Đề xuất nâng vốn điều lệ của “ông lớn” đường cao tốc Việt Nam lên 38.251 tỷ đồng

Một đoạn cao tốc Cầu Giẽ – Ninh Bình do VEC đầu tư, vận hành khai thác.

Ủy ban quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp vừa có Tờ trình số 2995/TTr – UBQLV gửi Chính phủ phương án đầu tư bổ sung vốn điều lệ giai đoạn 2024 – 2026 cho Công ty mẹ VEC.

Theo đó, Ủy ban quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp đề nghị Chính phủ xem xét, chấp thuận báo cáo Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư bổ sung vốn điều lệ cho Công ty mẹ – VEC giai đoạn 2024 – 2026 là 38.251 tỷ đồng, bao gồm 1.562 tỷ đồng từ Quỹ Đầu tư phát triển tại doanh nghiệp, 36.689 tỷ đồng từ nguồn ngân sách nhà nước đã giải ngân đầu tư xây dựng 5 dự án đường bộ cao tốc do VEC làm chủ đầu tư (10.062 tỷ đồng vốn đối ứng từ ngân sách nhà nước, 24.127 tỷ đồng vốn ODA tại các dự án thực hiện theo hình thức chuyển vốn vay về cho vay lại thành cấp phát ngân sách nhà nước, 2.500 tỷ đồng vốn cấp phát ngân sách nhà nước cho Dự án cao tốc Nội Bài – Lào Cai và cao tốc Cầu Giẽ – Ninh Bình).

Lãnh đạo Ủy ban quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp kiến nghị giao Bộ trưởng Bộ Tài chính thay mặt Chính phủ, thừa ủy quyền Thủ tướng Chính phủ ký báo cáo trình Quốc hội theo quy định.

VEC là doanh nghiệp nhà nước (do nhà nước là chủ sở hữu) được thành lập năm 2004  với ngành nghề kinh doanh chính là đầu tư xây dựng, quản lý, bảo trì và tổ chức thu phi các tuyến đường bộ cao tốc quốc gia.

Tính đến cuối tháng 12/2024, VEC đã làm chủ đầu tư 5 dự án đường bộ cao tốc (550 km với tổng mức đầu tư 108.865 tỷ đồng; nguồn vốn ngân sách nhà nước chiếm 44.4%, nguồn vốn VEC huy động chiếm 55,6%).

Hiện tại, VEC đã hoàn thành đưa vào khai thác sử dụng 4/5 dự án (490 km, chiếm khoảng 27% tổng chiều dài đường bộ cao tốc tại Việt Nam).

Theo Chiến lược phát triển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2035; Kế hoạch sản xuất kinh doanh và đầu tư phát triển đến năm 2025 đã được Ủy ban quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp phê duyệt, VEC sẽ cân đối từ nguồn vốn chủ sở hữu thay thế nguồn vốn đầu tư công thực hiện Dự án đường bộ cao tốc Bến Lức – Long Thành (7.547,57 tỷ đồng); đầu tư mở rộng đoạn cao tốc TP.HCM – Long Thành (15.000 tỷ đồng); đầu tư mở rộng đoạn cao tốc Yên Bái – Lào Cai (7.000 tỷ đồng).

Ước tính tổng mức đầu tư dự kiến của VEC giai đoạn 2021-2025 là 14.890 tỷ đồng, giai đoạn 2026-2030 là 17.053 tỷ đồng.

Tuy nhiên hiện nay vốn điều lệ Công ty mẹ – VEC rất thấp (1.115 tỷ đồng) so với quy mô đầu tư (khoảng 108.865 tỷ đồng).

Do đó VEC gặp khó khăn trong việc huy động các nguồn vốn để đầu tư các dự án đường bộ cao tốc, đảm bảo hoàn thành Kế hoạch sản xuất kinh doanh và đầu tư phát triển 5 năm giai đoạn 2021 – Chiến lược phát triển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2035 (nhu cầu vốn đầu tư giai đoạn 2021-2025 là 14.890 tỷ đồng, giai đoạn 2026-2030 là 17.053 tỷ đồng), đặc biệt đối với nguồn vốn có chi phí sử dụng vốn thấp như nguồn vốn vay thương mại, phát hành trái phiếu công trình.

Mặt khác, việc ghi nhận vốn góp của chủ sở hữu Nhà nước thông qua giá trị tài sản hình thành từ hoạt động đầu tư còn góp phần tăng cường phát huy hiệu quả nguồn vốn nhà nước đầu tư, tạo điều kiện cho VEC phát triển bền vững; tăng cường năng lực tài chính, đảm bảo thực hiện cam kết với khách hàng, đối tác tài chính, nâng cao khả năng tiếp cận tín dụng, đảm bảo cơ sở thực hiện khấu hao, hạch toán kế toán đối với tài sản là đường bộ cao tốc, phát huy vai trò nòng cốt/dẫn dắt trong hoạt động đầu tư quản lý khai thác vận hành đường bộ cao tốc.

“Như vaayh việc đầu tư bổ sung vốn điều lệ cho Công ty mẹ – VEC là cần thiết và cấp bách, thực hiện đúng chủ trương/nhiệm vụ được giao của Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ, đảm bảo hoàn thành Kế hoạch sản xuất kinh doanh và đầu tư phát triển 5 năm giai đoạn 2021 – 2025, Chiến lược phát triển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2035”, ông Nguyễn Hoàng Anh, Chủ tịch Ủy ban quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp khẳng định.