Trải qua 40 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Tả Gia Khâu luôn mưu trí, dũng cảm, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.
Ngày 20/10/1983, Bộ Tư lệnh Quân khu 2 ra quyết định thành lập Đồn Biên phòng Tả Gia Khâu, quản lý và phụ trách đoạn biên giới thuộc địa bàn xã Tả Gia Khâu và xã Dìn Chin (huyện Mường Khương). Chỉ sau 2 tháng, đơn vị đã ổn định cơ sở vật chất, sinh hoạt; 100% cán bộ, chiến sĩ ý thức cao trong rèn luyện, học tập, công tác, sẵn sàng bước vào thực hiện nhiệm vụ.
Tháng 9/1987, khi tình hình biên giới diễn biến căng thẳng, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng quyết định thành lập thêm Đồn Biên phòng Dìn Chin để quản lý địa bàn xã Dìn Chin. Đến tháng 3/1990, Đồn Biên phòng Dìn Chin giải thể, Đồn Biên phòng Tả Gia Khâu tiếp quản lại địa bàn xã Dìn Chin.
Ngay từ khi mới thành lập, Đồn Biên phòng Tả Gia Khâu đã làm tốt công tác phối hợp với địa phương trong việc vận động quần chúng thực hiện nhiệm vụ được giao. Cấp ủy đảng, chỉ huy đồn luôn sâu sát, nắm vững mọi hoạt động cũng như tình hình địa bàn, thường xuyên trực tiếp tham mưu cho cấp ủy đảng, chính quyền và Nhân dân địa phương nêu cao tinh thần trách nhiệm, cùng bộ đội biên phòng chiến đấu và phục vụ bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, an ninh biên giới, bảo đảm an ninh, trật tự trên địa bàn 2 xã.
Trong giai đoạn này, để đảm bảo chiến đấu thắng lợi và bám trụ bảo vệ biên giới lâu dài, đơn vị đã tổ chức thi công hàng nghìn mét giao thông hào, hệ thống trận địa, hầm, hào… tạo thế trận liên hoàn, quyết tâm bảo vệ đồn, bảo vệ biên giới. Nhờ chuẩn bị các phương án chặt chẽ, cảnh giác cao và tinh thần chiến đấu dũng cảm, từ năm 1983 đến năm 1988, cán bộ, chiến sĩ của đồn đã đánh tan nhiều đợt phục kích, tập kích của quân địch, bảo vệ an toàn tính mạng, tài sản của đơn vị và Nhân dân. Thắng lợi của đồn đã giáng trả âm mưu xâm lấn của quân địch, củng cố niềm tin, tình yêu quê hương, đất nước của Nhân dân địa phương.
Công tác tại địa bàn có điều kiện địa hình hiểm trở, thời tiết khắc nghiệt, đa phần là đồng bào các dân tộc sinh sống, cấp ủy đảng và Ban Chỉ huy Đồn đặc biệt quan tâm rèn luyện phẩm chất đạo đức, ổn định tư tưởng cho cán bộ, chiến sĩ vững vàng về chính trị, quyết tâm cao trong huấn luyện, chiến đấu và xây dựng đơn vị.
Cán bộ, chiến sĩ luôn nêu cao tinh thần khắc phục khó khăn, phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Đơn vị đã phát huy sức mạnh tổng hợp của các lực lượng, tích cực áp dụng đồng bộ, nghiên cứu đổi mới, linh hoạt biện pháp nghiệp vụ công tác; chủ động phối hợp với các ngành, các lực lượng thực hiện các nội dung công tác. Đơn vị cũng quan tâm phát hiện, bồi dưỡng, lựa chọn những chiến sĩ có phẩm chất chính trị, năng lực công tác tốt đề xuất cấp trên cử đi học, đặc biệt quan tâm đến cán bộ là người dân tộc thiểu số, người địa phương. Chăm lo tốt đời sống tinh thần, vật chất nên 100% cán bộ, chiến sĩ yên tâm công tác; kết quả, 98,5% quân số khỏe, đảm bảo công tác tốt, chiến đấu thắng lợi. Từ khi thành lập đến nay, đơn vị đã kết nạp được 44 đảng viên, tổ chức đảng nhiều năm liền được công nhận đạt danh hiệu trong sạch, vững mạnh. Năm 1990, Đồn Biên phòng Tả Gia Khâu vinh dự được trao tặng danh hiệu “Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân”.
Đồn Biên phòng Tả Gia Khâu còn đặc biệt coi trọng công tác vận động quần chúng, giúp người dân biên giới trong lao động, đời sống. Đơn vị đã nhận nuôi dưỡng tổng cộng 20 học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn theo mô hình “Con nuôi đồn biên phòng” và “Nâng bước em tới trường”; huy động được hơn 800 triệu đồng, củng cố 2 công trình dân sinh và 4 căn nhà “Mái ấm cho người nghèo nơi biên giới”.
Đảng ủy, Ban Chỉ huy đơn vị tham mưu cho cấp ủy đảng các cấp giới thiệu 2 đồng chí tham gia cấp ủy cấp xã; phân công 8 cán bộ, đảng viên tham gia sinh hoạt tại chi bộ thôn, bản biên giới và 25 đảng viên phụ trách 119 hộ trên địa bàn 2 xã. Nhờ đó, cơ sở chính trị tại các địa phương biên giới không ngừng được củng cố, hiệu quả hoạt động của các chi bộ, đảng bộ trên địa bàn được nâng lên rõ rệt. Đơn vị còn tham mưu, kiện toàn 17 tổ tự quản an ninh, trật tự; 5 tổ tự quản đường biên, cột mốc, với 150 đại diện hộ ký kết bảo vệ đường biên, cột mốc quốc giới. Người dân biên giới đã đồng hành với cán bộ, chiến sĩ trong tuần tra, bảo vệ biên giới, đồng thời phối hợp, báo tin cho bộ đội biên phòng nhiều nguồn tin có giá trị, góp phần đảm bảo vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia…
Anh dũng trong chiến đấu, xây dựng đơn vị “Vững mạnh toàn diện” mẫu mực, tiêu biểu, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Tả Gia Khâu đã và đang viết tiếp truyền thống anh hùng, bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới của Tổ quốc, cùng Nhân dân địa phương xây dựng biên giới bình yên, giàu đẹp.
