Theo thống kê của cơ quan chức năng, trên địa bàn thành phố Lào Cai đang tồn tại hơn 50 cơ sở giết mổ gia súc nhỏ lẻ nằm xen kẽ trong khu dân cư.
Được biết, thời gian qua, mặc dù chính quyền các địa phương và cơ quan chức năng của thành phố Lào Cai đã nhiều lần kiểm tra, xử lý và yêu cầu cam kết ngừng hoạt động, nhưng hiện nay vẫn còn nhiều điểm giết mổ gia súc, gia cầm nhỏ lẻ nằm trong khu dân cư hoạt động.
Phường Nam Cường hiện có 5 hộ hành nghề giết mổ gia súc tại nhà. Từ đầu năm đến nay, chính quyền phường và Trạm Thú y thành phố Lào Cai đã có một số lần ra quân kiểm tra và yêu cầu các hộ ngừng thực hiện giết mổ gia súc tại nhà và cam kết không tái phạm, nhưng hiệu quả không cao.
Việc tồn tại các cơ sở giết mổ gia súc nhỏ lẻ “3 không”: Không kiểm soát của cơ quan thú y, không đảm bảo môi trường và không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm khiến người tiêu dùng lo ngại.
Ông Hoàng Văn Th., người dân ở tổ 2, phường Nam Cường bức xúc: Ngay cạnh nhà tôi ở có một “lò mổ”, mỗi ngày họ giết mổ trên dưới chục con lợn. Suốt nhiều năm qua, gia đình tôi và các hộ xung quanh phải sống chung với tiếng ồn và mùi hôi từ cơ sở giết mổ lợn này. Mặc dù nhiều lần có ý kiến với chính quyền địa phương nhưng mọi chuyện vẫn tái diễn. Cuối năm 2023, khi nghe chính quyền thành phố có chủ trương di dời các cơ sở giết mổ gia súc đến khu tập trung, người dân ai cũng vui mừng, nhưng đến nay vẫn chưa thấy thực hiện.
Hiện tại, nhu cầu tiêu thụ thực phẩm của người dân trên địa bàn thành phố Lào Cai khoảng trên 10 tấn thịt lợn (từ 100 – 120 con lợn) mỗi ngày, chưa kể các loại thịt gia súc, gia cầm khác. Tuy nhiên, Trạm Thú y thành phố Lào Cai chỉ thực hiện kiểm soát giết mổ tại cơ sở giết mổ duy nhất ở tổ 29, phường Lào Cai (mỗi ngày cơ sở này giết mổ khoảng 20 – 30 con lợn). Như vậy, vẫn còn khoảng 80% đầu gia súc được giết mổ đưa thịt ra thị trường chưa qua kiểm dịch thú y và không ai biết chắc, trong số này có bao nhiêu con ốm hoặc bị mắc bệnh.
Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Đình Tâm, Trạm trưởng Trạm Thú y thành phố Lào Cai cho biết: Hiện nay, phần lớn lượng thịt tiêu thụ trên địa bàn thành phố xuất phát từ các cơ sở giết mổ nhỏ lẻ nên tiềm ẩn rất nhiều rủi ro liên quan đến an toàn thực phẩm đối với người tiêu dùng.
Năm 2023, cơ quan chuyên môn đã lấy mẫu thịt tại các chợ trên địa bàn thành phố thì có tới 34/105 mẫu thịt dương tính với bệnh dịch tả lợn châu Phi.
Trước tình hình cơ sở giết mổ gia súc nhỏ lẻ mọc lên tràn lan, tháng 5/2024, UBND thành phố Lào Cai có Văn bản số 882 về việc chấn chỉnh và tăng cường quản lý, kiểm soát giết mổ động vật, bảo đảm an toàn dịch bệnh, an toàn thực phẩm. Theo đó, chỉ đạo các xã, phường mời hộ làm nghề giết mổ gia súc, gia cầm trên địa bàn họp để thông báo thực hiện cam kết các quy định trong việc kinh doanh, giết mổ gia súc, gia cầm đảm bảo an toàn dịch bệnh, vệ sinh an toàn thực phẩm tại cơ sở. Đồng thời, triển khai đến các thôn, tổ dân phố tăng cường tuyên truyền người dân không sử dụng các sản phẩm thịt gia súc, gia cầm không rõ nguồn gốc, không bảo đảm vệ sinh thú y, sản phẩm không có dấu kiểm soát giết mổ hoặc tem vệ sinh thú y…
Thế nhưng, một nghịch lý đặt ra là hiện nay, cả thành phố đang chỉ có 1 cơ sở giết mổ gia súc quy mô nhỏ nằm tại phường Lào Cai với công suất khoảng 20 con/ngày đêm (cơ sở này được cơ quan thú y kiểm soát nguồn lợn hơi đầu vào và nguồn thịt đầu ra) nên chỉ cung cấp được một phần nhỏ khối lượng thịt lợn đáp ứng nhu cầu của các nhà hàng, khách sạn. Hơn nữa, hằng ngày, hầu hết các quầy thịt ở các chợ trên địa bàn vẫn bày bán tràn lan thịt gia súc, gia cầm chưa được cơ quan thú y kiểm dịch nhưng không thấy có cơ quan nào xử lý…
Cùng với đó, nếu cấm triệt để các điểm giết mổ nhỏ lẻ nằm xen kẽ trong khu dân cư thì các cơ sở này cần di chuyển tới đâu, trong khi thành phố chưa có quy hoạch và bố trí được khu vực xây dựng khu giết mổ gia súc tập trung. Do đó, để tránh tình trạng “bắt cóc bỏ đĩa” trong kiểm soát các cơ sở giết mổ gia súc nhỏ lẻ trái phép, thành phố Lào Cai cần khẩn trương có giải pháp đồng bộ và kiên quyết.
Bài cuối: Cần nhanh tìm lời giải
