Theo chương trình, sáng 24/11, Kỳ họp thứ 6, Quốc hội Khóa XV thảo luận tại Hội trường Diên Hồng với phần biểu quyết thông qua Luật Viễn thông (sửa đổi) và thảo luận dự án Luật Đường bộ. Theo sự phân công của Trưởng đoàn, đồng chí Sùng A Lềnh, Phó Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh đã có bản tham luận đóng góp xây dựng Luật Đường bộ.
Theo đại biểu Sùng A Lềnh, dự thảo Luật có tên gọi là “Luật Đường bộ” nhưng Điều 1 lại xác định phạm vi điều chỉnh là “hoạt động đường bộ” và liệt kê cả “hoạt động sử dụng kết cấu hạ tầng đường bộ” trong khi Chương IV của dự thảo Luật chỉ quy định về “vận tải đường bộ”.
Quy định này bao gồm kinh doanh vận tải đường bộ và hoạt động vận tải nội bộ, không bao gồm trường hợp khác mà người sử dụng phương tiện để tham gia giao thông đường bộ theo quy định tại Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ.
Về tính thống nhất với Luật Đất đai, đại biểu Sùng A Lềnh dẫn chứng, tại Khoản 1 Điều 5 của dự thảo Luật Đường bộ quy định: “ưu tiên sử dụng đất để đầu tư xây dựng điểm dừng, đỗ, trông, giữ phương tiện giao thông thân thiện với môi trường và trạm sạc cho phương tiện đường bộ sử dụng động cơ điện”. Trong khi đó, Khoản 3 Điều 47 của dự thảo Luật có quy định: “3. Đất được Nhà nước đền bù, thu hồi để xây dựng kết cấu hạ tầng đường cao tốc, bao gồm: a) Đất quy định tại điểm a, b khoản 1 Điều 16 Luật này; b) Đất để xây dựng trạm dừng nghỉ, điểm dừng, đỗ xe, trung tâm quản lý điều hành giao thông tuyến”.
Tên của Dự thảo Luật và phạm vi điều chỉnh chưa có sự thống nhất và có phần chồng lấn với dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ.
– Đại biểu Sùng A Lềnh, Phó Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Lào Cai
Như vậy, quy định của dự thảo Luật có khả năng xung đột với quy định về ưu tiên sử dụng đất thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Đất đai. Để bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật, Phó Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Lào Cai đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát, lược bỏ trong dự thảo Luật các nội dung có liên quan đến Luật Đất đai, phối hợp với các cơ quan có liên quan đề xuất bổ sung các chính sách về đất đai để phát triển công trình đường bộ trong dự án Luật Đất đai (sửa đổi) đang tiếp thu, chỉnh lý để trình Quốc hội xem xét, thông qua.
Cũng liên quan đến “điểm vênh”, “chồng chéo”, đại biểu Sùng A Lềnh dẫn chứng thêm, tại Khoản 6 Điều 6 dự thảo Luật quy định: “Quy hoạch đường tỉnh, đường huyện và đường khác thuộc hệ thống giao thông nông thôn được xác định trong quy hoạch vùng, quy hoạch cấp tỉnh và quy hoạch khác có liên quan”. Như vậy, tên các quy hoạch nêu tại dự thảo Luật không có trong Luật Quy hoạch, cần điều chỉnh để thống nhất hai luật này.
Tại Điều 32, dự thảo Luật về trách nhiệm đầu tư xây dựng công trình đường bộ, Khoản 1 có dẫn chiếu áp dụng pháp luật trong đầu tư xây dựng công trình đường bộ đến pháp luật về đầu tư công, đầu tư theo phương thức đối tác công tư, các hình thức đầu tư khác.
Tuy nhiên, đại biểu Sùng A Lềnh cho rằng hiện chưa rõ hình thức đầu tư khác là dẫn chiếu đến quy định pháp luật nào? Có bao gồm pháp luật về đầu tư không? Bởi hiện tại Điều 10 và Điều 11 của dự thảo Luật còn bao gồm cả đường chuyên dùng, đường nội bộ bên trong cơ sở sản xuất, kinh doanh, trường học, bệnh viện, công trường xây dựng… Vấn đề này cần phải được làm rõ để bảo đảm cơ sở pháp lý triển khai thực hiện.
Tại Khoản 2 Điều 32 quy định về trách nhiệm “tổ chức thực hiện đầu tư xây dựng” của Bộ Giao thông Vận tải, UBND cấp tỉnh nhưng tại Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật Đầu tư, Luật Xây dựng đã có quy định cụ thể về thẩm quyền quyết định hoặc chấp thuận chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư, triển khai dự án đầu tư xây dựng.
Nếu dự thảo Luật Đường bộ lại quy định về thẩm quyền “tổ chức thực hiện đầu tư xây dựng” là không rõ nội hàm của thẩm quyền này bao gồm những hành vi nào, có xung đột với các luật nêu trên về thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư, chấp thuận đầu tư hay không. Bởi lẽ đó, đại biểu Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Lào Cai đề nghị bỏ quy định này và thực hiện thống nhất theo Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư để tránh gây ra cách hiểu, áp dụng pháp luật khác nhau.
Dự thảo Luật đã bỏ quy định về “Quỹ bảo trì đường bộ” được quy định tại Điều 49 của Luật Giao thông đường bộ năm 2008; hiện nay việc thu, nộp và sử dụng phí đường bộ được thu “qua đầu phương tiện ô tô” (sau khi trừ chi phí tổ chức thu) được nộp toàn bộ vào ngân sách Trung ương, sử dụng để quản lý, bảo trì đường bộ.
Vì lý do này, đại biểu Sùng A Lềnh đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo báo cáo, đánh giá tác động của việc quy định thu “phí sử dụng đường bộ qua đầu phương tiện giao thông cơ giới đường bộ” (không chỉ bao gồm ô tô) để làm cơ sở xây dựng các chính sách mới của dự thảo Luật Đường bộ.
