũng dậy từ 5 giờ 30 phút, đeo chiếc ba lô to, cùng bạn đồng hành là chiếc xe máy tới trường. Cô Loan tâm sự: “Những ngày mưa gió, lo sợ trên đường gặp nguy hiểm, tôi ở lại trường, còn ngày nắng ráo, tôi đều đi về. Giờ đường đi thuận lợi rồi, chỉ hơn 1 giờ đồng hồ là tôi đã tới điểm trường”.
Trước khi chuyển về điểm trường Séo Trung Hồ Mông, tôi dạy ở điểm trường Séo Trung Hồ Dao và cũng đi qua con đường này. Ngày mưa thì gửi xe ở nhà dân, rồi đi bộ. Có ngày mất cả buổi sáng mới tới điểm trường, người lấm lem bùn đất, không nhớ nổi bao nhiêu lần bị ngã.
Nhà của nhiều học sinh cách điểm trường từ 4 km đến 5 km. Trước kia, đường tới trường khó khăn, học sinh phải nghỉ học.
Nổ xe máy, đón Mẩy Linh, học sinh lớp 2, ông Lò Dùn Phẩu mừng rỡ: “Đưa cháu đi học 1 năm, tôi phải thay lốp xe mấy lần vì đường đi xấu quá. Bây giờ thì đường đi thuận lợi rồi, đưa các cháu đi học rất nhanh”.
Séo Trung Hồ là một trong những thôn khó khăn nhất của xã Bản Hồ, có 2 điểm trường. Để thuận lợi cho việc học tập, học sinh ở điểm trường Séo Trung Hồ Dao đã được đưa về trường chính ở bán trú. Con đường mơ ước của thầy và trò điểm trường Séo Trung Hồ Mông cũng đã thành hiện thực.
Các điểm trường ở vùng cao vẫn còn thiếu thốn, không tránh khỏi những khó khăn. Thế nhưng so với năm học trước, điều kiện đi lại đã thuận lợi hơn. Mừng hơn nữa, dự kiến thời gian tới điểm trường Séo Trung Hồ Mông sẽ được xây mới với 4 phòng học, 2 phòng ở giáo viên, với đầy đủ công trình phụ trợ phục vụ nhu cầu của hơn 100 học sinh tại điểm trường.
Buổi chiều ở Séo Trung Hồ Mông bắt đầu se lạnh, sương trên đỉnh Hoàng Liên sà xuống, bao phủ không gian bản Mông. Con đường uốn lượn dẫn chúng tôi dần xa những lớp học nơi lưng núi, xa tiếng cười trong trẻo, nô đùa của học sinh trên con đường thênh thang từ trường về nhà…
